Dania na Tacy - Przegląd Tygodnia (10.03. - 17.03.) Odcinek 9 Rok 4
Kobiety w armii; Spotkanie Ludowe; Ramadan
Od redakcji
Sytuacja w Danii
„Ramadan jest także duński” (muzyk Isam B)
Na początku tego tygodnia dla społeczności muzułmańskiej w Danii rozpoczął się Ramadan (miesiąc postu). Oznacza to, że Wasi muzułmańscy przyjaciele i/lub współpracownicy powstrzymują się od jedzenia i picia od świtu do zachodu słońca. Wywołało to w przestrzeni publicznej debatę na temat miejsca świąt muzułmańskich w społeczeństwie duńskim i nasuwa się pytanie: po ilu dekadach w Danii inna kultura powinna zostać uznana za część dziedzictwa Danii.
Mówiąc o dziedzictwie, nasz kosmiczny bohater Andreas Mogensen bezpiecznie wrócił do domu z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej po spędzeniu tam sześciu miesięcy. Wkrótce trafi pod nadzór medyczny do siedziby Europejskiej Agencji Kosmicznej w Niemczech, ponieważ jego ciało przeszło szereg przemian w wyniku tak długiego przebywania z dala od Ziemi.
Jeżeli przebywasz na dłuższym zwolnieniu lekarskim, możesz spodziewać się mniejszej liczby rozmów z Urzędem Pracy. Nowe porozumienie polityczne znacznie zmniejszy liczbę obowiązkowych rozmów oraz innych administracyjnych czynności z pracownikiem podczas jego zwolnienia lekarskiego.
Z innych wiadomości, czas użycia banknotu 1000 DKK kończy się. Za rok i kilka miesięcy nie będziemy już mogli posługiwać się tym banknotem. W rezultacie ludzie zaczęli kupować gumę do żucia w małych sklepach, aby móc wymienić banknoty. W tej sytuacji rząd chce dać małym sklepom możliwość odmowy przyjęcia banknotu 1000 DKK, jeśli wartość kupowanych przez klientów produktów jest mniejsza niż 500 DKK.
Zakończymy ten artykuł przypomnieniem, że w końcu nadeszła wiosna! Prawdopodobnie zauważyliście cieplejsze powietrze, zobaczyliście wiosenne kwiaty i usłyszeliście śpiew ptaków w swoim ogrodzie. Podzielcie się z nami swoim małym zakątkiem raju za pomocą zdjęcia, filmu lub kreatywnych słów. Wyślijcie je do jednego z naszych zespołów mediów społecznościowych - Facebooka, Instagrama lub LinkedIna.
Dziękujemy za przeczytanie „Danii na Tacy”!
Słowo tygodnia
Borgmester = burmistrz. Słowo pochodzące od dolnoniemieckiego „burgemeister”, co oznacza zarządcę miasta. Burmistrz jest przewodniczącym rady miejskiej i kierownikiem administracji miejskiej. W Danii nie głosuje się bezpośrednio na burmistrza- wybrani członkowie rady decydują, kto zostanie burmistrzem. *Kopenhaga ma wyjątkowo kilku burmistrzów i nad nimi burmistrza nadzorującego (overborgmester).
Quiz
Duńska polityka
Tygodniowy przegląd
Zgodnie z przewidywaniami z zeszłego tygodnia, nową przywódczynią Partii Konserwatywnej (Konserwatystów) została Mona Juul. Pochodzi ona ze świata reklamy (23 lata w Agencji Envision), a do polityki wkroczyła w 2019 roku jako posłanka do duńskiego parlamentu. Ma 56 lat i urodziła się w Aarhus.
Najpopularniejsza burmistrzyni w Danii, Birgit S. Hansen z Frederikshavn, nie będzie już kandydowała w wyborach samorządowych i regionalnych w listopadzie 2025 roku. Ostatnim razem zdobyła 42% wszystkich głosów w gminie, najwięcej w kraju. Dlaczego odchodzi na emeryturę? Ma dość kierowania gminą znajdującą się w trudnej sytuacji finansowej i nękania w mediach społecznościowych.
