Dania na Tacy - Przegląd Tygodnia (19.05-26.05) Odcinek 18 Rok 4
Więcej pieniędzy w skarbie państwa; Niepodległość Palestyny; Cyfrowe oszustwo
Od redakcji
Sytuacja w Danii
Dwa tygodnie do wyborów do Parlamentu Europejskiego 9 czerwca! Ulice zostały udekorowane plakatami, entuzjastyczni ludzie witają wszystkich na ulicach ulotkami i drobnymi upominkami, media mówią o Unii Europejskiej jak nigdy dotąd, a kandydaci próbują dotrzeć do wyborców poprzez media społecznościowe lub bezpośrednio przez skrzynkę pocztową. Piękne święto demokracji trwa w najlepsze.
Dołączymy do tego zgiełku i poświęcimy kolejne dwa wydania biuletynu (2 i 9 czerwca) wyborom do Parlamentu Europejskiego. 2 czerwca opublikujemy przewodnik wyborczy dotyczący kandydatów, partii politycznych i ich stanowisk w różnych kwestiach, natomiast 9 czerwca zamieścimy przegląd głównych problemów/propozycji zgłoszonych podczas kampanii i jak wyglądają wybory w reszcie Europy.
Zdajemy sobie sprawę, że kolejne wydania mogą nie być najciekawsze dla naszej publiczności spoza Europy i prosimy o wyrozumiałość. Jednocześnie zalecamy, aby mimo to rzucić okiem na te dwa wydania, ponieważ mogą one być świetnym narzędziem przygotowawczym do przyszłych testów na stały pobyt i obywatelstwo.
Obywatele europejscy mają dwie możliwości głosowania. Jeśli udało ci się zarejestrować do głosowania na kandydata duńskiego, możesz udać się do najbliższego lokalu wyborczego (zazwyczaj w promieniu 2 km), natomiast jeśli jesteś nadal zarejestrowany do głosowania na kandydata z państwa pochodzenia, musisz sprawdzić w swojej ambasadzie, jakie masz możliwości głosowania.
Nie wiesz, na kogo głosować? Posłuchaj naszego podcastu #VOTEHOME i przeczytaj nasz przewodnik wyborczy w przyszłym tygodniu. Tam możesz przeczytać o wyścigu, która partia jest bardziej proeuropejska (jest jedna partia, która nawet odważyła się poprosić o wprowadzenie euro), o upadku ruchu na rzecz wyjścia Danii z UE i całkowitej zmianie jednej partii politycznej z anty- na proeuropejską.
Dziękujemy za udostępnianie Danii na Tacy!
Słowo tygodnia
Borgerlig = Brak bezpośredniego tłumaczenia. Borgerlig oznacza kogoś, kto nie podąża za ideologią socjalistyczną lub socjaldemokratyczną. Termin ten jest często używany do opisywania partii i kandydatów o ideologiach liberalnych, konserwatywnych, chrześcijańsko-demokratycznych lub skrajnie prawicowych. Historycznie opisywał klasę społeczną (stan) pomiędzy chłopstwem a szlachtą, czyli burżuazję.
Quiz
Duńska polityka
Tygodniowy przegląd
Rozpoczęła się budowa pierwszego duńskiego więzienia za granicą. Parlament Kosowa zatwierdził traktat z Danią i wynajął więzienie na 300 miejsc przeznaczone dla kryminalistów zagranicznych skazanych na deportację. Więzienie zostanie zmodernizowane zgodnie z duńskimi standardami i będzie gotowe maksymalnie w ciągu dwóch lat.
10% obszaru Danii powinno być "nienaruszone" i poświęcone naturze. Sojusz polityczny między SF, Radikale Venstre, Alternativet, Enhedslisten, Konservative i Liberal Alliance żąda, aby rząd respektował prawo UE, zgodnie z którym 30% powinno być poświęcone naturze, a 10% pozostawione nietknięte przez ludzi. Obecnie tylko 1,6% to obszar "nienaruszonej natury".
Na duńskich wodach trwa wycofywanie połowów włokiem rozprzowym. Rząd zaproponował zakaz tej metody połowu i pracuje nad wprowadzeniem zakazu w całej Europie. Dlaczego? Technika ta jest destrukcyjna dla dna morskiego i ekosystemu morskiego.
W powiększeniu
Niepodległość Palestyny: W przyszłym tygodniu parlament zagłosuje, czy Dania powinna uznać Palestynę za niepodległe państwo, po tym jak wiele innych krajów już to zrobiło, jak Norwegia, Hiszpania i Irlandia.
