Wygraj iPada; Szanse na podróż; 30 000 miejsc pracy zagrożonych
Dania na Tacy - Przegląd Tygodnia (03.11-10.11) Odcinek 38 Rok 4
Od redakcji
11 listopada obchodzimy jedno z najważniejszych polskich świąt państwowych – Narodowe Święto Niepodległości, które upamiętnia odzyskanie przez Polskę niepodległości po 123 latach zaborów. To właśnie 11 listopada 1918 roku we francuskim Compiègne zawarto rozejm kończący I wojnę światową i oznaczający klęskę Niemiec. Tego samego dnia Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową, a Polska mogła zacząć odbudowywać swoje struktury państwowe.
Narodowe Święto Niepodległości jest symbolem patriotyzmu, jedności oraz walki o wolność i tożsamość narodową. Obchody obejmują uroczystości państwowe, parady, a także liczne wydarzenia lokalne, takie jak koncerty patriotyczne i wystawy historyczne. To także czas refleksji nad wartością wolności oraz pamięci o tych, którzy walczyli o naszą niepodległość.
Polonia na całym świecie również aktywnie świętuje ten dzień, traktując go jako okazję do pielęgnowania więzi z ojczyzną, podkreślenia tożsamości narodowej i przekazywania młodszym pokoleniom wartości oraz tradycji związanych z polską historią.
Ambasada Polski w Danii organizuje z tej okazji tradycyjne spotkanie na cmentarzu Mindelunden w Ryvangen w sobotę 16 listopada, o godz. 11:00, aby uczcić pamięć pokoleń Polaków, którzy polegli w walce o niepodległość naszego Narodu, a także wspomnieć Lucjana Masłochę i Lone Mogensen, polsko-duńskie małżeństwo działaczy ruchu oporu w okupowanej przez Niemcy Danii.
Sytuacja w Danii
Witamy w nowym świecie! W Stanach Zjednoczonych wydarzyło się to, co wydawało się nie do pomyślenia i zobaczymy teraz, jakie będzie to miało konsekwencje dla naszego życia codziennego. Z ekonomicznego punktu widzenia Stany Zjednoczone są jednym z głównych rynków eksportowych Danii i jeśli cła staną się rzeczywistością, nasze firmy mogą ucierpieć. Przewidywane straty sięgają miliardów koron. 30 000 osób może stracić pracę.
W następnym biuletynie omówimy inne wpływy, jakie prezydentura Trumpa prawdopodobnie będzie miała na nasze życie w Danii. Tymczasem z radością ogłaszamy, że we współpracy z Bloomtree Technologies ponownie organizujemy kampanię rekomendacji. Nasz cel? 1000 nowych subskrybentów do 13 grudnia.
Dzięki sponsoringowi Bloomtree Tech możemy przyznać następujące nagrody pięciu osobom, które przekonają najwięcej osób do subskrypcji między 10 listopada a 13 grudnia:
Pierwsze miejsce - Apple iPad Air 3, 2019 Cellular, 10,5”, 256 GB
Drugie miejsce - Dell Latitude 5410, ekran 14”, Intel Core i5-1021U 1,60 GHZ
Trzecie miejsce - Apple iPad Air 3, 2019, 10,5”, 64 GB
Czwarte miejsce - Apple iPad 8, 2020, 10,2”, 32 GB
Piąte miejsce - Apple iPad 8, 2020, 10,2”, 32 GB
*Przeczytaj regulamin konkursu tutaj.
Jak wziąć udział?
1. Naciśnij przycisk „Share” / „Refer a friend” (Udostępnij/Poleć znajomemu). Wyślij zaproszenie znajomym, współpracownikom, rodzinie, sąsiadom i innym osobom, które Twoim zdaniem powinny czytać ten biuletyn. Za każdym razem, gdy ktoś zasubskrybuje z wysłanego przez Ciebie linku, otrzymasz punkt. Osoby z największą liczbą punktów na koniec kampanii zdobędą nagrody.
2. Możesz również znaleźć swój link polecający na stronie „Leaderboard” (Tabela wyników). Działa to tylko wtedy, gdy jesteś już zalogowany w Substack. Jeśli nie jesteś zalogowany, po prostu przejdź do „Sign in” (Zaloguj się), wprowadź swój adres e-mail, a otrzymasz e-mail, który umożliwi Ci dostęp.
