Dania na Tacy - Przegląd Tygodnia (11.02. - 18.02.) Odcinek 5 Rok 4
Edukacja domowa; Nauczanie języka ojczystego; Znęcanie się nad słabszymi
Od redakcji
Sytuacja w Danii
"Chodzenie do szkoły nie jest prawem człowieka" (Minister Edukacji Danii)
Grupa dzieci rzekomo znęcała się nad innymi w Borup Skole, wywołując polityczną burzę, w której kilka partii politycznych chce ułatwić wydalanie agresywnych uczniów. Obecnie szkoły mogą zawiesić ucznia na maksymalnie siedem dni, przenieść go do innej klasy lub spróbować zmienić szkołę. Zdaniem ministra edukacji, agresywni uczniowie nie mają prawa kontynuować nauki w tej samej szkole, w której doszło do incydentu. Nie jest on jednak skłonny spieszyć się z przedstawianiem propozycji prawnych, najpierw chce odpowiednio zbadać sytuację.
Chociaż chodzenie do szkoły może nie być prawem człowieka w oczach ministra, jest to prawo konstytucyjne, według prezesa Skolelederforeningen (Stowarzyszenie Liderów Szkół). Państwo jest konstytucyjnie zobowiązane do zapewnienia bezpłatnej edukacji podstawowej, więc w przypadku wydalenia należy zapewnić alternatywną szkołę, co może okazać się trudniejsze niż przewidywano.
Znęcanie się nad słabszymi jest niestety częścią życia szkolnego w Danii, a dla naszych dzieci może również wynikać z ksenofobii i rasizmu. Jeśli dojdzie do takiej sytuacji, nie należy jej przemilczać. Chociaż każda szkoła jest technicznie autonomiczna, zawsze można zwiększyć skalę sytuacji do poziomu gminy, tak jak to miało miejsce w Borup Skole.
Z bardziej pozytywnych wiadomości, MAERSK zwodował swój pierwszy ekologiczny statek wykorzystujący metanol z odpadów jako paliwo. Firma zamówiła jeszcze 25 podobnych statków. Przed firmą jest jednak jeszcze długa droga do zastąpienia wszystkich 700 statków napędzanych olejem napędowym i innymi paliwami kopalnymi.
Dziękujemy za przeczytanie i rozpowszechnienie informacji o Last Week in Denmark! Więcej treści można znaleźć na naszym LinkedIn’nie :) A dla tych, którzy mieszkają w Kopenhadze, do zobaczenia 22 lutego na sesji storytellingowej Food for Thought! Jeśli nie na wydarzeniu, to po nim.
Słowo tygodnia
Grundloven = Konstytucja. Źródło demokracji w Danii. Świętujemy je każdego 5 czerwca w "Grundlovsdag". Niestety, nie jest to święto narodowe, ale ludzie zwykle biorą wolne od pracy, aby je uczcić, zbierając się w parkach i słuchając przemówień na temat demokracji.
Quiz
Duńska polityka
Tygodniowy przegląd
Czy powinniśmy mieć dwujęzyczne tablice w gminach ze znaczącą obecnością mniejszości? Mniejszość niemiecka w Tønder z pewnością byłaby zachwycona. Jednak pomimo tego, że burmistrz wywodzi się z ich partii politycznej (Partii Szlezwiku), ostatnim razem, gdy pojawił się ten temat, wybuchło kompletne "ballade", jak powiedzieliby Duńczycy. Jest to najwyraźniej drażliwy temat, a burmistrz nie chce ponownie otwierać puszki Pandory. Po drugiej stronie niemieckiej granicy duńska mniejszość zdołała umieścić duńskie nazwy na znakach kolejnej gminy.
Hazard prawdopodobnie jako następny zostanie objęty zakazem. Kilka partii politycznych proponuje wprowadzenie zakazu reklamowania tego rodzaju działalności, zablokowanie witryn hazardowych w szkołach za pomocą zapór sieciowych oraz koniec z loot boxami, które można kupić za pieniądze w nadziei na zdobycie większej ilości pieniędzy. Prawie pół miliona osób w Danii jest uzależnionych od hazardu.
Rząd chce zmienić politykę dawstwa narządów z "opt-in" na "opt-out", co oznacza, że od momentu przyjęcia przepisów wszyscy jesteśmy dawcami narządów, dopóki nie zdecydujemy inaczej. Na przeszczep narządów czekają 442 osoby. Tylko cztery państwa europejskie pozostaną przy polityce "opt-in" w zakresie dawstwa narządów (Niemcy, Rumunia, Litwa i Irlandia).