Inicjatywę zaproponowały cztery partie polityczne (Enhedslisten, Alternativet, SF i Radikale Venstre).
Partie rządzące nie popierają tej propozycji, i nie ma za nią większości. Dlaczego? "Aby być państwem, musisz mieć terytorium, które kontrolujesz, i władze, które mogą je kontrolować. I to nie do końca odpowiada obecnej sytuacji" - słowa ministra spraw zagranicznych, Larsa Løkke Rasmussena.
Gdy gospodarka ma się dobrze, skarb państwa również zyskuje: W 2030 roku w skarbcu państwa będzie 10-12 miliardów DKK więcej niż początkowo przewidywano, co wywołało sojusz polityczny między Sojuszem Liberalnym, Konserwatystami i DD (skrajną prawicą), który domaga się, aby co najmniej połowa tych środków została użyta na obniżenie podatków w Danii. Według lidera Liberalnej Partii, Alexa Vanoplasgha, nie mają oni preferencji co do tego, które podatki mają zostać obniżone, podczas gdy liderka DD, Inger Støjberg, chciałaby zlikwidować podatek od paliwa diesel, podatek od streamingu i przyszły podatek węglowy. Dla liderki Konserwatystów, Mony Juul, ważne jest zwiększenie odliczeń podatkowych, aby więcej osób mogło z nich bezpośrednio skorzystać.
Duńska gospodarka
Minister ds. podatków rozważa możliwość zróżnicowanego podatku VAT. Obecnie płacimy 25% podatku VAT (moms) za zdecydowaną większość dóbr i usług. W innych krajach UE VAT jest zróżnicowany; na przykład żywność ma niższy VAT, czyniąc ją bardziej dostępną. Po raz pierwszy od dekad, minister ds. podatków jest skłonny sprawdzić czy byłaby możliwość wprowadzenia takiego rozwiązania w Danii.
Zróżnicowany VAT to narzędzie polityki finansowej, które można wykorzystać do zwiększenia konsumpcji niektórych produktów, zniechęcając do konsumpcji innych. Wiele organizacji od lat prowadzi kampanie mające nakłonić rząd do rozważenia takiego rozwiązania podatkowego.
Uważaj na oszustwa związane z odzyskiwaniem pieniędzy. Jeśli padniesz ofiarą internetowego oszustwa i szukasz wsparcia online, możesz natrafić na usługi firm takich jak Payback Ltd., które obiecują odzyskać Twoje pieniądze. Niestety, to również jest oszustwo – nie będą oni w stanie pomóc ci z odzyskaniem pieniędzy, a zamiast tego dostarczą ci długi raport, który w niczym nie pomaga.
O oszustwie związanym z odzyskiwaniem pieniędzy mówimy wtedy, kiedy oszuści wykorzystują ofiary innych oszustw szukające pomocy. Zwykle udają oni, że mają prawnicze wykształcenie i proszą o opłatę wstępną oraz opłaty miesięczne za pracę nad sprawą.
Ponadto, nawet jeśli firma ma wysoką ocenę na Trustpilot, wcale nie oznacza to, że jest godna zaufania. Na przykład Payback Ltd. ma 4.3 na 5 gwiazdek, a oszukali już ludzi na miliony euro.
15% ofiar oszustw cyfrowych to młode osoby poniżej 26. roku życia. W ubiegłym roku na policję zgłoszono 35 000 oszustw cyfrowych. To 30% wzrost względem roku poprzedniego, a wraz z pojawieniem się sztucznej inteligencji spodziewamy się jeszcze większego wzrostu w tym roku. Na przykład młody mężczyzna z Viborg został oszukany na 30 000 koron po otrzymaniu SMSa od MobilePay, w którym poproszono go o aktualizację danych w związku z praniem pieniędzy.
Rodzaje oszustw cyfrowych: Oszustwo przez bankowość online (przelanie pieniędzy oszustowi, udostępnienie danych osobowych, haseł, MitID itp. przez fałszywe strony internetowe, maile, wiadomości tekstowe czy połączenia telefoniczne); Oszustwo przez kartę płatniczą (fałszywe sklepy internetowe, które kradną dane twojej karty); Oszustwo na miłość (pod pozorami przyjaźni czy miłości oszuści przekonują do wykonania przelewu bankowego); Oszustwo inwestycyjne (fałszywe obietnice dobrych inwestycji); Oszustwo na dyrektora (nabranie pracownika na wykonanie nieautoryzowanego przelewu); Oszustwo na fakturę (podobne do poprzedniego, ale z fałszywymi fakturami, często wysyłanymi do wielu firm jednocześnie).