3. Każda wersja językowa Last Week in Denmark ma tabelę wyników i możesz gromadzić punkty ze wszystkich z nich. Już teraz możesz zobaczyć osoby z punktami w tabeli wyników z poprzedniej kampanii (te punkty zostaną odjęte od sumy). Widzimy wyniki na bieżąco i będziemy ogłaszać pierwszą piątkę w każdym biuletynie, aż do ogłoszenia ostatecznych zwycięzców 15 grudnia.
Dziękujemy za czytanie i udostępnianie Danii na Tacy!
Wszechświat LWID
Nasza organizacja partnerska, AMIS - A More Inclusive Society, jest bardzo blisko uzyskania znaczącego grantu, który pozwoli jej na zbudowanie sieci klubów rzecznictwa dla obcokrajowców w całej Danii. Celem tych klubów jest umożliwienie obcokrajowcom wpływania na lokalne społeczeństwo i wprowadzania pożądanych zmian. Pozostała jednak ostatnia przeszkoda, którą muszą pokonać – aby osiągnąć cel, organizacji brakuje jeszcze 50 członków, a termin upływa 12 listopada.
Jeśli chcesz wesprzeć tę 30-letnią organizację, która stworzyła niezliczone projekty humanitarne w Europie Wschodniej i Azji Środkowej; jeśli chcesz wesprzeć organizację poświęconą wspieraniu obcokrajowców w Danii; jeśli chcesz aktywnie uczestniczyć w lokalnej sieci poświęconej dobru obcokrajowców, zarejestruj się tutaj jako członek.
Bonus! Członkowie mają dostęp do finansowanych przez UE możliwości podróży mających na celu wzbogacenie ich umiejętności, kompetencji i zrozumienia innych kultur.
Linkedin - Instagram - Facebook - LWID App - Merchandise Store - Podcast - Website
Duńska polityka
Tygodniowy przegląd polityczny
Historycznie, cztery największe miasta w Danii były zarządzane przez socjaldemokratów. W Kopenhadze i Aalborgu trwa to nieprzerwanie od ponad wieku. Czy uda im się utrzymać władzę po przyszłorocznych wyborach lokalnych? Trudno powiedzieć. Popularność premierki jest przeciętna (Socialdemokratiet oscyluje wokół 20%, co jest niskim wynikiem dla partii, która od lat 30. XX wieku była największą siłą polityczną w Danii), kilku bardzo popularnych burmistrzów zakończyło swoje mandaty przedwcześnie, a wielu młodych kandydatów nie zbudowało jeszcze silnej, popularnej bazy.
Dobre wieści dla weteranów wojskowych cierpiących na PTSD (zespół stresu pourazowego). Od początku 2026 roku weterani nie będą już musieli udowadniać, że ich PTSD jest konsekwencją służby. Zamiast tego obowiązek dowodu zostanie odwrócony, co oznacza, że to władze będą musiały udowodnić, że PTSD nie jest wynikiem misji zagranicznych. Przynajmniej 400 przypadków, w których diagnoza PTSD została odrzucona, zostanie ponownie rozpatrzonych.
Propozycje partii politycznych
Nowa Ministra Cyfryzacji (Caroline Stage Olsen z Moderaterne) chce wypowiedzieć wojnę algorytmom i zakończyć „przekleństwo niekończącego scrollowania”. To kolejny etap „wojny z ekranami” ogłoszonej niedawno przez rząd.
Migawki ze sceny politycznej
Wewnętrzne konflikty w Enhedslisten. Frakcja o nazwie „Czerwona Lewica” chce przesunąć partię bardziej na lewo, krytykując jej ostatnie skłonności ku centrum i politykę kompromisów. Aby uniknąć otwartego konfliktu frakcji, obecne kierownictwo zorganizuje nadzwyczajne walne zgromadzenie, na którym zmieni zasady, umożliwiając wykluczenie członków frakcji „Czerwona Lewica” (“Red Left”).