Kwestie wskazane przez burmistrzynię Frederikshavn zostały powtórzone przez innych burmistrzów w całym kraju. Trudno jest kierować samorządem, gdy w każdej rundzie negocjacji budżetowych trzeba dokonywać cięć w wydatkach publicznych. Burmistrz Faaborg-Midtfyn również zdecydował się nie kandydować z tego samego powodu.
Od lipca 2024 r. przed wyburzeniem budynku o powierzchni większej niż 250 m2 należy mieć plan recyklingu materiałów. Cegły, płytki, surowe drewno i wysokiej jakości beton należy odpowiednio odzyskać, aby można je było ponownie wykorzystać. Aż 40% odpadów w Danii pochodzi z przemysłu budowlanego.
W powiększeniu
79 miliardów DKK na inwestycję w duńską armię: W ciągu najbliższych czterech lat (2024-2028), Dania zwiększy swój potencjał obronny i militarny. Do 2028 r. 48 mld DKK zostanie przeznaczone na utworzenie ciężkiej brygady liczącej do 6 tys. żołnierzy, gotowej do dołączenia do sił operacyjnych NATO. W naziemne systemy obrony powietrznej (dwa krótkiego i jeden dalekiego zasięgu) zainwestowanych zostanie 19 mld DKK. Reszta zostanie wykorzystana na wyposażenie batalionu lekkiej piechoty w Haderslev w pojazdy opancerzone Piranha V, które zostaną rozmieszczone w najważniejszych punktach świata, oraz na zakup torped przeciw okrętom podwodnym.
Dodatkowe 4.4 miliardy DKK na wojskowe wsparcie Ukrainy.
Obowiązkowa komisja wojskowa dla kobiet od 2026 roku. Oznacza to, że 18-latki również zostaną wezwane na „Dzień Sił Zbrojnych” (Forsvarets Dag). Do tej pory mogły zapisać się dobrowolnie. Tego dnia rekruci są oceniani pod kątem przydatności do szkolenia wojskowego w drodze pisemnego testu i badania stanu zdrowia. Nawet jeśli zostaniesz uznany za odpowiedniego, nadal możesz uniknąć szkolenia wojskowego, jeśli wylosujesz specjalny numer na loterii.
4 700 młodych ludzi wzięło udział w szkoleniu wojskowym w 2023 (25% stanowiły kobiety).
Od 2025, przynajmniej 5 000 młodych osób będzie musiało przejść szkolenie każdego roku.
Obowiązkowa służba została również przedłużona z czterech do jedenastu miesięcy.
Obowiązkowa komisja dla kobiet może nadal zostać zablokowana. Liberal Alliance i DD, dwie partie, które są częścią umowy o obronie, są przeciwne pomysłowi i rząd musi ich przekonać, zanim projekt będzie mógł zostać wprowadzony w życie.
1 606 pracowników wojskowych zrezygnowało z pracy w zeszłym roku. Dlaczego? Dekady cięć finansowania wojska doprowadziły zaplecze, sprzęt i pensje do “beznadziejnego stanu”.
Duńska gospodarka
0.8% inflacja w lutym: Niższa inflacja w lutym w porównaniu do stycznia związana jest głównie ze spadkiem cen słodkich produktów, takich jak dżemy, czekolady. To najniższa inflacja w całej Unii Europejskiej.
4.2% wzrost eksportu w ostatnich trzech miesiącach; w tym samym czasie import zmalał o 2.5%. Towary i usługi eksportowane przez Danię warte były 160.4 miliardy koron w styczniu 2024, podczas gdy import wart był 137.6 miliarda koron, co oznacza 22.8 miliardów koron zysku. Zyski w porównaniu do produktu krajowego brutto wynosiły 10.9% w 2023 i był to jeden z najwyższych wyników w Unii Europejskiej.
