Last Week in Denmark (02.10 - 09.10) Odcinek 34
Wydanie specjalne: Przewodnik po wyborach parlamentarnych w Danii!
6. października, czyli wcześniej niż oczekiwano, bo po zaledwie trzech latach kadencji, premier Mette Frederiksen zwołała wybory parlamentarne. Data wyborów to 1. listopada, a 14 partii politycznych, którym udało się zebrać 20 000 wymaganych podpisów, będzie widnieć na karcie do głosowania.
Na co głosujemy?
Na wybór 179 deputowanych duńskiego parlamentu, czyli Folketinget. Pośrednio nasz wybór wpłynie na kształt nowego rządu Danii, o którym zadecyduje parlament.
Czym jest duński parlament?
Folketing uchwala całe prawodawstwo i kontroluje sposób, w jaki rząd administruje ustawodawstwem oraz przyjmuje roczny budżet państwa.
Jak powstaje nowy rząd?
Obecna premier (Mette Frederiksen) może kontynuować nowy 4-letni mandat, jeśli większość w duńskim parlamencie nie zagłosuje przeciw (90+ członków). Jeśli obecna premier otrzyma większość przeciw, trzeba znaleźć nową premier.
Królowa wzywa liderów wybranych partii politycznych na tzw. Rundę Królowej, aby doradzili, kto powinien zostać premierem. Następnie nominuje jednego z nich na osobę odpowiedzialną za utworzenie rządu i zostanie premierem. Jeżeli większość duńskiego parlamentu jest przeciwko, proces powtarza się, aż do znalezienia nowej premier.
Kto może głosować?
Niestety w wyborach parlamentarnych głosować mogą tylko obywatele Danii.
Czy to ma znaczenie dla mnie jako osoby spoza Danii?
Tak. Niestety, wiele ustaw, które bezpośrednio wpływają na nasze życie, jest uchwalanych w duńskim parlamencie.
Co mogę zrobić, jeśli nie mogę głosować?
Możesz być na bieżąco. Dowiedz się, jacy kandydaci lub partie polityczne zasługują na Twoje wsparcie. Możesz być członkiem partii politycznej lub wyrażać poglądy polityczne bez obywatelstwa duńskiego. Możesz dołączyć do kampanii danego kandydata (potrzebna jest wszelka możliwa pomoc – wieszanie plakatów, dystrybucja broszur, imprezy uliczne), który chce wesprzeć naszą sprawę w duńskim parlamencie.
Jak znaleźć kandydata, który chce wesprzeć naszą sprawę?
Zwróć uwagę na plakaty w Twoim sąsiedztwie. Wygoogluj te osoby i zobacz, kiedy będą w Twojej okolicy Idź i zapytaj ich bezpośrednio. Jeśli jesteś zadowolony z ich odpowiedzi, zaoferuj swoją pomoc. Nagradzaj kandydata za pozytywne nastawienie do społeczności międzynarodowej w Danii.
Jakie są możliwe rządy?
Czerwony rząd kierowany przez Mette Frederiksen, w skład którego wejdą tylko partie z czerwonego obozu)
Niebieski rząd kierowany przez Sørena Pape Poulsena lub Jakoba Ellemanna-Jensena, który zawierać będzie tylko partie z niebieskiego obozu
Czerwono-niebieski rząd kierowany przez Mette, Sørena lub Jakoba, w skład którego wejdą partie z obozu czerwonego i niebieskiego)
Czym są obóz czerwony i obóz niebieski?
W Danii bardzo trudno jest jednej partii uzyskać większość w duńskim parlamencie. Można nawet rzec, że jest to niemożliwe. Tak więc większe partie muszą polegać na mniejszych partiach jako koalicjantach, aby uzyskać fotel premiera. Z czasem partie, które postrzegały kandydata socjaldemokratów jako kandydata na premiera, zostały oznaczone jako „partie czerwone” i część „czerwonego obozu”, a partie, które postrzegały kandydata liberalnego (Venstre) jako kandydata na premiera został oznaczony jako „niebieskie partie” i część „niebieskiego obozu”. Partie, które są nowe i nie zadeklarowały, na kogo wskażą jako kandydata na premiera, znajdują się poza obozami.