W powiększeniu
Dramat Nye Borgerlige daleko od finiszu: Wszyscy byli przekonani, że na scenie politycznej będzie o jedną prawicową partię mniej. Partie byłego ‘niebieskiego bloku’ już otwierały szampana, ciesząc się z potencjalnego przypływu wyborców. Założycielka partii, Pernille Vermund, wierzyła że to już koniec, kiedy zamknęła za sobą drzwi, przenosząc się do spokojniejszego Liberal Alliance. Jednakże, pojawił się promień nadziei dla wyborców Nye Borgelige - powrót jednego z posłów, Petera Seier Christensena, który od ponad roku przebywał na zwolnieniu lekarskim.
Na Peterze Seier Christensenie ciąży duża presja. Partie niebieskie chcą, aby do nich dołączył lub został posłem niezależnym, podczas gdy istnieje grupa byłych posłów NB, którzy chcieliby widzieć go na czele partii lub, alternatywnie, by zrzekł się mandatu na rzecz Henriette Ergemann (aktywistki antyszczepionkowej), mając nadzieję na zapewnienie partii przyszłości.
Nowy układ zbiorowy dla pracowników sektora publicznego: Niemal 200 000 osób (policjantów, żołnierzy, nauczycieli, pracowników agencji rządowych itd.) pracuje w sektorze publicznym w Danii. Nagłówki związane z nowym układem? 5.9% podwyżki pensji w kwietniu tego roku i kolejne 1.7% w 2025; trzy tygodnie dodatkowego urlopu rodzicielskiego (barsel) oraz 15 dni urlopu wypoczynkowego, który można zachować z roku na rok.
Układy zbiorowe są negocjowane pomiędzy związkami zawodowymi i stowarzyszeniami pracodawców. Pamiętajcie, że organizacje taki jak Krifa, Det Faglige Hus, ASE, FRIE i Business Denmark nie mają statusu związku zawodowego i nie biorą udziału w negocjacjach układów zbiorowych.
Duńska gospodarka
Firma energetyczna Andel przekaże 850 milionów koron swoim klientom z Zelandii: 400 000 osób z regionu "Cerius" Zelandii może zażądać wypłaty 2 500 koron przez tą stronę. Wygląda na to, że jeśli posiadasz dom, biznes lub sommerhus w tym regionie, jesteś automatycznie akcjonariuszem Andel, który jest prowadzony jako kooperatywa - stąd dodatkowe środki. Można domagać się wypłaty pieniędzy do końca maja.
Średnio 4.9% podwyżki pensji w sektorze prywatnym w 2023: Biorąc pod uwagę niską inflację pod koniec roku, realna podwyżka pensji to ok. 4%, co oznacza, że stać nas na więcej, niż w zeszłym roku. To największy wzrost pensji w ciągu ostatnich 15 lat.
Powrót kryptowalut po kilku trudnych latach: Wartość Bitcoina osiągnęła 360 000 DKK. To wzrost o 22% w tym miesiącu. Spektakularny powrót, biorąc pod uwagę, że w styczniu 2023 bitcoin kosztował 117 000 DKK. Nie powróciliśmy co prawda jeszcze do wyceny z 2021 roku - 400 000 DKK, ale biorąc pod uwagę obecny trend, bitcoin może wkrótce przeskoczyć nawet tamtą wartość. Zanim jednak zainwestujesz, weź pod uwagę, że rynek kryptowalut jest bardzo niestabilny i chociaż może łatwo jest się wzbogacić, to równie łatwo można wszystko stracić.
Rodzice przenoszą swoje dzieci do grupy ubezpieczeniowej nr 2, aby szybciej dostać się do psychologa dziecięcego: Może zastanawiasz się czym jest grupa nr 2? Cóż, większość z nas znajduje się w grupie nr 1 - oznacza to, że jesteśmy pod opieką publicznej służby zdrowia, natomiast istnieją tacy, którzy chcą dopłacać za bycie objętym prywatną opieką i to właśnie grupa 2. Dlaczego rodzice przenoszą dzieci? Obecnie czas oczekiwania na wizytę do psychologa dziecięcego, który wynosi rok, skłania ich do systemu prywatnego.
Swoją grupę ubezpieczeniową możesz zmienić na borger.dk.
