Last Week in Denmark (09.04 - 16.04) Odcinek 14 Rok 3
Zatwierdzono nowe układy zbiorowe; Kontrola graniczna; Zasiłki dla bezrobotnych
Od redakcji
Zmiany w redakcji: Aleksandra Wójcik przejmuje rolę redaktorki polskiej edycji Last Week in Denmark. Witamy również w składzie redakcyjnym Karolinę Ćwiklińską i Michalinę Gębicką.
Przyszłość gier: Weź udział w bezpłatnym seminarium internetowym 🎓 na temat przyszłości gier wideo z ekspertem Hansem Joachimem Backetem 🎮, którego organizatorem jest Europejskie Centrum Szkoleniowe w Kopenhadze. Poznaj najnowsze trendy i prognozy dotyczące przyszłości gier wideo. Nie przegap, zarejestruj się już teraz! 💻Kiedy? 25 kwietnia, godz. 19:00.
Duńska polityka
Nowe przepisy ustawowe i wykonawcze
Od przyszłego roku osoby powyżej 60. roku życia będą mogły zrezygnować z podjęcia resuscytacji w przypadku zatrzymania krążenia: Już dziś jest to możliwe dla osób chorych, jeśli spisały „testament leczenia”. Dlaczego ktoś miałby zrezygnować? Jednym z powodów jest to, że po zatrzymaniu akcji serca istnieje szansa, że zostaniesz wskrzeszony jako „warzywo” – niektórzy ludzie nie chcą przez to przechodzić. Jak to zrobić? Swoją decyzję można zarejestrować na stronie sundhed.dk – można też zmienić zdanie później.
Stowarzyszenie „Hjerteforeningen” apeluje o kampanię informacyjną na temat ryzyka zatrzymania akcji serca, aby ludzie nie spiesznie rezygnowali z nieuzasadnionej obawy, że zostaną wskrzeszeni jako „warzywo”.
Duńskie przepisy dotyczące obywatelstwa, integracji i imigracji
Zmiany na kontrolach granicznych: Od 12 maja 2023 r. zniesiona zostanie kontrola graniczna ze Szwecją. Kontrola graniczna z Niemcami będzie tymczasowo kontynuowana przez okres 6 miesięcy, ale zostanie przeorganizowana. Mniej aut zostanie skontrolowanych, a władze obiecują znacznie szybszy wjazd do Danii.
Młode kobiety spoza UE później wychodzą za mąż i rodzą dzieci, głównie ze względu na zasadę wprowadzoną w 2002 r. Tak zwana „reguła 24 lat” uniemożliwia łączenie rodzin, jeśli współmałżonek/współmałżonka ma mniej niż 24 lata. Oboje muszą mieć ukończone 24 lata, aby móc ubiegać się o zezwolenie na pobyt w ramach łączenia rodzin.
Przed wprowadzeniem tej zasady 8% młodych kobiet (w wieku od 18 do 32 lat) spoza UE było zamężnych. Po wprowadzeniu reguły odsetek ten spadł do 3%.
Propozycje prawne
Zielone migające światło dla ratowników-ochotników: Ministerstwo Transportu zaproponowało, aby ratownicy-ochotnicy mogli sygnalizować innym kierowcom w ruchu drogowym, że spieszą się, by uratować komuś życie. Jak? Przy pomocy zielonego migającego światła (aby odróżnić je od żółtego i niebieskiego migającego światła).
Najpierw rozpocznie się program próbny - zielone migające światło można otrzymać od stowarzyszenia „Hjerteløber”.
Krajowy zakaz PFAS został odrzucony większością głosów w duńskim parlamencie: Propozycja złożona przez Enhedslisten i poparta przez SF, Alternativet, Radikale Venstre, Konservative, Nye Borgerlige i DF nie uzyskała większości, ponieważ rząd wraz z Liberal Alliance i Danmarksdemokraterne głosowały przeciw.