Partie polityczne, czyli gracze duńskiej Gry o Tron
Strona czerwona, czyli Czerwony obóz
Socialdemokratiet - Socjaldemokraci
48/179 posłów w parlamencie; 27,3% (1,9% wzrost od września)
Liderka: Mette Frederiksen
Niekwestionowani przywódcy czerwonego obozu od czasu powstania tej koncepcji. Czerwony obóz zawsze wybierał socjaldemokratycznego premiera. Socjaldemokraci są jedną z najstarszych partii w Danii (1871) i mają silne korzenie w klasie robotniczej i związkach zawodowych. Na plakatach można je rozpoznać po czerwonym kolorze i literze A.
Status: Pomimo przechodzenia z jednego kryzysu w drugi podczas mandatu Mette Frederiksen, partia cieszy się mniej więcej takim samym poparciem, jak wynik uzyskany w 2019 roku. W rzeczywistości, po lecie pod znakiem skandalu z norkami, partia ma teraz tendencję wzrostową. Eksperci twierdzą, że obecna sytuacja Danii (kryzys inflacyjny, energetyczny i wojenny) może skłonić wyborców do zgromadzenia się wokół Mette Frederiksen jako „bezpiecznej ręki w czasie kryzysu”.
Typowy wyborca: 60% głosujących na A to kobiety, z czego 40% to kobiety w wieku od 50 do 69 lat. 20% wyborców ma pochodzenie robotnicze. Kiedyś była to partia, na którą głosowali robotnicy w fabrykach/ członkowie związków zawodowych. Dziś jest to bardziej partia niższej klasy średniej.
Platforma polityczna: Partia zajmuje pozycję centrolewicową z ideologią socjaldemokratów. Według ich programu są bezpiecznym wyborem w niestabilnych czasach. Głównym celem tych wyborów jest utrzymanie stabilności Danii: uniezależnienie się od rosyjskiego gazu i szybsze przejście na zieloną energię oraz zatrudnienie większej liczby osób w miejscach pracy, które wspierają kraj od strony socjalnej (opieka nad osobami starszymi, opieka zdrowotna, opieka nad dziećmi itp.)
Preferowany typ rządu? Czerwono-niebieski rząd w centrum z Mette Frederiksen jako premier.
Radikale Venstre - Liberałowie Społeczni
16/179 posłów w parlamencie; 4,9% (0,3% wzrost od września)
Liderka: Sofie Carsten Nielsen
Liberałowie Społeczni to jedna z czterech starych partii duńskich (o ponad 100-letniej historii). Została założona w 1905 roku jako oderwanie się od Venstre przez ruch antymilitarystyczny. Partia silnie zakorzeniona wśród intelektualistów i przedsiębiorców, przez wiele dziesięcioleci reprezentowała postępową stronę społeczeństwa (krytyka religii, sprzeciw wobec norm społecznych, krytyka wiktoriańskiej moralności seksualnej, antymilitaryzm). Możesz ją rozpoznać po kolorze ciemnoróżowym i literze B.
Status: Liberałowie Społeczni wchodzą do wyborów znacznie osłabieni. Ich ultimatum wywołało przedterminowe wybory w czasie wielu kryzysów, co nie spodobało się ich wyborcom. Mogą stracić połowę członków parlamentu. Jednak ich rola w wywołaniu tych wyborów z pewnością sprawi, że zostaną włączeni do wszystkich dyskusji, a to może prowadzić do uzyskania większej liczby wyborców.
Typowy wyborca: Trzon grupy wyborców stanowią wysoko wykształceni, postępowi młodzi ludzie, intelektualiści i liderzy firm. 33% głosujących to osoby młode (18 do 29 lat), 25% ukończyło studia magisterskie, a 30% pracują na pozycjach menadżerskich.
Platforma polityczna: Partia plasuje się w stronę centrum od centrolewicy ze swoją socjalliberalną ideologią. W centrum ich programu są nacisk na zieloną transformację (prawo o bioróżnorodności, 80% redukcja CO2 do 2030 r.), opieka nad dziećmi i młodzieżą (inwestycja w lepszych i liczniejszych nauczycieli i pedagogów) oraz ułatwienie sprowadzania pracowników z zagranicy. Główne obszary zainteresowań to dzieci/młodzież, środowisko/klimat i opieka zdrowotna.