Kącik przedsiębiorcy
Wygraj 75 000 euro w Europejskim Konkursie Społecznych Innowacji: Bazując na temacie „Cyfrowa Demokracja”, tegoroczna edycja wzywa do poszukiwania przedsiębiorczych rozwiązań odpowiadających na najbardziej aktualne potrzeby społeczne, tworzących relacje społeczne, pozwalających na nowe innowacyjne współprace i przynoszących skuteczne rozwiązania wyzwań systemowych. Przeczytaj więcej tutaj. Ostateczny termin: 11 czerwca.
Życie codzienne w Danii
Wgląd w duński styl życia
Dziś, w niedzielę 26 maja, Król Fryderyk X obchodzi 56. urodziny. Są to jego pierwsze urodziny jako króla i zarówno Jego Wysokość, jak i rodzina królewska pojawią się o 12:00 na balkonie Pałacu Fryderyka VIII.
Król ma bogate doświadczenie polityczne i edukacyjne: po zdobyciu tytułu magistra nauk politycznych na Uniwersytecie Aarhus stał się najlepiej wykształconym duńskim monarchą w historii (posługuje się też biegle francuskim, angielskim i niemieckim!). Służył w duńskiej misji ONZ w Nowym Jorku w 1994 roku, a w latach 1998-1999 stacjonował w Ambasadzie Królestwa Danii w Paryżu. Ponadto w 1995 roku został mianowany kontradmirałem Marynarki Wojennej i generałem dywizji armii i sił powietrznych.
Nasz nowy król jest osobą wielowymiarową – wbrew temu, co można by sobie wyobrażać, myśląc o członku rodziny królewskiej. Przede wszystkim jest sportowcem z długą listą osiągnięć na tym polu: Fryderyk przez 12 lat był członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, brał udział w czteromiesięcznej, długiej na 2 795 km wyprawie psim zaprzęgiem na Grenlandii i jest pierwszym duńskim członkiem rodziny królewskiej, który ukończył triathlon Ironman (kombinacja pływania, jazdy na rowerze i biegania na łącznym dystansie 226.3 km). Jeśli chodzi o sztuki piękne, potrafi grać na pianinie, gitarze i (serio!) harmonijce ustnej. Wyraża się też dość głośno na temat swojej wiary i stale praktykuje wieczorne modlitwy ze swoimi najmłodszymi dziećmi.
Kiedy już król stanie się o rok starszy, inna duńska legenda będzie miała w nadchodzącym tygodniu swój moment. W czwartek, 30. maja obchodzimy bowiem Międzynarodowy Dzień Ziemniaka. Co Duńczycy by bez niego zrobili? Choć warzywo to wchodzi w skład ogromnej liczby dań, pierwsze miejsce zajmuje zdecydowany ulubieniec, smørrebrød med kartoffel (chleb żytni z ziemniakiem). Miłość do tej bulwy jest tak wielka, że Dania ma nawet swoje narodowe Muzeum Ziemniaka w Hofmansgave, działające od 2000 roku.
Wezwanie do działania
Poszukujemy lidera zespołu LinkedIn na Last Week in Denmark. Dużym plusem będzie, posiadanie doświadczenia w korzystaniu z LinkedIn, czy to poprzez swoją markę osobistą, czy też swoją pracę. Przewidywany czas pracy to 4 do 5 godzin tygodniowo. Skontaktuj się z obecnym zespołem za pośrednictwem wiadomości na stronie Linkedin.
Pomóż nam rozwijać nasz biuletyn w języku hiszpańskim. Jeśli masz współpracowników, sąsiadów, znajomych, którzy mówią po hiszpańsku itp., skieruj ich do naszego hiszpańskiego wydania „Last Week in Denmark”. Naszym celem jest dotarcie do 500 subskrybentów :) Prosimy o pomoc.
Tygodniowy przegląd
Trump kontra kino duńskie: Po premierze duńskiego filmu: „The Apprentice”, w reżyserii irańsko-duńskiego Alego Abbasiego, sztab wyborczy Trumpa grozi mu „gigantycznym” pozwem. Dlaczego? Film przedstawia życie młodego (już dorosłego) Trumpa i to, jak zostało ono zepsute przez jego mentora, Roya Cohna.
W rolę Trumpa wcielił się rumuński aktor Sebastian Stan.