Rząd głosował przeciw, ponieważ PFAS są „transgraniczne” i decyzja powinna zostać podjęta na szczeblu europejskim. Dopóki tak się nie stanie, są otwarci na ograniczenie stosowania PFAS poprzez zakazanie go w niektórych obszarach.
PFAS to zbiorcze określenie 12 000 per- i polifluorowanych chemikaliów.
Propozycja obywateli, aby dostosować emerytury tak, aby odzwierciedlały wzrost płac: Obecnie emerytury i inne świadczenia publiczne są dostosowywane do poziomu wynagrodzeń co dwa lata. Propozycja obywatelska podpisana przez 61 000 osób domaga się dostosowania emerytur w tym samym roku, w którym nastąpił wzrost poziomu wynagrodzeń.
Pomysłowi sprzeciwia się rząd, więc szanse na jego uchwalenie w parlamencie są niewielkie.
Okres zasiłku dla bezrobotnych powinien zostać skrócony do jednego roku: Liberal Alliance zaproponował skrócenie okresu zasiłku dla bezrobotnych z dwóch do jednego roku. Dlaczego? Partia twierdzi, że rok to wystarczająco dużo czasu, aby osoba bezrobotna znalazła inną pracę.
Nie wiemy jeszcze, jakie są szanse, by ta ustawa przeszła w parlamencie.
Bezrobocie w Danii jest obecnie bardzo niskie, więc państwo nie jest obciążone dużymi wydatkami na zasiłki dla bezrobotnych.
Arena polityczna
Pracownicy powinni mieć możliwość wzięcia wolnego w przypadku pierwszego dnia choroby osoby starszej: Obecne prawo daje możliwość na jeden dzień (pierwszy dzień choroby) wolny w przypadku zachorowania dziecka. Partia DF zaproponowała rozszerzenie ten praktyki, aby objąć nią również dziadków.
Dziś przysługuje Ci pięć dni wolnych w roku, które możesz wykorzystać w związku z opieką nad chorym dzieckiem, rodzicami lub współmałżonkiem. Jednak nie masz gwarancji otrzymania wynagrodzenia za te dni (w porównaniu z pierwszym dniem choroby dziecka, za który otrzymujesz wynagrodzenie).
Duńska gospodarka
Ceny zaczynają wracać do „normy”: Inflacja w marcu wyniosła 6,7%, co oznacza spadek o prawie 1% w porównaniu z lutym. Duże sieci supermarketów zapowiadają obniżki cen żywności w kolejnych miesiącach.
Niższe ceny energii elektrycznej, benzyny i oleju napędowego obniżają inflację.
Najwyższa stopa inflacji miała miejsce w październiku 2022 r. (10,1%). Normalny poziom inflacji w Danii wynosi 2%.
79% pracowników głosowało na „TAK” dla nowego układu zbiorowego: Po długich negocjacjach udało się uniknąć konfliktu między pracodawcami a pracownikami. Zdecydowana większość pracowników jest zadowolona z podwyżek płac na 2024 i 2025 rok.
W wyniku tego głosowania wejdzie w życie ponad 500 układów zbiorowych (obejmujących różne obszary). Układy zbiorowe będą obowiązywać przez dwa lata.
100% pracodawców głosowało na "TAK" dla nowego układu zbiorowego.
Jeśli nie sprawdziłeś wpływu nowego układu zbiorowego na Twoje wynagrodzenie, skorzystaj z tego kalkulatora tutaj.
Ceny domów ponownie rosną: w marcu wzrosły średnio o 1,2%. To pierwsza podwyżka cen od czerwca 2022 r. Jednak duński bank narodowy przewiduje, że ceny będą spadać po wiośnie.
Oprocentowanie kredytów mieszkaniowych wzrosło z 0,5% w 2021 r. do 5% w tym roku. Dopóki oprocentowanie pozostaje wysokie, nie ma realnych perspektyw na powrót cen domów do poziomu z 2021 r.