..i dla obcokrajowców
Obywatelstwo duńskie nadane przy urodzeniu, niezależnie od pochodzenia rodzica
Ułatwienie nie-Europejczykom, którzy są w związkach małżeńskich z Duńczykami, uzyskania pozwolenia na pobyt w Danii
Zakaz deportacji uchodźców
Europejski plan Marshalla dla rozwoju Afryki
Preferowany typ rządu? Czerwono-niebieski rząd w centrum z Mette Frederiksen jako premier. Chcą być częścią rządu.
SF - Zielona Lewica (Partia Socjalistyczna)
14/179 posłów w parlamencie; 8,1% (0,5% wzrost od września)
Liderka: Pia Olsen Dyhr
Zielona Lewica powstała w 1959 roku jako odłam od Partii Komunistycznej. Mocno zakorzeniona w ruchach pokojowych i antynatowskich podczas zimnej wojny, dziś przekształciła się w prounijną partię zieloną. Możesz ją zidentyfikować po użyciu czerwonego i zielonego koloru oraz litery F.
Status: Zielona Lewica wchodzi do kampanii w dobrej formie. Zdobywają popularność w sondażach i są gotowi do wejścia do następnego rządu. Mimo prześmiewczego nazywania ich jako Socialdemokratiet 2.0, partia przezwyciężyła załamanie, które nastąpiło po ich ostatniej obecności w rządzie (2014).
Typowy wyborca: Podstawą partii są rodziny z dziećmi o niższych dochodach. 66% głosujących to kobiety. 40% wyborców ma wysokie wykształcenie, 50% wyborców należy do klasy średniej.
Platforma polityczna: Partia jest lewicowa z ideologią demokratycznego socjalizmu. Według ich programu chcą skupić się na opiece nad dziećmi/młodzieżą (więcej nauczycieli i pedagogów; mniej presji na uczniach), środowisku/klimacie (prawo naturalne) oraz na ochronie państwa opiekuńczego (wyższe pensje pracowników opieki społecznej, mniej administracji). Główne obszary zainteresowań to dzieci/młodzież, środowisko/klimat i opieka zdrowotna.
…i dla obcokrajowców
Zatrzymanie deportacji uchodźców
Uszanowanie obietnicy przyjmowania co roku 500 uchodźców kwotowych
Wprowadzenie większej liczby kobiet o pochodzeniu etnicznym na rynek pracy (zwalczanie kontrolę społeczną)
Preferowany typ rządu? Czerwony rząd z Mette Frederiksen jako premier. Chcą być jego częścią.
Enhedslisten - Czerwono-Zielony Sojusz
13/179 posłów w parlamencie; 6,7% (spadek o 1,4% od września)
Liderka: Mai Villadsen
W 1989 roku partie komunistyczne i socjalistyczne zjednoczyły się w ramach Sojuszu Czerwono-Zielonych. Od tego czasu reprezentowali lewicową politykę obozu czerwonego. Możesz je rozpoznać po czerwonym kolorze i literze Ø.
Status: Czerwono-Zielony Sojusz wkracza w wybory ze stabilną pozycją i szansą na pozyskanie dodatkowych miejsc w parlamencie. Na lewo od Frie Grønne i Alternativet będzie ciężka rywalizacja, zwłaszcza w Kopenhadze. Mają nadzieję, że chęć Mette Frederiksen do kierowania czerwono-niebieskim rządem popchnie niektórych socjaldemokratów w ich ramiona.
Typowy wyborca: Ich podstawowa baza wyborców to biedni ludzie w dużych miastach. Ich wyborcy mają najniższe dochody w Danii. 25% to osoby młode (18 do 29 lat). 66% należy do niższej klasy.
Platforma polityczna: Partia znajduje się na skrajnej lewicy z socjalistyczną ideologią. Według ich programu, chcą się skoncentrować na budowaniu zielonej przyszłości, pomagając ludziom przezwyciężyć kryzys inflacyjny (1 miliard DKK na podniesienie wynagrodzeń pracowników opieki społecznej; firmy, które zarobiły z powodu wojny i inflacji powinny być dodatkowo opodatkowane; wsparcie dla rodzin z dziećmi) oraz pomocy imigrantom. Główne obszary zainteresowania to środowisko/klimat, opieka zdrowotna i imigranci.