2.9% bezrobocie w lutym: 86,900 bezrobotnych (74,500 na zasiłku dla bezrobotnych i 12,400 na zasiłku socjalnym - kontanthjælp). 300 więcej niż w styczniu.
54.6 miliardy koron - roczny koszt stresu w Danii: Z powodu stresu, pracownicy pracują mniej i wykorzystują więcej L4, co kosztuje państwo 54.6 miliardy koron rocznie. Zestresowani pracownicy pracują średnio sześć godzin mniej miesięcznie. Stres powoduje redukcję wydajności równą utracie 55 600 pracowników pełnoetatowych.
Źródło stresu? Zwiększony poziom lęku i niezdrowa kultura wydajności na rynku pracy.
Zniżka na podatek od nieruchomości dla właścicieli 400 000 domów: Jeśli ogrzewasz swój dom ropą lub gazem, otrzymasz obniżkę podatku od nieruchomości. Do 19% w wypadku ropy i do 6% w wypadku gazu.
75 000 ewaluacji wartości nieruchomości zostało “znacząco zmniejszonych”: Po serii skandali tej jesieni, związanych z błędami popełnionymi przez Vurderingsstyrelsen w kwestii wartości nieruchomości, powoli przystąpiono do naprawiania błędów. Ewaluacje przeszły kontrolę jakości i poprawki.
TikTokowy trend zwany “cash stuffing” coraz popularniejszy w Danii: W programie “Go' aften Live”, asystentka SOSU stwierdziła, że zaoszczędziła 38 000 DKK w ciągu roku dzięki tej metodzie.
“Tydzień pieniędzy” w duńskich szkołach: Młodzi ludzie w 7, 8 i 9 klasie z 700 szkół uczestniczyli w tym tygodniu w warsztatach na temat zarządzania pieniędzmi dzięki Finans Danmark. Od 20 do 40% młodych ludzi w Danii ma problem z zarządzaniem swoimi finansami, a 70% jest niezadowolona ze swojej sytuacji finansowej.
Kącik przedsiębiorcy
Dowiedz się, jak rozpocząć działalność gospodarczą w Danii, korzystając z bezpłatnego kursu online w języku angielskim prowadzonego przez Instytut Rozwoju w Aalborg. Kiedy? W każdą środę wieczorem (17:00-20:00) od 8 do 29 maja. Zarejestruj się tutaj.
Dowiedz się, jak rozpocząć i prowadzić firmę spożywczą w Danii, korzystając z bezpłatnego inkubatora internetowego w języku angielskim udostępnianego przez Instytut Rozwoju w Aalborg i Centrum Europejsko-Ukraińskie. Kiedy? Raz w tygodniu od 4 kwietnia do 8 czerwca. Zarejestruj się tutaj.
Życie codzienne w Danii
Wgląd w duński styl życia
Nadchodzi wiosna! Ulice kraju znów zaczynają się zielenić, a do szaf (przynajmniej na razie) wracają długie, puchowe kurtki. Chociaż śnieg może powrócić nie wiadomo skąd, tak jak to miało miejsce zeszłej wiosny, można śmiało powiedzieć, że wiosna się rozpoczęła. Większość z Was natknęła się na małe żółte kwiaty na ulicach, a może nawet we własnym ogrodzie. Są to ranniki zimowe – wbrew nazwie znane są z tego, że jako jedne z pierwszych obwieszczają wiosnę w Danii.
Dla Duńczyków z małymi dziećmi nadejście wiosny zbiega się także z powrotem parków rozrywki, jednego z ulubionych weekendowych zajęć rodzinnych. W stolicy zarówno Tivoli (1843), jak i Bakken (1583) rozpoczynają sezon w najbliższy piątek, 22 marca. Miejsca te istnieją od wieków, a Bakken jest najstarszym parkiem rozrywki na świecie. Od teraz spodziewaj się dużych kolejek wypełnionych młodymi rodzinami szukającymi rozrywki.
