Dania na Tacy - Przegląd Tygodnia (17.09 - 24.09) Odcinek 36 Rok 3
Wychwytywanie i magazynowanie CO2; Parlament Kopenhaski; Najniższa stopa inflacji w Europie
Od redakcji
Zbliżają się wybory parlamentarne w Polsce: Wciąż można dopisać się do spisu wyborców i zagłosować w wyborach do Sejmu i Senatu, które odbędą się 15 października 2023 r. Wyborcy posiadający ważne polskie paszporty będą mogli zagłosować w Danii w następujących obwodach:
Kopenhaga I, Dronning Elisabeths Alle 3, 2300 Kopenhaga S 674 zarejestrowanych wyborców
Kopenhaga II, Stadionvej 80, 2600 Glostrup - 230 zarejestrowanych wyborców
Kopenhaga III, Stadionvej 80, 2600 Glostrup - 230 zarejestrowanych wyborców
Aarhus, Værkmastergade 17, 8000 Aarhus C - 436 zarejestrowanych wyborców
Odense, Demanstvej 30, 5260 Odense S 239 - zarejestrowanych wyborców
Aby dopisać się do spisu wyborców, należy najpóźniej do 5. dnia przed dniem wyborów złożyć wniosek w jeden z następujących sposobów:
wypełniając formularz na platformie internetowej e-Wybory,
pisemnie - dostarczając pismo opatrzone własnoręcznym podpisem osobiście lub listownie do urzędu konsularnego,
mailowo - wysyłając wiadomość mailową do konsula z załączonym skanem lub zdjęciem pisemnego wniosku opatrzonego własnoręcznym podpisem.
Możesz również dołączyć do obwodowej komisji wyborczej lub zostać mężem zaufania. Aby zgłosić swoją kandydaturę, napisz na info@lms-konsulting.dk najpóźniej do 24 września.
Duńska polityka
Nowe przepisy ustawowe i wykonawcze
26.8 miliardów koron zainwestowanych w wychwytywanie CO2: Większość partii politycznych w kraju poparła 15-letni program inwestowania w technologie wychwytu i magazynowania CO2. Celem jest wychwycenie przynajmniej 34 milionów ton kwadratowych dwutlenku węgla.
Wychwytywanie i magazynowanie CO2 to technologia, która pozwala na filtrowanie CO2 z innych gazów i przechowywanie go pod ziemią.
Firmy oferujące takie rozwiązania mogą zgłaszać się do przetargu od czerwca 2024.
Duńskie przepisy dotyczące obywatelstwa, integracji i imigracji
Parlament niegotowy na tłumaczenie symultaniczne: Przed wakacjami jedna z członkiń Parlamentu przemówiła przed zgromadzeniem plenarnym w języku grenlandzkim, ku zaskoczeniu reszty posłów. Spowodowało to debatę, czy Parlament powinien zaoferować tłumaczenie symultaniczne obrad we wszystkich trzech językach królestwa (duńskim, grenlandzkim i farerskim). Precedens już istnieje, ponieważ w ten sposób działa Parlament Grenlandii - z symultanicznym tłumaczeniem na język duński. Niestety zdecydowano, że takie rozwiązanie byłoby zbyt drogie (200 milionów koron rocznie).
Osiągnięto jednak małe zwycięstwo dla różnorodności językowej. Członkowie Parlamentu chcący przemawiać w języku grenlandzkim lub farerskim, teraz mają taką możliwość. Otrzymają również dodatkowe środki na zatrudnienie tłumacza lub podwójny czas na wystąpienie, aby mogli dokonać własnego tłumaczenia swoich przemówień na język duński.
Opór ze strony Ministry Pracy wobec poluzowania przepisów zatrudniania ekspatów: Ane Halsboe Jørgensen, obecna Ministra Pracy, okryta niesławą z powodu zamknięcia kierunków studiów w języku angielskim na uczelniach, uważa, że rząd powinien skupić się na zatrudnieniu 43.000 bezrobotnych młodych Duńczyków zamiast ułatwiać przyjazd pracownikom zagranicznym do Danii.
Jak twierdzą eksperci, 80% z tych 43.000 bezrobotnych młodych dorosłych to osoby w przerwie między studiami, bądź na ‘gap year’ pomiędzy liceum a studiami uniwersyteckimi, co pozostawia zaledwie 8600 potencjalnych pracowników - o wiele za mało jak na duńskie potrzeby.
Dansk Industri uważa, że sami młodzi Duńczycy nie wystarczą, by rozwiązać obecny kryzys i rekomenduje ułatwienia dla zagranicznej siły roboczej.
Parlament Kopenhaski nawołuje do publikowania oficjalnych komunikatów w języku angielskim, a także o wersje stron rządowych w tym języku: To jedna z konkretnych rekomendacji przedstawionych przez “Parlament Kopenhaski” (Københavnertinget). Wybrani do niego przedstawiciele proszą o bardziej inkluzywne miasto, przeciwdziałanie dyskryminacji, miasto bez samochodów i wsparcie bioróżnorodności.