…i dla obcokrajowców
Obywatelstwo duńskie nadane przy urodzeniu, niezależnie od pochodzenia rodzica
Zatrzymanie deportacji uchodźców
Nie dla Duńskiego Centrum Azylu w Rwandzie
Uproszczenie procesu uzyskania obywatelstwa duńskiego
Preferowany typ rządu? Czerwony rząd z Mette Frederiksen jako premier. Są przeciwni idei czerwono-niebieskiego rządu.
Partie niebieskie, czyli Obóz niebieski
Venstre
43/179 posłów w parlamencie; 12,7% (0,8% wzrost od września)
Lider: Jakob Ellemann-Jensen
Najstarsza partia Danii, założona w 1860 r. przez rolników, w latach 60. przekształciła się w reprezentację właścicieli małych i średnich przedsiębiorstw. Są tradycyjnym liderem niebieskiego obozu. Możesz ją rozpoznać po granatowym kolorze i literze V.
Status: Partia jest osłabiona. Prawdopodobnie straci prawie połowę miejsc w parlamencie. Po raz pierwszy pojawia się konkurent pretendujący do pozycji premiera, zwykle nominowanego przez Venstre z obozu niebieskiego. W ciągu ostatnich dwóch lat z Venstre wyłoniły się dwie partie, Moderaterne i Danmarksdemokraterne, założone przez byłych czołowych przywódców Venstre. Jednak w trakcie kampanii wyborcy mają tendencję do słuchania propozycji politycznych i tam Venstre ma szansę odzyskać siły.
Typowy zwolennik: Podstawowa baza wyborców znajduje się wśród rolników i sektora biznesowego. 25% głosujących ma ponad 70 lat. 40% posiada wykształcenie zawodowe, 10% to przedsiębiorcy.
Platforma polityczna: Partia jest centroprawicowa z konserwatywną ideologią liberalną. Według ich platformy, ich celem jest lepsza opieka zdrowotna (skrócenie czasu oczekiwania na wizytę, zatrudnienie większej liczby lekarzy rodzinnych, więcej personelu), odpowiedzialność ekonomiczna (obniżki podatków dla ciężko pracujących) oraz rozwój ekologicznych rozwiązań na rzecz duńskiej gospodarki. Główne obszary zainteresowania to gospodarka, opieka zdrowotna i środowisko/klimat.
…i dla obcokrajowców
Deportacja kryminalnych imigrantów
Obowiązkowa nauka języka duńskiego, przyjęcie duńskich wartości i bycie niezależnym ekonomicznie
Niższe świadczenia rządowe dla imigrantów (SU, zasiłki dla bezrobotnych, pomoc społeczna)
Preferowany typ rządu? Niebieski rząd z Jakobem Ellemannem-Jensenem na stanowisku premiera.
Konservative - Konserwatyści
12/179 posłów w parlamencie; 11,2% (spadek o 2,2% od września)
Lider: Søren Pape Poulsen
Na początku duńskiej demokracji o władzę polityczną rywalizowały dwie partie - Venstre (rolnicy) i Højre (właściciele ziemscy i szlachta). Konserwatyści są współczesnym wyrazem Højre (przemianowanego w 1916) i, jak można się spodziewać, mają silne korzenie wśród starych bogatych rodzin Danii. Można je rozpoznać po ciemnozielonym kolorze i literze C.
Status: Konserwatyści wchodzą do wyborów z trendem spadkowym w sondażach po tygodniach skandali związanych z ich liderem Sørenem Pape Poulsenem. Odkąd Søren ogłosił, że chce być kandydatem na premiera, media zajrzały w każdy zakamarek jego życia.
Typowy wyborca: Ich podstawową bazą wyborczą jest wysoka klasa Danii. Ich wyborcy mają najwyższe dochody w Danii. 25% głosujących ma ponad 70 lat. 25% to osoby na pozycjach menadżerskich.