Mimo wszystko, jeden wspólny cel Duńczyków pozostaje ten sam: cieszyć się słońcem. Chociaż nie ma na to formalnego określenia, można śmiało powiedzieć, że jest to duńskie forår hygge – czyli wiosenna przytulność. Od wypicia kawy przy stoliku na świeżym powietrzu po rozłożenie koców piknikowych – tradycja spotykania się na przekąskę w promieniach światła jednoczy naród. Jeśli zwrócisz uwagę, zobaczysz, że kwitną nie tylko drzewa i kwiaty. To także Duńczycy, którzy w miejscach publicznych mówią i śmieją się nieco głośniej, zaglądając za okna, gotowi na powrót słońca.
Wyjaśnienie
Zostań wolontariuszem na Folkemøde (Zgromadzeniu Ludowym) i zdobądź doświadczenie życia: Każdego roku w czerwcu (tym razem 13-15 czerwca) dziesiątki tysięcy ludzi zbierają się w Allinge na Bornholmie, aby dyskutować o stanie Danii z klasą polityczną podczas tysięcy wydarzeń. To wyjątkowe doświadczenie w Europie, gdzie można wziąć poranną kąpiel w morzu z burmistrzem, wziąć udział w warsztatach z ministrem, a nawet wypić drinka z premierką na jednej z nocnych imprez.
Dlaczego warto zostać wolontariuszem? Otrzymujesz pokrycie kosztów transportu z Kopenhagi, wyżywienie na dni, w których jesteś wolontariuszem, oraz zakwaterowanie. Możesz zarejestrować się tutaj. Osoby mówiące po angielsku są mile widziane. Powinieneś mieć ukończone 18 lat (bez górnej granicy wieku). Przeczytaj więcej o możliwych zadaniach tutaj.
W Folkemødet odbywa się ponad 3 000 bezpłatnych wydarzeń - od imprez, koncertów, debat, wystaw i warsztatów - więc zawsze możesz znaleźć coś, co Cię zainteresuje, gdy nie jesteś na służbie.
Głównym celem Folkemødet jest wzmocnienie duńskiej demokracji poprzez zmniejszenie dystansu i zwiększenie zaufania między obywatelami a decydentami.
76% organizatorów Folkemødet doświadcza, że mogą rozwijać swoje relacje zawodowe, a prawie połowa ma wpływ na ustawodawstwo/regulacje w swojej dziedzinie.
82% osób, które uczestniczą prywatnie, odkrywa, że zdobywają nową i przydatną wiedzę na tematy polityczne, a ponad połowa wraca do domu z chęcią większej aktywności politycznej.
Tygodniowy przegląd
75% dzieci w wieku od 9 do 14 lat widziało nieocenzurowane filmy z przemocą, morderstwami, samobójstwami itp. na platformach społecznościowych, takich jak TikTok, Snapchat, Instagram, Discord i Facebook. Tutaj możesz przeczytać siedem porad dla rodziców od ekspertów.
Nowy serial dokumentalny DR zatytułowany "Alene hjemme på nettet" rzuca światło na treści online konsumowane przez dzieci w Danii i nie wygląda to dobrze. Przemoc, strzelaniny, morderstwa, pornografia, samookaleczenia i filmy z samobójcami losowo pojawiają się w ich mediów społecznościowych. Psycholog mówi, że tego rodzaju filmy mają głęboki wpływ na rozwój psychiczny dzieci.
Uważaj na hazard pod przykrywką gier dla dzieci: Forbrugerrådet Tænk (Rada Konsumentów) mówi, że dzieci ryzykują, że staną się uzależnione od hazardu od najmłodszych lat. Dlaczego? Loot boxy. Wirtualne torby szczęścia, które można kupić w grach za prawdziwe pieniądze, aby uzyskać nieznaną ilość fikcyjnych pieniędzy.
Co trzeci kierowca wyrzuca śmieci na pobocze: plastikowe torby, puszki i opakowania na wynos, by podać kilka przykładów, to rodzaje śmieci, które kończą się na poboczu drogi. Pracownicy Zarządu Dróg (Vejdirektoratet) w 2022 roku zebrali 807 ton odpadów. Zdaniem biologa powinniśmy również powstrzymać się od wyrzucania odpadów owocowych (skórek od bananów, ogryzków jabłek itp.) do natury.