Gmina Odense chce inwestować w firmy zbrojeniowe: Rada miasta postanowiła rozszerzyć portfel inwestycyjny poprzez przejęcie udziałów w firmach produkujących broń dla NATO i Ukrainy.
Uważaj na fałszywe banknoty: Jeśli z jakiegoś powodu nadal używasz gotówki, upewnij się, że nie nosisz fałszywych banknotów w kieszeni. W pierwszych trzech miesiącach 2023 r. pojawiły się 444 doniesienia o fałszywych banknotach. Większość osób, którym udało się coś kupić za fałszywą gotówkę, jest teraz na liście poszukiwanych (w supermarketach są kamery).
Jeśli zostaniesz złapany z fałszywą gotówką, dostaniesz 12 lat więzienia.
Prawdziwe banknoty mają znak wodny, hologram, miedziany nadruk i są drukowane na bawełnianym papierze, który wydaje ostry dźwięk, gdy trzepocze w powietrzu.
Życie codzienne w Danii
Najlepsze lody w Danii: "Guf og Kuglerer" z Nibe (niedaleko Aalborga) zdobyły nagrodę dla najlepszego "ishus" (lodziarni) w Danii. To drugi rok z rzędu, w którym zdobyli tę nagrodę. Na drugim miejscu jest "Chokoladekurven" z Thisted.
Cztery gminy w Danii oferują terapię dla par: Gentofte, Mariagerfjord, Syddjurs i Ikast-Brande to miejsca, w których rodzice mogą udać się na terapię dla par na koszt gminy.
Mówiąc o terapii par, jeśli szukasz psychoterapeuty i doradcy rodzinnego, który mówi po angielsku, rumuńsku lub włosku, możemy polecić Elenę Tiulenev. Oferuje pomoc psychologiczną w Kopenhadze i online (terapia indywidualna - 950 DKK / godz. w przypadku uzależnień, lęku, depresji, kryzysów życiowych, stresu; terapia par - 1150 DKK / 90 min w celu poprawy relacji i komunikacji; poradnictwo rodzinne - 1150 DKK / 90 min w celu poprawy ogólnych relacji między rodzicami a dziećmi). Oferuje specjalną cenę dla studentów i bezrobotnych.
Możesz zarezerwować bezpłatną 15-minutową rozmowę z Eleną, aby ustalić, czy i jak może Ci pomóc.
Więcej o jej usługach można przeczytać tutaj.
Jeśli nie stać Cię na terapeutę (bądź nie mieszkasz w jednej z czterech wymienionych gmin), rozważ rozmowę z firmą ubezpieczenia zdrowotnego. Mogą pokryć koszty leczenia, jeśli jesteś wystarczająco przekonujący :)
Zdrowie
Gdzie znajdują się PFAS? Istnieje wiele produktów zawierających per- lub polifluorowane chemikalia. Są to na przykład odzież przeciwdeszczowa (zapobiega przenikaniu wody), meble (odpycha tłuszcz i brud) czy teflonowe patelnie.
W 2020 roku PFAS zostały zakazane w kilku rodzajach opakowań do żywności, takich jak pudełka na pizzę.
Hałas drogowy z autostrad powoduje problemy zdrowotne: Według ekspertów hałas uliczny może powodować stres, choroby układu krążenia i cukrzycę typu 2. 785 000 domów jest narażonych na hałas z dróg przekraczający 58 decybeli.
Limit szkodliwego hałasu w Danii wynosi 58 decybeli.
140 000 domów jest poważnie dotkniętych hałasem (ponad 68 decybeli, czyli limit podwyższony czterokrotnie w porównaniu z limitem 58 decybeli - głośność podwaja się z każdym kolejnym progiem 3 decybeli).
Tutaj możesz zobaczyć poziom zanieczyszczenia hałasem w okolicy swojego domu.