Holenderska Rada Bezpieczeństwa rekomenduje tymczasowego zaprzestania korzystania z rowerów cargo Babboe: Holandia wstrzymała całkowicie sprzedaż rowerów tej marki. Firma zdecydowała się również wstrzymać sprzedaż w Danii. Dlaczego? Z powodu podejrzeń poważnych wad bezpieczeństwa.
Kącik przedsiębiorcy
Crossing Borders, organizacja pozarządowa z Kopenhagi, organizuje dwudniowy, bezpłatny kurs dla międzynarodowych przedsiębiorców w dniach 12 i 13 marca. Rejestracja dostępna tutaj. Przeczytaj o tym więcej tutaj.
Jeśli jesteś ogólnie zainteresowany przedsiębiorczością i mieszkasz w Aalborgu lub okolicach, możesz rozważyć dołączenie do organizacji Kickstart Aalborg. Mają nawet swój własny podcast w języku angielskim.
Życie codzienne w Danii
Kolejny tydzień w Danii
Minęły dwa miesiące od rozpoczęcia zimy, a to może być najtrudniejszy moment roku dla wszystkich: minęło sporo czasu od jesieni, ale jeszcze nie jest blisko do słonecznej pogody. W środku ponurej aury może to być dobry czas, aby dołączyć do jednej z ulubionych zimowych tradycji Danii: zimowych kąpieli (vinterbadning), czyli sztuki pływania w lodowatej wodzie.
Praktyka ta ma swoje korzenie w przeszłości: Skandynawowie wiedzieli, że muszą pogodzić się z nieprzychylną pogodą, dlatego włączyli tę praktykę jako sposób współpracy z naturą. W XIX wieku zaczęto zwracać uwagę na jej wpływ na zdrowie, ponieważ kąpiele zimowe znane są jako potężne wsparcie dla układu odpornościowego. Niektóre z udowodnionych korzyści to poprawa krążenia krwi i uwalnianie endorfin (co pomaga zwalczyć zimową chandrę). W latach siedemdziesiątych, w atmosferze hipisowskiej, aktywność zyskała jeszcze większą popularność jako rytuał łączący ciało z matką ziemią; koncepcja, która przetrwała do dziś.
Zimowe kąpiele zajmują centralne miejsce w hygge – chociaż to inny rodzaj przytulności, niekoniecznie związany ze świecami i kominkami, ale raczej rozgrzewa serca i sprzyja poczuciu wspólnoty. Dla wielu Duńczyków jest to jedno spotkanie na świeżym powietrzu, na które mogą umawiać się ze znajomymi, bez względu na pogodę. Badania dowodzą, że mimo że jest to nietypowe, nasze ciała reagują na tę formę aktywności w sposób pozytywny. Stajemy się mniej zestresowani, mniej zmęczeni, i znacznie rzadziej chorujemy na choroby układu oddechowego, gdy morsujemy. Oczywiście, jeśli podejmiemy odpowiednie środki ostrożności. Dla nas, obcokrajowców, to również okazja do nawiązania więzi z miejscowymi (uwaga: przypadkowi Duńczycy mogą do Ciebie podejść!), i dosłownie zanurzyć się w kulturę przetrwania zimy.
Wyjaśnienie
Edukacja domowa opcją dla rodziców w Danii: Zgodnie z Konstytucją (Grundloven) mamy obowiązkową edukację, ale nie obowiązkową szkołę, co oznacza, że rodzice mogą zapewnić dzieciom edukację w domu. Pisaliśmy już wcześniej, że wiele niemieckich rodzin przeprowadza się tutaj właśnie z tego powodu. W Danii jest ponad 1500 dzieci uczących się w domu.
Rodzice mogą bezpośrednio uczyć swoje dzieci lub zatrudnić korepetytorów (osobiście lub online). Każdy przedmiot, oprócz duńskiego, może być nauczany w języku ojczystym. Nie są wymagane konkretne kwalifikacje dla rodziców ani korepetytorów, a metoda nauczania jest dowolna. Aby móc nauczać dziecko w domu, należy najpierw poinformować o tym gminę (kommune), ponieważ to ona jest odpowiedzialna za dwuletnią kontrolę (tilsyn), aby upewnić się, że edukacja spełnia standardy. Obowiązkowe jest nauczanie duńskiego, angielskiego, matematyki, nauk przyrodniczych i nauk społecznych.
Nie ma wsparcia finansowego dla edukacji domowej. Pomimo że jest to coś w rodzaju "friskole", pieniądze nie idą za dzieckiem w tej sytuacji. Ponadto po ukończeniu 9. klasy uczniowie będą mogli kontynuować naukę w zorganizowanym systemie edukacyjnym. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, przeczytaj FAQ. Jeśli chcesz porozmawiać z innymi, którzy już to robią, sprawdź te grupy na Facebooku.
