Last Week in Denmark (02.04 - 09.04) Odcinek 13 Rok 3
Prawo do aborcji; Dawcy narządów; Zakupy w Szwecji
Od redakcji
Last Week in Denmark życzy Wam Wesołych Świąt, jeśli obchodzicie dzisiaj Wielkanoc.
Okazja: Załóż konto na platformie e-learningowej stworzonej przez AMIS (A More Inclusive Society), by wziąć udział w kursie online dotyczącym przedsiębiorczości, komunikacji, pracy zespołowej i zarządzania projektami. Możesz wypróbować kurs za darmo i otrzymać certyfikat do 15 kwietnia. Pod tym linkiem wybierz „National Course - Denmark: Core course for final beneficiaries”, a następnie utwórz nowe konto.
Jeśli założyłeś konto w zeszłym tygodniu, możesz teraz samodzielnie zapisać się na kurs.
Wynajmij swój pokój lub mieszkanie na miesiąc w sezonie letnim dla studenta programu Erasmus+: Planujesz zostawić swój pokój lub mieszkanie puste na cały miesiąc w okresie od maja do sierpnia? Możesz je wynająć studentowi Erasmusa+. On lub ona doświadczy życia w Danii, a Ty masz pokrycie czynszu. Jeśli jesteś zainteresowany/a, wypełnij tę ankietę, a my oddzwonimy :)
Duńska polityka
Propozycje prawne
Prawo do aborcji dla osób w wieku 15-17 lat bez zgody rodziców: Kilka partii politycznych chce obniżenia minimalnego wieku dla aborcji bez zgody rodziców do lat 15.
Według Konservative, skoro wiek zgody to 15 lat i w tym wieku można już przyjmować antykoncepcję hormonalną bez zgody rodziców, 15-latki są w stanie samodzielnie podjąć decyzję o aborcji.
Enhedslisten, SF i Moderaterne wspierają tę zmianę. DF i Nye Borgerlige są przeciwne temu pomysłowi.
Eksperci zalecają, aby minimalny wiek do aborcji był zgodny z ustawą o zdrowiu, która stanowi, że „młodzi ludzie w wieku 15 lat mogą wyrazić świadomą zgodę na leczenie”.
Rząd czeka, aż Rada Etyki przedstawi nowe rekomendacje w kwestii aborcji, zanim zaproponuje w niej zmiany.
Debata na temat dawców narządów: Obecne prawo mówi, że należy dokonać rejestracji, aby zostać dawcą. Większość populacji Danii (64%) chce zmienić ten model, tak aby każdy automatycznie stał się dawcą narządów, chyba że z tego zrezygnuje. 27% populacji w wieku powyżej 15 lat w Danii zgłosiło się jako dawcy narządów.
Zeszłego lata w duńskim parlamencie odrzucono obywatelską propozycję zmiany modelu. Jednak ze względu na to, że 460 osób pilnie czeka na nowy narząd, minister zdrowia zdecydował o wznowieniu negocjacji w sprawie modelu oddawania narządów.
Radikale Venstre wspiera nowy model. Enhedslisten chce modelu, w którym każda osoba powyżej 15 roku życia jest pytana, czy chce zarejestrować się jako dawca narządów. Konserwatyści i Rada Etyki popierają obecny model, w którym trzeba się zarejestrować. DF woli, aby ludzie byli częściej pytani, czy chcą się zarejestrować, zamiast wprowadzania modelu automatycznego.
Partia Socialdemokratiet nie podjęła jeszcze decyzji w tej sprawie. Moderaterne również nie zdecydowali. Venstre popiera model automatyczny pod warunkiem, że ostatnie słowo będą mieli krewni.
Obecnie narządy są pobierane od osób, u których stwierdzono tzw. śmierć mózgu bądź w sytuacji śmierci krążeniowej.
Arena polityczna
Fokus na SF (socjalistów): Ponieważ Socialdemokratiet (socjaldemokraci) zdecydowali się utworzyć rząd z Venstre (liberałowie) i Moderaterne, SF jest teraz nowym liderem „czerwonej opozycji”. Obecna pozycja dobrze wpływa na partię gdyż, większość niezadowolonych wyborców socjaldemokratów przechodzi do SF.
Trzy główne osoby w partii to Pia Olsen Dyhr (liderka), Jacob Mark (następca tronu) i Karsten Honge (stara gwardia).
SF zabiega o względy byłych wyborców socjaldemokratów, zwłaszcza pracowników publicznych i członków związków zawodowych.
Celem partii SF jest wejście do rządu po kolejnych wyborach w 2026 roku (albo nawet wcześniej).
SF musi też znaleźć równowagę między ściganiem socjaldemokratycznych wyborców a utrzymywaniem dobrych relacji z kierownictwem partii socjaldemokratycznej.
Duńska gospodarka
1900 rachunków bankowych w 20 różnych duńskich bankach zostanie zamkniętych, a pieniądze przejęte przez państwo, jeśli właściciele nie stawią się po nie do 8 maja. O ile pieniędzy chodzi? 18 milionów DKK. Prawo dotyczące prania pieniędzy stanowi, że jeśli bank nie może zidentyfikować właściciela konta bankowego na podstawie nazwiska, adresu i numeru CPR, musi zablokować konto. Jeśli właściciel nadal nie pojawi się po zablokowaniu konta przez rok, państwo skonfiskuje pieniądze.