Król kontra język duński: Duńska gazeta Ekstra Bladet nazwała króla Fryderyka „królem nonsensu” po tym, jak w wywiadzie pięciokrotnie użył słowa „podróż” w tym samym zdaniu. Nie po raz pierwszy kwestionuje się umiejętności oratorskie króla. W oczach monarchistów, takich jak założycielka skrajnie prawicowej partii DF, Pia Kjærsgaard, świętokradztwem jest kwestionowanie umiejętności oratorskich króla lub postrzeganie go jako „normalnej osoby”.
Zdrowie jamy ustnej, a publiczne usługi stomatologiczne: Niestety w ciągu ostatnich kilku lat zaczęliśmy czytać coraz więcej raportów na temat nieodpowiednich publicznych usług stomatologicznych. Najnowszy pochodzi z gminy Holbæk, gdzie po wizycie kontrolnej Urzędu ds. Bezpieczeństwa Pacjentów wydano nakaz zmiany wadliwych praktyk, które doprowadziły do strasznych, długoterminowych konsekwencji dla zdrowia jamy ustnej młodych ludzi.
Kontynuacja historii z pozwem dotyczącym wegan: W poprzednim wydaniu pisaliśmy, że Duńskie Stowarzyszenie Wegetarian pozwało władze regionalne w stolicy w związku z twierdzeniami, że pacjent będący weganem był dyskryminowany w związku z brakiem wegańskiej opcji wyżywienia w szpitalu publicznym. Stowarzyszenie przegrało proces.
„Chroń pszczoły” – brzmi alarm podjęty przez stowarzyszenie pszczelarzy (6000 członków). Walka o ochronę pszczół jeszcze się nie skończyła. W Danii 19 gatunków już wymarło, a 56 innym jest bardzo blisko wyginięcia. Jeśli masz ogród, również możesz pomóc.
Jak? Nie przycinaj mleczy. Zasadź w swoim ogrodzie rośliny przyjazne dla owadów i pszczół. Pozostaw część swojego ogrodu nietkniętą, coś w rodzaju „dzikiego obszaru”.
Pszczelarze obawiają się, że od 2025 r. rolnicy nie będą już musieli przeznaczać 4% swoich gruntów na "ugór" (miejsce, w którym nic nie jest obsiewane). Ugory służą pszczołom jako siedliska.
Jak dobrze znasz przyrodę? Zdaniem kilku biologów, im lepiej jesteśmy w stanie zrozumieć przyrodę, tym większe jest prawdopodobieństwo, że będziemy skłonni ją chronić. Dlatego 23 maja stał się „Imieninami Natury”, podczas których w całym kraju organizowane są wydarzenia mające na celu edukację ludzi w zakresie przyrody. Inicjatywa organizowana jest w 11 krajach Europy.
Tylko 29% dzieci (5-12 lat) podczas wakacji letnich codziennie spędza czas na łonie natury. Kilka dekad temu odsetek ten wynosił 55%. Liczne badania pokazują, że natura pozytywnie wpływa na rozwój inteligencji.
Dobrym sposobem na poznanie przyrody jest udanie się do najbliższego lasu, zrobienie zdjęć różnym gatunkom, wrzucenie ich do darmowej aplikacji „Arter” i dowiedzenie się, jak się nazywają.
Historie życia - Jak zwolnienie lekarskie z powodu depresji doprowadziło do popularyzacji nowego hobby: Rasmus Mandal z Frederiksberg poszedł na zwolnienie lekarskie po tym, jak zdiagnozowano u niego „lękowe zaburzenie osobowości”, co oznacza, wrażliwość na odrzucenie i krytykę, poczucie niższości lub tego, że jest się niewystarczająco dobrym. Mandal zaczął robić na drutach i postanowił podzielić się tym hobby ze wszystkimi na Instagramie. Jego konto Mandestrik ma dziś ponad 20 000 obserwujących.
Unia Europejska
Rosja usunęła kontrowersyjną propozycję rewizji swojej granicy na Morzu Bałtyckim, wywołując wcześniej zaniepokojenie państw NATO. W projekcie powoływano się na przestarzałe mapy, ale został on usunięty bez wyjaśnienia. Sprawę badają kraje sąsiednie: Finlandia, Szwecja, Litwa i Estonia.
W podobnym tonie UE żąda wyjaśnień od Rosji w sprawie incydentu na granicy z Estonią. Szef spraw zagranicznych UE Josep Borrell zażądał wyjaśnień od Rosji po usunięciu boi nawigacyjnych na granicy z Estonią. Estonia i UE postrzegają to jako część szerszego wzorca prowokacyjnych działań Rosji. Incydent zwiększył napięcia i obawy związane z wojną hybrydową w regionie Morza Bałtyckiego.