Dania wytwarza więcej odpadów w przeliczeniu na mieszkańca niż jakikolwiek inny kraj w UE.
Amnesty International Denmark, Mellemfolkeligt Samvirke, Oxfam Denmark i palestyńska organizacja Al-Haq pozwały Danię o zaprzestanie eksportu broni do Izraela: 15 duńskich producentów broni dostarcza części i komponenty do programu F-35, który jest współpracą zbrojeniową z USA. Stany Zjednoczone sprzedają myśliwce Izraelowi, który z kolei wykorzystuje je w wojnie z Hamasem. Według tych organizacji Dania pośrednio eksportuje broń do Izraela. Z tego samego powodu podobny pozew został złożony przeciwko Holandii i Wielkiej Brytanii.
DBU (Duński Związek Piłki Nożnej) zainwestuje 11 milionów DKK w zwiększenie liczby piłkarek w Danii: W Danii jest 300 000 mężczyzn i 70 000 kobiet, którzy grają w piłkę nożną. DBU chce zwiększyć liczbę kobiet grających w piłkę nożną, aby zrównać się z liczbą mężczyzn. Jak? Kluby piłkarskie dla dzieci będą musiały mieć także drużyny dziewcząt, dziewczęta będą zachęcane od przedszkola do gry w piłkę nożną, więcej kobiet będzie działać jako sędziowie i trenerki, a także kilka innych strategii.
Unia Europejska
Tygodniowy przegląd
Wszystkie nowe budynki muszą być neutralne pod względem emisji CO2. Parlament Europejski przyjął plan mający pomóc w zmniejszeniu zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych w sektorze budowlanym. Dyrektywa ma na celu znaczną redukcję emisji gazów cieplarnianych i zużycia energii, przy czym do roku 2030 wszystkie nowe budynki powinny być neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla.
Wyspy Owcze i Komisja UE uzgodniły nową umowę o współpracy w takich obszarach jak transformacja ekologiczna, energia, zmiana klimatu, cyfryzacja i Arktyka.
Biuro UE w Nuuk, które podkreśla konkretną obecność Europy na Grenlandii i w szerzej rozumianym regionie Arktyki. Status Grenlandii jako kraju i terytorium zamorskiego UE (KTZ) podkreśla jej wyjątkowe stosunki z UE. W latach 2021–2027 Grenlandia skorzysta z 225 mln euro od UE na wsparcie sektorów zrównoważonego rozwoju, edukacji i zielonego wzrostu, w tym z kwoty 94 mln euro podpisanej w tym tygodniu w ramach Global Gateway – strategii inwestycyjnej UE dla świata.
Nowe prawo UE naruszy algorytmy chroniące dzieci i młodzież przed nieprzyjemnymi treściami w mediach społecznościowych.
Prawa
Pobyt stały dla obywateli UE w Danii: Jeśli mieszkałeś legalnie nieprzerwanie przez okres pięciu lat, automatycznie nabywasz prawo stałego pobytu. Oznacza to, że możesz przebywać w kraju tak długo, jak chcesz.
Możesz utracić prawo do stałego pobytu, jeśli mieszkasz poza granicami kraju dłużej niż dwa lata.
Na Twój pobyt stały nie mają wpływu tymczasowe nieobecności (poniżej sześciu miesięcy) ani dłuższe nieobecności z powodu obowiązkowej służby wojskowej.
Możesz uzyskać pobyt stały przed upływem pięciu lat, jeśli: a) przejdziesz na emeryturę i przepracowałeś w kraju ostatni rok lub mieszkałeś tu nieprzerwanie przez trzy lata; b) przestajesz pracować, ponieważ nie jesteś już w stanie pracować i mieszkasz w kraju nieprzerwanie od dwóch lat; c) przestajesz pracować ze względu na niezdolność do pracy spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. W takim przypadku masz prawo pozostać niezależnie od tego, jak długo mieszkałeś w kraju przed wypadkiem lub chorobą.