Platforma polityczna: Partia jest centroprawicowa z konserwatywną ideologią. Według ich programu chcą większej prywatyzacji w opiece nad osobami starszymi, niższych podatków (usunięcie najwyższego podatku i podatku od spadków; niższy podatek dochodowy od osób prawnych; wyższe odliczenia podatkowe; zmniejszenie dochodów podatkowych państwa o 40 miliardów do 2030 r.) oraz lepszego bezpieczeństwa (więcej policji; surowsze kary). Główne obszary zainteresowania to gospodarka, opieka zdrowotna i imigracja.
…i dla obcokrajowców
Deportacja kryminalnych imigrantów
Obowiązkowa nauka języka duńskiego i samodzielność ekonomiczna dla imigrantów
Sprawdzanie przeszłości Secret Service w przypadku wniosków o obywatelstwo
Preferowany typ rządu? Niebieski rząd z Sørenem Pape Poulsenem na stanowisku premiera.
Liberal Alliance - Sojusz Liberalny
4/179 posłów w parlamencie; 4,1% (1,2% spadek od września)
Lider: Alex Vanopslagh
Kolejna stosunkowo nowa partia, założona w 2007 roku przez Nassera Khadera jako odłam od Radikale Venstre i Konservative. Reprezentują libertariański nurt w Danii i ostatnio odnoszących sukcesy przedsiębiorców, którzy chcą niższych podatków. Można je rozpoznać po granatowo-złotej kolorystyce oraz literze I.
Status: Sojusz Liberalny wchodzi do wyborów z silnym poparciem wśród segmentu w wieku od 18 do 29 lat. Ich młody lider wie, jak zbudować publiczność na TikTok i to uratowało partię, która była na krawędzi upadku.
Typowy wyborca: odnoszący sukces przedsiębiorcy i młodzi ludzie. 50% głosujących ma od 18 do 29 lat; 60% to mężczyźni.
Platforma polityczna: Partia jest po prawej stronie z ideologią libertariańską. Zgodnie ze swoim programem chcą się skupić na obniżeniu podatków (usunąć podatek górny; zmniejszyć podatek dochodowy do max.40%; podnieść ulgi podatkowe do 7000 DKK); lepsza i tańsza opieka społeczna (prywatyzacja opieki zdrowotnej i edukacji) oraz ochrona praworządności (wszczęcie śledztwa przeciwko Mette Frederiksen w sprawie norek). Główne obszary zainteresowania to administracja publiczna, podatki i gospodarka.
…i dla obcokrajowców
Lepsze traktowanie obcokrajowców już w Danii.
Lepsze warunki dla międzynarodowej siły roboczej - przyciąganie więcej siły roboczej do Danii.
Osoby ubiegające się o azyl powinny mieszkać poza Danią.
Preferowany typ rządu? Niebieski rząd, nie wspominając, pod którym niebieskim premierem. Partia rozważyłaby również dołączenie do czerwono-niebieskiego rządu.
Kristendemokraterne - Chrześcijańscy Demokraci
0/179 posłów w parlamencie; 0,4% (0,1% wzrost od września)
Lider: Marianne Karlsmose
Kolejna partia zrodzona podczas zimnej wojny, została założona w 1970 roku przez ruch antyaborcyjny i antypornograficzny. Dziś reprezentują tradycyjną rodzinę i bardziej zieloną Danię. Partię można rozpoznać po pomarańczowym kolorze i literze K.
Status: W kwietniu 2022 roku Chrześcijańscy Demokraci przekroczyli 2% w sondażach. Wyglądało na to, że złamaliby 21-letnią klątwę, która trzymała ich z dala od Parlamentu. Do dnia dzisiejszego partia straciła młodą i charyzmatyczną liderkę Isabellę Arendt (przeszła do Konserwatywu) i jedynego posła do Parlamentu (którego otrzymali dzięki transferowi z Radikale Venstre) Jens Rohde, który postanowił nie startować ponownie i opuścił partię. Są szanse, że i tym razem nie powiedzie się i partia nie zyska żadnych miejsc.
Typowy wyborca: członkowie wspólnot religijnych. 60% to kobiety; 50% to pracownicy publiczni; 20% ma ponad 70 lat.