Kilku burmistrzów z ramienia socjaldemokratów naciska na Ministra ds. Zielonego Porozumienia Trójstronnego, aby przyjął bardziej ambitne cele w zakresie redukcji azotu emitowanego przez rolników do wód przybrzeżnych. Burmistrzowie chcą ograniczyć emisję azotu o 14 100 ton, podczas gdy minister preferuje scenariusz z redukcją o 12 900 ton. Co jest stawką? Przyszłość życia wodnego w wodach przybrzeżnych.
Książka o relacjach duńskiego Domu Królewskiego z nazistami w latach 30. XX wieku wywołała poruszenie w społeczeństwie i rozpoczęła debatę na temat roli duńskich kolaborantów nazistowskich.
W powiększeniu
Liberal Alliance (Libertariańscy Konserwatyści), Konservative (Konserwatyści), DF (Konserwatyści Nacjonalistyczni), DD (Populiści Nacjonalistyczni) i Enhedslisten (Czerwona Zielona Koalicja) zostali wykluczeni z negocjacji dotyczących ustawy finansowej na rok 2025 z powodu nierealistycznych żądań. Rząd był gotowy do rozmów o podziale 500 milionów DKK, podczas gdy pięć partii domagało się kwot znacznie przekraczających 12 miliardów DKK, nie wskazując, skąd miałyby pochodzić dodatkowe fundusze.
To niespodziewanie korzystna sytuacja dla pozostałych trzech partii opozycyjnych, które nadal uczestniczą w negocjacjach. SF (Socjaliści), Alternativet (Zieloni) i Radikale Venstre (Socjalni Liberałowie) będą mogły podzielić 500 milionów DKK na realizację własnych priorytetów. Mniej partii, więcej pieniędzy do podziału.
Enhedslisten chciała zwiększyć emeryturę państwową o 5 500 DKK rocznie oraz wcześniejszą emeryturę o 7 500 DKK rocznie, co kosztowałoby 10 miliardów DKK.
Rząd posiada większość potrzebną do uchwalenia ustawy finansowej. Istnieje jednak niepisana zasada, że rząd zawsze zostawia pewne środki w budżecie na finansowanie pomysłów pochodzących od partii opozycyjnych.
Duńska gospodarka
Tygodniowy przegląd ekonomii
Tańszy prąd od 1 grudnia dla klientów w Kopenhadze i jej okolicach. Milion klientów korzystających z dostaw energii przez sieć firmy Radius otrzyma 15% obniżkę taryf za transport energii elektrycznej.
Dopłaty do opieki dentystycznej dla osób stosujących leki psychotropowe. Ministerstwo Zdrowia ogłosiło, że program dopłat do opieki dentystycznej zostanie rozszerzony o osoby z ciężkimi zaburzeniami psychicznymi. Dlaczego? Leki psychotropowe powodują problemy z zębami, ponieważ hamują produkcję śliny.
Zwycięstwo Trumpa negatywnie wpłynęło na duńską giełdę. Akcje dwóch dużych duńskich firm, Vestas i Ørsted, spadły o 12%, a akcje Mærsk o 6%. Powód? Trump zapowiada wstrzymanie budowy turbin wiatrowych w USA, gdzie Vestas sprzedaje 30% swojej produkcji.
Jeśli Trump zrealizuje zapowiedź podniesienia ceł o 10%, ucierpią setki małych i średnich firm w Danii eksportujących do USA. Wiele firm już zaczęło szukać alternatywnych rynków, ponieważ 10-procentowe cło sprawiłoby, że eksport do USA stałby się nieopłacalny. Zagrożone jest 30 tysięcy miejsc pracy.
W powiększeniu
W Danii rośnie liczba osób, które zamieniają swoje kredyty hipoteczne o stałej stopie 6% na kredyty oprocentowane na poziomie 4%. Przewiduje się, że jeszcze więcej osób zdecyduje się na taką konwersję, gdy pojawi się opcja z jeszcze niższą stopą procentową.
Niestety, możliwość uzyskania niższego oprocentowania kredytów hipotecznych może nie dojść do skutku, jeśli Trump wdroży wszystkie zapowiadane reformy. Jedną z nich jest szeroka obniżka podatków dla wszystkich, co może wywołać wyższą inflację i opóźnić dalsze obniżki stóp procentowych. Globalnie jesteśmy powiązani z gospodarką USA i zależni od jej kondycji.