Tygodniowy przegląd
Wskaźniki rozwodów spadają, podczas gdy liczba małżeństw stopniowo rośnie w porównaniu z poprzednią dekadą, donosi Statystyka Danii. W zeszłym roku w Danii doszło do 12 862 rozwodów między małżeństwami, co oznacza stagnację trendu przez ostatnie trzy lata i znaczny spadek o 17% w porównaniu z poprzednią dekadą. Dane ujawniły, że prawie 50% rozwodów miało miejsce w pierwszej dekadzie małżeństwa, podczas gdy 11% miało miejsce po 25 latach małżeństwa. Pomimo 4% spadku liczby ślubów od 2022 do 2023 roku, długoterminowe dane pokazują wzrost liczby małżeństw o 5% w porównaniu z poprzednią dekadą.
Propozycja wprowadzenia toalet neutralnych płciowo w budynkach publicznych otrzymuje zielone światło w gminie Aalborg, donosi TV2. Propozycja przedstawiona przez komitet różnorodności gminy ma na celu dostosowanie się do potrzeb tych, którzy nie identyfikują się z żadną płcią, aby każdy czuł się bezpiecznie w miejscu pracy. Jeśli propozycja zostanie przyjęta, wszystkie budynki publiczne i większe projekty remontowe będą musiały mieć toalety neutralne płciowo.
Jeśli nie śpisz dobrze, możesz być częścią 21% ludzi w Danii cierpiących na zmęczenie lub 15%, którzy mają problemy ze snem, wynika z najnowszego raportu Narodowego Profilu Zdrowia. Kilku ekspertów podzieliło się wskazówkami, jak temu zaradzić, zgodnie z informacjami od TV2. Oprócz unikania ekranów w sypialni, uzyskiwania odpowiedniego naświetlenia i aktywności fizycznej, zaleca się także technikę terapii poznawczo-behawioralnej znanej jako "ograniczenie snu", zwłaszcza dla tych, którzy cierpią na bezsenność. Wspierana przez eksperta z Uniwersytetu w Aarhus, metoda ta polega na kładzeniu się spać tylko wtedy, gdy jesteś wyczerpany, dzięki czemu zasypiasz szybciej. Z czasem metoda ta ma pomóc w pójściu spać wcześniej, próbując utrzymać regularny harmonogram snu.
Trzy spośród pięciu nominowanych zdjęć do nagrody dla Prasowego Zdjęcia Roku 2023 skupiają się na zmianach klimatycznych, informuje DR. Od duszącego się dna morza w Zatoce Køge do widoku tylko dachu domu po śmiertelnej burzy i ogromnej powodzi w Roneklint, te uderzające wizualizacje przedstawiają różne aspekty wpływu zmian klimatycznych. Panel sędziów ogłosi zwycięzcę 1 marca. Aby zobaczyć zdjęcia, kliknij tutaj.
Ekspaci w duńskich mediach
Nowa organizacja została założona przez tureckich emigrantów w Danii pod nazwą TEID (Turkish Expats In Denmark). Celem stowarzyszenia jest promowanie współpracy między Turkami mieszkającymi w Danii oraz pomaganie nowym tureckim imigrantom w odnalezieniu się w Danii.
Unia Europejska
Tygodniowy przegląd
Alexander Stubb zostanie następnym prezydentem Finlandii. Stubb, który pełnił również funkcje ministra spraw zagranicznych, finansów i spraw europejskich w Finlandii, jest kandydatem centroprawicowej Partii Koalicji Narodowej i zdobył 51,6% głosów. Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa jest priorytetem Stubb’a, obejmująca utrzymanie twardego stanowiska wobec Rosji i wsparcie dla Ukrainy.
Pierwsza kobieta-prezydentka (w UE) rezygnuje. Katalin Novak, prezydentka Węgier, złożyła rezygnację ze stanowiska po narastającej krytyce za ułaskawienie mężczyzny skazanego za tuszowanie przypadku nadużyć seksualnych w sierocińcu. Węgierscy prezydenci, wybierani na pięcioletnie kadencje, pełnią głównie ceremonialną rolę, ale posiadają pewne uprawnienia, ponieważ mogą odrzucić ustawy, które uważają za niewłaściwe, skierowując je z powrotem do parlamentu do ponownego rozpatrzenia lub przesyłając do sądu konstytucyjnego.