Najbogatszym człowiekiem w Danii jest Anders Holch Povlsen (właściciel Bestsellera). Ma majątek wart 7,3 miliarda dolarów i zajmuje 312. miejsce na światowej liście najbogatszych. Druga najbogatsza jest rodzina Kirków (właścicieli Lego) z majątkiem 6,7 mld dolarów (nr 365 na liście najbogatszych). W sumie na listę miliarderów Forbesa trafiło 8 osób z Danii.
Najbogatszym człowiekiem na świecie jest Francuz Bernard Arnault (właściciel imperium kosmetyczno-modowego LVMH, które ma 75 marek, takich jak Louis Vuitton i Sephora) z majątkiem 211 miliardów dolarów.
Najbogatszą kobietą na świecie jest Francuzka Francoise Bettencourt Meyers (właścicielka L'Oreal) z majątkiem 80,5 miliarda dolarów.
30 977 wolnych miejsc pracy ogłoszono w marcu: Pomimo kolejnych kryzysów popyt na siłę roboczą w Danii nie zmniejszył się. W rzeczywistości popyt jest wyższy, niż przed wybuchem pandemii (20 tys. wolnych miejsc pracy w marcu 2019 r.).
Konsumenci z Danii korzystają z taniej szwedzkiej korony: Ponieważ wartość szwedzkiej korony spadła, dziesiątki tysięcy ludzi z Danii zaczęło robić zakupy w Szwecji, ponieważ za swoje pieniądze dostają więcej.
Życie codzienne w Danii
Średnia długość życia w Danii rośnie: średnia długość życia wzrosła w ciągu ostatnich 20 lat z 77,1 lat w 2002 r. do 81,5 lat w 2021 r. Średnia długość życia w Unii Europejskiej wynosi 80,1 lat. Jedynie Estonia, Irlandia, Luksemburg i Liechtenstein mają wyższą średnią długość życia.
Unia Europejska
Finlandia dołącza do NATO jako 31 państwo członkowskie: Parlamenty 30 państw członkowskich NATO zagłosowały za akcesją Finlandii i powitały ją w sojuszu.
Finlandia dzieli 1,340-km swojej wschodniej granicy z Rosją. Po rozpoczęciu wojny na Ukrainie Helsinki zdecydowały się przystąpić do sojuszu i zabezpieczyć kraj artykułem 5. NATO (atak na jeden kraj członkowski jest traktowany jako atak na wszystkich członków).
Finlandia wnosi do sojuszu dobrze wyposażoną i wyszkoloną armię 30,000 żołnierzy w aktywnej służbie, z potencjałem rozszerzenia do 280,000 osób w czasie wojny.
Sanna Marin, popularna premierka reprezentująca Socjaldemokratów w Finlandii przegrała wybory parlamentarne. Liberalno-konserwatywna partia KOK zwyciężyła, osiągając wynik 20,8%. Prawicowa Partia Finów zdobyła drugie miejsce z wynikiem 20,1%. Na trzecim miejscu uplasowali się Socjaldemokraci z wynikiem 19,9%.
Przewodniczący KOK, Petteri Orpo ma przed sobą trudną decyzję - czy utworzyć koalicję rządzącą z Partią Finów, z którą nie zgadza się w sprawach klimatu, imigracji i Unii Europejskiej, czy zwrócić się do Socjaldemokratów, z którymi trudno będzie mu znaleźć porozumienie w kwestii zmiany ekonomicznego kursu kraju. W związku z tym, utworzenie nowego rządu Finlandii zajmie zapewne trochę czasu.
Bułgaria przeprowadziła piąte wybory parlamentarne w ciągu dwóch lat: W kraju trwa międzypartyjna walka pomiędzy “starą gwardią” (konserwatyści proeuropejscy Boyko Borisova), ruchem antykorupcyjnym (liberałowie proeuropejscy Kirila Petkova) i partiami prorosyjskimi (Revival; Bulgarian Rise; Neutral Bulgaria). Wyniki wyborów nie wyłaniają jednak jednego zwycięzcy i wygląda na to, że Bułgarom ponownie bardzo trudno będzie sformować rząd.
Wyniki prezentują się następująco: 25,29% (Boyko Borisov - GERB-SDS); 23,55% (Kiril Petkov - PP-DB); 13,6% (prorosyjska partia Revival); 13,1% (partia mniejszości tureckiej); 8,6% (Socjaldemokraci); 4% (Slavi Trifonov - populiści); 2,95% (prorosyjska partia Bulgarian Rise); 2,1% (Socjaliści); 0,4% (prorosyjska partia Neutral Bulgaria).
Media zagraniczne o Danii
Jak progresywna Dania stała się twarzą antyimigracyjnego skrzydła lewicy (Washington Post)
Dania zwiększyła wsparcie dla Ukrainy, stając się także niezależną od dostaw rosyjskiego gazu