Kącik przedsiębiorcy
Poznaj tajniki przedsiębiorczości na platformie online BoostUp, opracowanej przez Danish Entrepreneurs. Większość filmów powstała we współpracy z Aalborg Institute for Development. Koniecznie obejrzyj film „AI solutions for business,” który zawiera wiele porad i wskazówek dla przedsiębiorców.
Ostatnia szansa dla właścicieli firm na uzyskanie wsparcia na cyfryzację w 2024 roku! Jeśli w 2023 roku w Twojej firmie zatrudnionych było średnio co najmniej dwóch pracowników na pełen etat, nadal możesz ubiegać się o voucher o wartości 50 000 DKK, który można wykorzystać na potrzeby cyfryzacji (strona internetowa, marketing online, sklep internetowy, reklamy wideo, cyberbezpieczeństwo, branding itp.). Napisz na adres: np@aalborgid.com (Bernardo).
Porada tygodnia! Wraz z pierwszym pracownikiem pojawia się kłopot związany z koniecznością posiadania programu płacowego, który może tworzyć paski wypłat i raportować podatki. Bardzo intuicyjnym programem jest salary.dk. Dzięki temu programowi możesz wszystko zautomatyzować, więc jedyne, co musisz zrobić każdego miesiąca, to nacisnąć jeden przycisk. Program wysyła pasek wypłaty i wynagrodzenie, raportuje podatki, płaci je, a nawet księguje transakcje. (Ta wzmianka służy wyłącznie celom informacyjnym i nie jest płatną reklamą. Nie ma żadnych powiązań między salary.dk a Last Week in Denmark.)
Życie codzienne w Danii
Wgląd w duński styl życia
Jeśli czytasz ten tekst w niedzielę 10 listopada, włącz piekarnik – czas na pieczeń. Ten dzień to coroczne obchody Mortensaften, czyli Wigilii Świętego Marcina, poprzedzającej Dzień Świętego Marcina. Dla Duńczyków to tradycyjne święto, które łączy w sobie legendę i przytulne rytuały kulinarne, w tym przede wszystkim zwyczaj serwowania na kolację pieczonej kaczki lub gęsi.
Pochodzenie potrawy wiąże się z historią Sankt Mortena, który był rzymskim żołnierzem, a który stał się chrześcijańskim mnichem. Według legendy w pewnym momencie został wybrany na biskupa, ale poczuł się niegodny tej roli i ukrył się za stadem gęsi. Hałaśliwe ptaki zdradziły jego kryjówkę i dlatego ostatecznie został biskupem.
Chociaż ten dzień nie jest w Danii świętem narodowym, jest powszechnie obchodzony w kraju, zwłaszcza wśród rodzin. Niektóre restauracje serwują nawet tradycyjne dania z Mortensaften, bo to świetny pretekst, aby cieszyć się duńską kuchnią i spędzić czas z bliskimi przy posiłku o historycznym znaczeniu. Ze względu na porę roku i zwyczaj podawania pieczonej kaczki lub gęsi, święto można porównać do amerykańskiego Święta Dziękczynienia.
Jeśli chcesz uczcić to święto w domu, oto kilka dodatkowych wskazówek: kaczkę lub gęś zazwyczaj podaje się nadziewaną i pieczoną, często z jabłkami i suszonymi śliwkami. Do mięsa można dodać karmelizowane ziemniaki z sosem (czy może być coś bardziej duńskiego?!), a także czerwoną kapustę aromatyzowaną cukrem, octem i odrobiną porzeczki lub żurawiny.
Tygodniowy przegląd
Od tego tygodnia możesz umożliwić członkom rodziny lub innym bliskim czytanie, pisanie i wysyłanie poczty za pośrednictwem e-Boks’ów.
21 827 młodych osób poniżej 18. roku życia regularnie przyjmuje tabletki nasenne. W 2023 roku liczba użytkowników wzrosła o 14% w porównaniu z 2022 rokiem. Przewiduje się, że w 2024 roku wzrost procentowy będzie jeszcze wyższy. Ponad jedna czwarta młodych ludzi stosujących melatoninę nie ma zdiagnozowanych zaburzeń snu i jest ogólnie zdrowa. Zamiast brać tabletki, lepiej skupić się na zmianie stylu życia: odłożyć urządzenia elektroniczne na godzinę lub dwie przed snem, wypracować regularny rytm snu (kłaść się i wstawać o podobnej porze), prowadzić aktywny tryb życia (dobrze się odżywiać, wysypiać się i uprawiać sport).