Platforma polityczna: Partia jest centroprawicowa z ideologią chrześcijańskich demokratów. Zgodnie z ich programem, chcą przede wszystkim skupić się na dzieciach i rodzinie (więcej międzynarodowej siły roboczej, lepsza opieka psychiatryczna i warunki dla niepełnosprawnych), ochrona ludzi z innym pochodzeniu etnicznym i wspieranie energii jądrowej. Główne obszary zainteresowań to psychiatria, dzieci/młodzież i środowisko/klimat.
…i dla obcokrajowców
Roczn kwot przyjętych uchodźców to 1000 osób.
Inwestycja 500 milionów DKK w naukę języka duńskiego.
Uchodźcy powinni mieć możliwość uzyskania stałego pobytu, jeśli nawiązali więź z Danią (język, edukacja, praca, udział w społeczeństwie, praworządność).
Preferowany typ rządu? Niebieski rząd z (najprawdopodobniej) Sørenem Pape Poulsenem na stanowisku premiera.
Dansk Folkeparti - Duńska Partia Ludowa
16/179 posłów w parlamencie; 1,8% (0,1% spadek od września)
Lider: Morten Messerschmidt
Partia postsowiecka, założona w 1995 roku jako rozłam z Partią Postępu (Antypodatkowa). Zdominowali program antyimigracyjny przez ponad dwie dekady, wpływając negatywnie na historyczne partie Danii i czyniąc je mniej przyjaznymi dla obcokrajowców. Partię można rozpoznać po niebieskich i czerwonych kolorach oraz literze O.
Status: Duńska Partia Ludowa walczy o przetrwanie po tym, jak sondaże umieściły ją poniżej 2% minimalnego procentu wejścia do parlamentu. To mogą być ich ostatnie wybory. Całkiem bezceremonialny koniec partii, która przez ponad dwie dekady kształtował duńską politykę uchodźców i imigrantów.
Typowy wyborca: osoby starsze z niskim wykształceniem. 25% głosujących ma ponad 70 lat; 33% było poza rynkiem pracy, podobnie jak bezrobotni, emerytowani; 40% głosujących ma niskie wykształcenie.
Platforma polityczna: Partia zajmuje pozycję skrajnej prawicy z ideologią socjalno-nacjonalistyczną. Zgodnie ze swoim programem chcą się skupić na obniżeniu podatku VAT na żywność, benzynę, ciepło i energię elektryczną; tworzenie nowego prawa dla osób starszych i wychodzenie z konwencji międzynarodowych. Główne obszary zainteresowania to imigracja, opieka nad osobami starszymi i opieka zdrowotna.
…i dla obcokrajowców
Deportacja imigrantów którzy dokonali się kryminalnych wykroczeń.
Całkowity koniec przyjmowania osób ubiegających się o azyl.
Stała kontrola graniczna na wszystkich granicach.
Zakaz symboli muzułmańskich w instytucjach publicznych.
Preferowany typ rządu: niebieski rząd z (najprawdopodobniej) Sørenem Pape Poulsenem na stanowisku premiera.
Nye Borgerlige - Nowa Prawica
4/179 posłów w parlamencie; 6,3% (1,7% wzrost od września)
Lider: Pernille Vermund
Stosunkowo nowa partia, założona w 2015 roku jako rozłam z Konservative. Dołączyli do DF w rywalizacji o antyimigracyjnych wyborców za pomocą ultraliberalnej polityki gospodarczej. Możesz je rozpoznać po turkusowym kolorze i literze D.
Status: Nowa Prawica starała się wygrać wyborców z rozpadu DF, z sukcesem gdyż osiągnęli prawie 10%. Jednak duńscy Demokraci weszli niedawno na scenę i to zepchnęło ich z powrotem do poziomu poniżej 5%. Muszą ciężko walczyć z duńskimi demokratami, aby nie stać się kolejną prawicową partią, która znika.
Typowy wyborca: mężczyźni (66%) większość pracujących na niskopłatnych stanowiskach. 40% ma od 30 do 49 lat; oraz niskie wykształcenie zawodowe.
Platforma polityczna: Partia zajmuje pozycję skrajnej prawicy z nacjonalistyczną ideologią libertariańską. Zgodnie z ich programem, chcą skoncentrować się na zaostrzeniu prawa wobec imigrantów, ograniczeniu wydatków w sektorze publicznym (zmniejszenie o 6 miliardów DKKdkk rocznie) i zamknięciu urzędów pracy.