Możliwości
Bezpłatny wyjazd na Węgry*: Weź udział w szkoleniu na temat odporności dla osób pracujących z innymi ludźmi. Siedem dni na Górze Bukowej. Przeczytaj więcej tutaj. Deadline! 25 marca.
Bezpłatna wycieczka do Rumunii*: Weź udział w szkoleniu dotyczącym podstawowych umiejętności lokalnego rzecznictwa i różnorodnych metod oddolnych w ramach myślenia projektowego. Osiem dni w Busteni. Przeczytaj więcej tutaj. Deadline! 25 marca.
Bezpłatna wycieczka do Niemiec: Adventure Europe to długoterminowy kurs szkoleniowy dla młodzieży i pracowników socjalnych zajmujących się opieką nad młodzieżą, którzy są zainteresowani podejściem do nauki przygodowej i uczenia się przez doświadczenie na świeżym powietrzu. Przeczytaj więcej tutaj. Deadline! 28 marca.
*Aby przystąpić do szkoleń należy być członkiem stowarzyszenia. Jeśli nie, zawsze możesz dołączyć do AMIS.
Tablica ogłoszeń
Aarhus, 18 marca, 17:00-19:00: Opcje szkół w Aarhus – Podczas tego wydarzenia uzyskasz cenny wgląd w opcje szkół w Aarhus, dzięki czemu będziesz mógł porównać i dokonać kompetentnego wyboru. Rejestracja jest obowiązkowa.
Online, 19 marca, 17:00-18:30: Pytania i odpowiedzi dotyczące duńskiego systemu podatkowego – uzyskaj odpowiedzi na pytania dotyczące wymiaru podatku lub ogólnie podatków. Zapisz się tutaj.
Odense, kwiecień-maj, 09:00-11:00: Wiosenne Seminarium Poszukiwania Pracy 2024 – Jeśli jesteś partnerem towarzyszącym obcokrajowcowi i chcesz dowiedzieć się więcej na temat poszukiwania pracy w Danii, możesz dołączyć do tych seminariów. Zapisz się najpóźniej na trzy dni przed każdą sesją.
Frederiksberg, 4 kwietnia, 18:00 - 19:30: Przyszłość pracy w UE: Migracja zarobkowa i swoboda przemieszczania się. Zapraszamy na wieczór pełen dyskusji z ekspertami i kandydatami w wyborach do Parlamentu Europejskiego! Przeczytaj więcej tutaj. Zapisz się tutaj.
Międzynarodowe media o Danii
Dania planuje po raz pierwszy pobór kobiet do służby wojskowej (The Guardian)
Przestrzeń Last Week in Denmark
Przeczytaj artykuły na naszej stronie internetowej (po angielsku): Jak nauczyć się duńskiego; Kultura biznesu w Danii; Jak inwestować w Danii; Przewodniki dla przybyszy spoza Europy - część pierwsza oraz druga; Jak negocjować pensję; Rodzenie w Danii - część pierwsza oraz druga; Emerytura w Danii - część pierwsza oraz druga; Tłumacz w Danii oraz wiele innych historii o naszej społeczności.
Przeczytaj newsletter w innych wersjach językowych: rumuński, angielski, hiszpański, oraz włoski.
Zobacz naszą kolekcję wysokiej jakości gadżetów: Moving forward; Searching for home; Vasil; Irina; Kifaax; Monika
Śledź nas w mediach społecznościowych po więcej unikalnych treści: Facebook, Linkedin
Wiadomości od zespołu wolontariuszy: Poszukujemy wolontariuszy do zespołu ds. rozwoju publiczności. Jeśli masz kilka godzin tygodniowo, aby wesprzeć nas w dotarciu z naszymi treściami do większej liczby osób, napisz do nas na adres lastweekdk@gmail.com.