Krótko po rezygnacji Novak, Judit Verga ogłosiła wycofanie się z życia politycznego. Ona również podpisała kontrowersyjne ułaskawienie, będąc wówczas ministrą sprawiedliwości na Węgrzech. Verga jest członkinią parlamentu i główną kandydatką do wyborów do Parlamentu Europejskiego. Obydwie polityczki są najbliższymi sojusznikami Viktora Orbána.
Zmiany klimatyczne i brak wody pitnej. Rekordowo wysokie temperatury i opady deszczu poniżej średniej spowodowane zmianami klimatycznymi w Hiszpanii prowadzą do braku dostępu do wody pitnej. Od zeszłego roku mieszkańcy małego miasta Pozoblanco w Andaluzji nie mają dostępu do wody pitnej w swoich domach. Mieszkańcy pozyskują wodę z cystern, ponieważ woda z kranu została uznana za niebezpieczną dla spożycia przez ludzi.
Prawa
Zgodnie z dyrektywą UE 77/486, Dania zobowiązana jest oferować edukację w języku ojczystym dzieciom z państw członkowskich UE/EEA. W praktyce oznacza to, że gminy (kommune) muszą zapewnić tę możliwość, jeśli w danej gminie jest co najmniej 12 dzieci o tym samym języku ojczystym, w wieku od 6 do 15 lat, które o to poproszą. Nie zastępuje to edukacji w języku duńskim, ale stanowi dodatkowe zajęcia po godzinach lekcyjnych lub w weekendy. Aby z tego skorzystać, skontaktuj się z urzędem gminy w sprawie "Modersmålsundervisning" lub zapytaj w szkole swoich dzieci. Jeśli nie wiedzą, o co chodzi, poinformuj ich o ich obowiązku wynikającym z dyrektywy.
Możliwości
Jest 959 możliwości wolontariackich finansowanych przez UE, z czego co najmniej sto poza Unią Europejską. Jeśli jesteś w grupie wiekowej pomiędzy 18 a 30 lat i jesteś rezydentem UE, możesz dołączyć do Europejskiego Korpusu Solidarności i odkrywać świat, a podróż i zakwaterowanie będą finansowane przez Unię Europejską.
Tablica ogłoszeń
Esbjerg, 22 lutego, 17:00-19:30: Seminarium dla Dzieci Trzeciej Kultury – Wyzwania i zalety dla dzieci i nastolatków wychowujących się poza kulturą swojego kraju rodzinnego lub mających do czynienia z dwoma różnymi kulturami. Zapisz się z wyprzedzeniem.
Aarhus, 23 lutego, 10:00-12:00: Poranna Kawa Lutowa – Poznaj nowych ludzi, zadawaj pytania prelegentom. Zarejestruj się tutaj.
Odense, 23 lutego, 17:30-00:00: Noc Międzynarodowa 2024 – Międzynarodowe przyjęcie i jedno z wydarzeń roku. Będzie obiad z duńskimi specjałami, pokazy stand-up, taniec, muzyka i networking. Kup swoje bilety tutaj.
Viby, 24 lutego, 10:00-11:30: Dzień Zabaw: Fastelavn – Miesięczne wydarzenie dla rodzin, aby rodzice i dzieci mogli się spotkać i integrować. Tym razem tematem jest Fastelavn. Zapisz się tutaj.
Kopenhaga, 26 lutego, 17:00-19:30: Kultura Pracy w Danii – To informatywne wydarzenie oparte na warsztatach dostarczy ci zrozumienia unikalnej duńskiej kultury pracy. Nie zapomnij się zarejestrować.
Przestrzeń Last Week in Denmark
Przeczytaj artykuły na naszej stronie internetowej (po angielsku): Jak nauczyć się duńskiego; Kultura biznesu w Danii; Jak inwestować w Danii; Przewodniki dla przybyszy spoza Europy - część pierwsza oraz druga; Jak negocjować pensję; Rodzenie w Danii - część pierwsza oraz druga; Emerytura w Danii - część pierwsza oraz druga; Tłumacz w Danii oraz wiele innych historii o naszej społeczności.
Przeczytaj newsletter w innych wersjach językowych: rumuński, angielski, hiszpański, oraz włoski.
Zobacz naszą kolekcję wysokiej jakości gadżetów: Moving forward; Searching for home; Vasil; Irina; Kifaax; Monika
Śledź nas w mediach społecznościowych po więcej unikalnych treści: Facebook, Linkedin