…i dla obcokrajowców
Deportacja imigrantów którzy dokonali się kryminalnych wykroczeń.
Ograniczenie liczby osób pochodzących z krajów muzułmańskich.
Zakończenie publicznych wydatków na integrację.
Imigranci muszą być niezależni ekonomicznie.
Preferowany typ rządu: niebieski rząd z Sørenem Pape Poulsenem na stanowisku premiera.
Danmarksdemokraterne - Duńscy Demokraci
0/179 posłów w parlamencie; 10,3% (0,5% spadek od września)
Lider: Inger Støjberg
Najnowsza partia w Danii, została założona latem (w czerwcu) przez byłą minister Venstre i Inger Støjberg. To pierwsza partia stworzona w Danii przez osob, która była skazana. Są tak nowi, że trudno jest sprecyzować ich politykę (poza tym, że są agresywni wobec obcokrajowców i mieszkańców Kopenhagi), więc w dużym stopniu polegają na popularności Inger. Partię można rozpoznać po niebieskim kolorze i literze Æ.
Status: Duńscy Demokraci są gotowi do wyborów po masowych transferach polityków z DF i Venstre. Duńscy Demokraci, nazwani już DF 2.0, najprawdopodobniej doprowadzą do końca DF.
Typowy wyborca: Trudno określić gdyż partia ma mniej niż 6 miesięcy.
Platforma polityczna: Partia jest skrajnie prawicowa z ideologią narodowego populizmu. Zgodnie ze swoim programem chcą się skupić na imigrantach (asymilacja do kultury duńskiej), na Jylland (przeniesienie miejsc pracy z Kopenhagi) oraz na ochronie firm przed przeregulowaniem i biurokracją. Główne obszary zainteresowania to imigracja, opieka zdrowotna i gospodarka.
…i dla obcokrajowców
Deportacja imigrantów którzy dokonali się kryminalnych wykroczeń.
Zaostrzenie prawa przeciwko imigrantom.
Niższe zasiłki dla imigrantów.
Imigranci powinni się zintegrować, albo opuścić Danię.
Preferowany typ rządu? Niebieski rząd z (najprawdopodobniej) Jakobem Ellemann-Jensenem jako premierem.
Moderaterne - Umiarkowani
0/179 posłów w parlamencie; 3,7% (0,4% wzrost od września)
Lider: Lars Løkke Rasmussen
To ich pierwsze wybory jako nowa partia, ledwo założona w czerwcu 2021 r. przez byłego premiera Larsa Løkke Rasmussena. Strategią partii jest nie wiązanie się ani z czerwonym, ani z niebieskim obozem, w celu negocjowania z obiema stronami. Lider ugrupowania chce aby partia stała się królem duńskiej polityki. Partie można rozpoznać po fioletowym kolorze i literze M.
Status: Umiarkowani są gotowi zostać królami następnego rządu. Ich umiejscowienie między obozami czerwonym i niebieskim daje im wyjątkową moc decydowania, kto będzie następnym premierem. To znaczy, jeśli uda im się utrzymać procenty z sondaży. Mają po swojej stronie silnego lidera, ale i wielu niedoświadczonych nowych polityków.
Typowy wyborca: Niska obecność wśród młodych ludzi; 60% głosujących to mężczyźni; 33% ma wykształcenie zawodowe
Platforma polityczna: Partia znajduje się w centrum z ideologią socjalliberalną. Zgodnie ze swoim programem chcą się skupić na reformie systemu opieki zdrowotnej (usunąć samorządy, skrócić czas oczekiwania, podnieść pensje dla pielęgniarek); obniżenie podatków dla bezrobotnych i osób o niskich dochodach oraz podwyższenie podatku dla najbogatszych; wprowadzenie 4-miesięcznej obowiązkowej aktywności obywatelskiej dla młodzieży oraz przepustki kulturalnej. Główne obszary zainteresowania to gospodarka, opieka zdrowotna i środowisko/klimat.
…i dla obcokrajowców
Więcej szacunku dla międzynarodowych w debatach politycznych.
Lepsze warunki dla siły roboczej z zagranicy.
Bardziej sprawiedliwa polityka imigracyjna.
Preferowany typ rządu? Czerwono-niebieski rząd bez określenia, pod którym premierem. Chcą być jego częścią.