AfD wykluczona z grupy ID Parlamentu Europejskiego. Alternatywa dla Niemiec (AfD) powstała z grupy Tożsamość i Demokracja (ID) w Parlamencie Europejskim w związku z incydentami z udziałem jej kandydata, Maksymiliana Kraha. Posunięcie to podkreśla rosnący rozłam wśród europejskich partii prawicowych, których liderzy, tacy jak francuska polityczka Marine Le Pen, dystansują się od kontrowersyjnych postaci, aby przyciągnąć szerszy elektorat.
Prawa
Masz prawo kupować produkty ubezpieczeniowe od dowolnej firmy ubezpieczeniowej w Unii Europejskiej: Firmy ubezpieczeniowe mogą sprzedawać swoje produkty w dowolnym miejscu w UE - albo zakładając się w innych krajach, albo świadcząc swoje usługi na obszarze całej Unii bezpośrednio, na przykład za pośrednictwem swoich stron internetowych lub za pośrednictwem pośredników. Dlatego możesz porównać oferty ubezpieczeniowe na europejskim rynku i wybrać najlepsze dla siebie produkty ubezpieczeniowe (na przykład ubezpieczenie na życie, ubezpieczenie domowe i ubezpieczenie samochodu).
Przed podpisaniem umowy osoba lub firma sprzedająca produkt ubezpieczeniowy musi także powiedzieć Ci, czy działa jako agent czy broker, oraz o ich powiązaniach z firmą ubezpieczeniową świadczącą produkt.
Możliwości
Bezpłatna wycieczka do Helsinek (Finlandia): Dołącz do działania budującego partnerstwo, aby zbadać możliwość wspólnego stworzenia międzynarodowego projektu. 9-13 września. Termin ostateczny! 2 czerwca. Zarejestruj się tutaj.
Bezpłatna wycieczka do Luksemburga: Weź udział w szkoleniu poświęconym strategiom integracji i uczestnictwa. 14-18 sierpnia. Termin ostateczny! 3 czerwca. Zarejestruj się tutaj.
Bezpłatna wycieczka do Antwerpii (Belgia): Weź udział w szkoleniu na temat zdobywania wiedzy na temat sportu jako narzędzia uczenia się pozaformalnego. 13-18 października. Termin ostateczny! 3 czerwca. Zarejestruj się tutaj.
*Aby wziąć udział w kursach szkoleniowych, musisz być członkiem stowarzyszenia. Jeśli nie jesteś, zawsze możesz dołączyć do AMIS.
Tablica ogłoszeń
Online, 28 maja, 14:00-15:45: Czy dopiero zaczynasz szukać pracy w Danii? International House North Denmark zaprasza na bezpłatny seminarium, na którym zostaniesz wprowadzony w podstawy poszukiwania pracy w Danii. Zapisz się tutaj.
Randers, 30 maja - 2 czerwca: Ciesz się pysznym jedzeniem i słuchaj muzyki na żywo podczas Festiwalu Street Food w sercu Randers.
Aarhus, 31 maja, 10:00-12:00: Chcesz znaleźć kogoś, kto będzie towarzyszył Ci na spacerze, spotkać się z ludźmi na kawę lub znaleźć kogoś, kto podziela Twoje zainteresowania? W takim razie to zabawne i nieformalne wydarzenie "Coffee Morning", podczas którego poznasz nowych ludzi i będziesz mógł zadać pytania okazjonalnym prelegentom, jest idealne dla Ciebie.
Międzynarodowe media o Danii
Sekret Danii: jak stała się najbardziej ufnym krajem na świecie – i dlaczego to ma znaczenie (Guardian)
Gospodarka Danii kurczy się o 1,8% w wyniku ograniczenia produkcji środków farmaceutycznych, co pokazuje stopień uzależnienia od Novo Nordisk (Fortune)
Przestrzeń Last Week in Denmark
Przeczytaj artykuły na naszej stronie internetowej: Duńska kultura pracy, Jak zacząć inwestować w Danii, 11 zasad, które pomogą Ci w nauce duńskiego, Negocjowanie wynagrodzenia, Poród w Danii, Emerytura w Danii I: Folkepension, Emerytura w Danii II: Emerytura pracownicza i indywidualna, Ciąża w Danii. W tej sekcji możesz przeczytać historie z życia naszych czytelników.
Przeczytaj newsletter w innych wersjach językowych: rumuński, angielski, hiszpański, oraz włoski.
Zobacz naszą kolekcję wysokiej jakości gadżetów: Moving forward; Searching for home; Vasil; Irina; Kifaax; Monika
Śledź nas w mediach społecznościowych po więcej unikalnych treści: Facebook, Linkedin