12 burmistrzów z największych gmin w Danii chce zmniejszyć prędkość na autostradach w pobliżu domów mieszkalnych.
Edukacja
Otwarto piątą szkołę dla dzieci z wysokim IQ w Danii: Szkoła została otwarta w Aarhus. Jeśli masz dziecko z IQ powyżej 130, możesz je zapisać do Atheneskolen (Søborg), Leonardoskolen (Aarhus, Køge) i Skolen Bifrost (Roskilde).
Rząd powołał grupę ekspertów w celu opracowania metod, które pomogą szkołom zidentyfikować dzieci z wysokim IQ.
Kultura, religia, rodzina królewska
Pierwsza stała wystawa duńskiej architektury w The Danish Architecture Center jest już otwarta dla zwiedzających. Wystawa przedstawia historię duńskiej architektury od epoki Wikingów do współczesności i daje możliwość zanurzenia się w 1200-letnią historię.
Duński supermarket Bilka rozpoczął sprzedaż dekoracji na muzułmańskie święto Eid. Klienci wyrazili swoje zadowolenie uznając ten ruch za krok w kierunku integracji społecznej.
Inne sklepy również oferują towary na Eid. Meyers Bageri już trzeci rok z rzędu ma w ofercie „roladę Ramadan”.
Tablica ogłoszeń
Kuratorem tej sekcji jest Cicek Eris. Jeśli wiesz o wydarzeniach, które powinniśmy tutaj umieścić, wyślij e-mail na cicekeris@gmail.com
Aalborg, 20 kwietnia, 10:00 - 15:00: Dzień IT na Uniwersytecie w Aalborgu. Studenci i absolwenci IT, którzy są zainteresowani pracą w sektorze IT, będą mogli spotkać się z ponad 50 firmami IT w Danii.
Kopenhaga, 15-23 kwietnia: Dołącz do festiwalu filmowego Global Health Film Days organizowanego przez Uniwersytet Kopenhaski, Fundację Novo Nordisk i kino Cinemateket. Filmy fabularne i dokumentalne, które zostaną wyświetlone, dotyczą różnych globalnych tematów zdrowotnych, takich jak płeć, zmiana klimatu, cyberbezpieczeństwo, starzenie się, autyzm, wojny i konflikty itp. Po każdym pokazie odbędą się różne wydarzenia, takie jak przemówienia ekspertów z danej tematyki, stoiska interaktywne i panele dyskusyjne.
Kopenhaga, 26 kwietnia, 11:30 - 18:00: Martwisz się możliwościami zatrudnienia i pragniesz przyspieszyć swoją karierę? A może chcesz rozwinąć swoją sieć kontaktów i spotkać wiodące firmy? Zapoznaj się z wydarzeniem Youth to Business Forum, które odbywa się na CBS-ie w Kopenhadze i poświęcone jest inwestowaniu w młodych ludzi oraz oferowaniu następnemu pokoleniu większego potencjału w zakresie szans na zatrudnienie. Możesz poznać przedstawicieli wiodących firm, takich jak Electrolux, Toastmasters, IBM, Mindpool i KPMG, poprzez przemówienia, warsztaty i networking pod koniec wydarzenia.
Kopenhaga, 26 kwietnia, 17:00 - 20:00: Chcesz poznać nowych ludzi, zdobyć doświadczenie zawodowe i poćwiczyć znajomość języka duńskiego, jednocześnie świetnie się bawiąc? Oto Twoja szansa!
Odense, 27 kwietnia, 18:00 - 20:30: Szkoła publiczna czy prywatna: która jest odpowiednim wyborem dla Twojego dziecka? Dołącz do wydarzenia „Schooling in Odense” i dowiedz się więcej o swoich możliwościach.
Media zagraniczne o Danii
Dania ostatnim krajem UE planującym wyjście z Traktatu Karty Energetycznej.
Dania przekaże Ukrainie 100 czołgów Leopard-1.