Frie Grønne - Niezależni Zieloni
0/179 posłów w parlamencie; 0,7% (0,3% spadek od września)
Lider: Sikandar Siddique
Nowa partia założona w 2020 roku jako rozłam z Alternativet. To ich pierwsze wybory parlamentarne. Partia ma jedynego lidera o pochodzeniu etnicznym i przedstawia się jako obrońca międzynarodówki i planety Ziemia. Partię można rozpoznać po beżowym kolorze i literze Q.
Status: Niezależni Zieloni odmówili fuzji z Alternativet (mimo że ich liderami są byli politycy Alternativet, a Uffe Elbaek, założyciel Alternativet i Frie Gronne, powrócił do Alternativet). Chcą udowodnić, że sami mogą zmierzyć się z wyborami.
Typowy wyborca: młodzi ludzie i osoby o niższych dochodach, oraz osoby o pochodzeniu etnicznym. 60% ich wyborców ma od 18 do 29 lat; 90% ma niski dochód (poniżej 200 000 DKK rocznie); 33% to studenci; 75% to najemcy.
Platforma polityczna: Partia zajmuje pozycję lewicową z progresywną zieloną ideologią. Zgodnie ze swoim programem chcą skupić się na walce z dyskryminacją, na powstrzymaniu nierówności (poprzez wprowadzenie podatku od sprzedaży domów i progresywnego podatku od majątku) oraz szybszej ekologicznej transformacji (lepszy transport zbiorowy, mniej samochodów, ograniczenie produkcji zwierzęcej). o 95% do 2030 r.). Główne obszary zainteresowania to środowisko/klimat, imigracja i gospodarka.
…i dla obcokrajowców
Obywatelstwo duńskie nadane przy urodzeniu, niezależnie od pochodzenia rodzica.
Automatyczne obywatelstwo duńskie po 7 latach życia w Danii.
Kontyngent 5000 uchodźców rocznie.
Przekształcenie ośrodków dla osób ubiegających się o azyl w bardziej przyjazne miejsca.
Preferowany typ rządu? Czerwony rząd. Nie wspomnieli, pod którym premierem.
Alternativet - Alternatywa
5/179 posłów w parlamencie; 1,3% (0,4% wzrost od września)
Prowadzący: Franciszka Rosenkilde
Stosunkowo nowa partia założona w 2013 roku jako rozłam z Radikale Venstre. Chcieli dotrzeć do obywateli, którzy nigdy wcześniej nie zajmowali się polityką, i zaangażować ich poprzez innowacyjne laboratoria polityczne. Partię można rozpoznać po ich neonowozielonym kolorze i literze Å.
Status: Alternatywa walczy o osiągnięcie minimum 2%, aby zapewnić sobie kolejne 4 lata w duńskim parlamencie. Niedawno połączyli się z Zielonym Sojuszem (dawniej Vegan Party) i mają nadzieję, że to wzmocni ich ugrupowanie. Od czasu wielkiego sukcesu w wyborach parlamentarnych w 2015 roku (10 mandatów) partia traci poparcie.
Typowy wyborca: ich podstawową bazę wyborczą tworzą młodzi ludzie. 50% głosujących ma od 18 do 29 lat; 33% to osoby wysoko wykształcone; 10% głosujących to przedsiębiorcy.
Platforma polityczna: Partia znajduje się na centrolewicy z progresywną zieloną ideologią. Zgodnie ze swoim programem chcą się skupić na pomocy młodym ludziom (lepsza edukacja i psychiatria), skróceniu tygodnia pracy (30 godzin) i przekształceniu rolnictwa w zielone (nastawione na mniejszą hodowlę zwierząt). Główne obszary zainteresowania to środowisko/klimat, opieka zdrowotna oraz dzieci/młodzież.
…i dla obcokrajowców
Zezwolenie na pobyt na 5 lat dla uchodźców i osób przybywających w ramach łączenia rodzin.
Postępowanie zgodnie z zaleceniami ONZ dotyczącymi uchodźców.
Przekształcenie ośrodków dla osób ubiegających się o azyl w bardziej przyjazne miejsca.
Preferowany typ rządu? Nie zdecydowali kogo poprzeć na premiera.