Uwaga na oszustwa związane z domkami letniskowymi na Facebooku. Jeśli oferta jest zbyt piękna, aby mogła być prawdziwa, najprawdopodobniej jest to oszustwo. Zwłaszcza jeśli korzystasz z platformy mediów społecznościowych, aby zarezerwować domek letniskowy. Niedawny dokument DR pokazuje, jak dziesiątki osób zostały oszukane i zapłaciły dziesiątki tysięcy koron duńskich za wynajęcie nieistniejącego domku letniskowego.
Międzynarodowa społeczność w Danii
Elisabeth McClure powraca z nowym odcinkiem kolumny “Belonging”. Tytuł brzmi “Czujesz się odizolowany? Obwiniaj lukrecję”
Fragment: “Dostajesz swój pierwszy pasek wynagrodzenia, ale go nie rozumiesz, bo jest po duńsku. Sięgasz po (jak Ci się wydaje) ulubioną czekoladę i odkrywasz, że jest pełna lukrecji. W żadnym sklepie nie znajdujesz swoich ulubionych przypraw. Przegapiasz wizytę u lekarza, siedząc w poczekalni, bo nie wiesz, że trzeba było zeskanować żółtą kartę przy wejściu.”
Florin Lungu opublikował drugi artykuł z serii o przywództwie i zespołach. Jego tytuł to „Budowanie zaufania w zróżnicowanym kulturowo zespole: The Danish Way”.
Fragment: „To jedno z tych słów, które może być tak nieuchwytne jak powietrze, a jednocześnie tak solidne jak uścisk dłoni. W Danii zaufanie jest wplecione w samą podszewkę kultury miejsca pracy. To niemal waluta, napędzająca współpracę i odpowiedzialność. Ale kiedy kierujesz wielokulturowym zespołem, budowanie zaufania staje się nieco bardziej zniuansowane.”
Ahmet Akkoç kontynuuje serię o kulturze rowerowej w Danii. Tytuł drugiego odcinka to „Kultura rowerowa w Danii: Wybór roweru!”.
Fragment: „O gustach się nie dyskutuje, jak mówi przysłowie. Każdy rowerzysta będzie potrzebował innego roweru, odpowiedniego dla siebie. Celem tego przewodnika jest pomoc w znalezieniu idealnego roweru w Danii.”
Maria Clara Medeiros opublikowała również artykuł na naszej stronie LinkedIn. Jego tytuł to
„Jak nawiązać kontakty jako introwertyk: Budowanie autentycznych i wartościowych relacji”.
Tablica ogłoszeń
Odense, 19 listopada: Pamiętaj aby kupić bilet na największe wydarzenie dla środowiska przedsiębiorców w tym roku. Z biletem na Ignite 24 masz gwarancję rozszerzenia swojej sieci kontaktów o założycieli firm, inwestorów, doradców i innych wartościowych znajomych.
Online, 19 listopad, 17:00-18:30: Dołącz do sesji pytań i odpowiedzi na żywo z Duńskim Urzędem Skarbowym, która składać się będzie z nagrania video oraz sesji pytań i odpowiedzi na żywo. W nagraniu Duński Urząd Skarbowy wyjaśnia system podatkowy – dowiesz się, na co przeznaczane są Twoje podatki i jak je prawidłowo opłacać.
Międzynarodowe media o Danii HQ
Co oznacza bycie bogatym w Danii (Forbes)
Ozempic i Wegovy przynoszą bogactwo ojczyźnie Novo Nordisk, Danii (CBS News)
Jak się żyje? 2024 - Notatki krajowe: Dania (OECD)
Czy wiesz, że możesz przeczytać Last Week in Denmark w siedmiu językach? Oprócz polskiego możesz nas czytać po Angielsku - Rumuńsku - Hiszpańsku - Turecku - Włosku i Niemiecku.