“Parlament Kopenhaski” to dodatkowa odsłona rady miasta. W styczniu 2023 wybrano do niej 36 członków. Dobór nastąpił nie drogą wyborów, a ‘przypadkowo’ - na podstawie wieku, płci, poziomu edukacji, miejsca zamieszkania. Dodatkowo, ⅓ członków reprezentuje grupy narażone na dyskryminację - osoby niepełnosprawne, reprezentujące mniejszości etniczne itd.
Członkowie Parlamentu omawiają problemy, z jakimi mierzy się miasto i prezentują rekomendacje. Są wyłącznie organem doradczym dla władz miasta - nie podejmują żadnych decyzji o losie miasta i sami nie tworzą programów wdrożeniowych.
Podstawowa Edukacja Integracyjna (IGU) przedłużona do grudnia 2027: Rząd i przedstawiciele społeczni nawiązali trójstronne porozumienie przedłużające działanie IGU do grudnia 2027.
Bezrobotni uchodźcy i osoby poniżej 40. roku życia, które przeniosły się do Danii w ramach programu łączenia rodzin (i przebywają w Danii poniżej 10 lat) mogły do tej pory uczestniczyć w programie. Od przyszłego roku limit wieku będzie podniesiony do 50 lat. Program będzie także dostępny dla osób, które spędziły w Danii mniej niż 20 lat.
IGU to dwuletni program edukacyjny składający się z 23 tygodni nauki i późniejszych praktykach w firmie.
Propozycje prawne
Jeszcze dłuższe ciężarówki na drogach Danii: Ministerstwo Transportu zaproponuje ustawę umożliwiającą poruszanie się bardzo długich ciężarówek (od 25 do 34 metrów) po duńskich drogach. Jeśli propozycja zostanie przyjęta, pomysł będzie testowany na drodze między Aarhus a Høje-Taastrup przez pięć lat. Dlaczego? Aby zwiększyć pojemność ładunkową i zmniejszyć emisję CO2.
Podwyżka miesięcznych wynagrodzeń o 2500 DKK dla nauczycieli, pielęgniarek, pracowników socjalnych/zdrowotnych oraz strażników więziennych: Premierka ogłosiła, że popiera podwyżkę miesięcznego wynagrodzenia dla czterech grup pracowników sektora publicznego. Na podwyżce powinno skorzystać około 200 000 osób w Danii.
Podjęcie decyzji, które grupy pracowników sektora publicznego otrzymają podwyżkę, nie należy jednak bezpośrednio ani do Premierki, ani do rządu. Dlatego właśnie Mette Frederiksen wkrótce wezwie do trójstronnych negocjacji.
Trójstronne negocjacje (trepartsforhandling) to negocjacje między trzema stronami: rządem, związkami zawodowymi i stowarzyszeniami pracodawców. Mimo tego, że Premierka nie może samodzielnie decydować, to z pewnością może lobbować podczas prowadzonych negocjacji.
Arena Polityczna
Alternativet (partia zielonych) straciła jednego członka Parlamentu: Partia spadła z sześciu członków Parlamentu do pięciu, po wewnętrznym konflikcie, który miał miejsce w zeszłym tygodniu. Po tym, jak partia postanowiła pozbawić Theresę Scavenius jakiejkolwiek roli jako członkini Parlamentu, zdecydowała się ona zrezygnować i kontynuować pracę w Parlamencie jako posłanka bezpartyjna.
Theresa Scavenius jest adiunktką Aalborg University, działającą na kampusie w Kopenhadze, i naukowczynią zajmującą się klimatem. Jej pradziadkiem był były premier Danii, Erik Scavenius.
DF i SF domagają się nałożenia podatku na sprzedawców energii: Obie partie chcą poszerzyć możliwość wcześniejszego przechodzenia na emeryturę w Danii. Aby sfinansować pomysł, proponują nałożyć podatek na sprzedawców energii.
Obecnie jest możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę, jeśli pracujesz tylko 15 godzin tygodniowo (lub mniej). Strony chcą wydłużenia tego okresu do 18 (lub mniej) godzin tygodniowo.
Nowy kierunek dla Venstre: Lider partii, Jakob Ellemann-Jensen, zapowiedział, że Venstre opracuje liberalny projekt dla Danii i zrzeknie się powiązań z siłami konserwatywnymi. W jego wizji Venstre musi być partią optymistyczną i patrzącą w przyszłość, pragnącą postępu.
W wywiadzie Jakob powiedział, że konserwatyści tęsknią za dniem wczorajszym, zamiast z niecierpliwością czekać na jutro, co nie jest spójne z tym, w co wierzy Venstre.
Polityk powiedział także, że jego partia nie należy do tak zwanych „niebieskich partii”, które dziś stanowią mieszankę sił konserwatywnych, libertariańskich i nacjonalistycznych.
Duńska gospodarka
Najniższa stopa inflacji w Unii Europejskiej: Dania z najniższą stopą inflacji w Unii Europejskiej w sierpniu. O ile stopa inflacji w Unii Europejskiej wyniosła w sierpniu 5,9%, o tyle w Danii ukształtowała się na poziomie 2,3%. Podczas gdy na poziomie europejskim 2% inflacja jest akceptowalna, w Danii dąży się do jeszcze niższego poziomu.
Perspektywy ekonomiczne przedstawione przez Narodowy Bank Danii:
Wzrost gospodarczy na poziomie 1,3% w latach 2024 i 2025. W tym roku szacowano go na 0,9%, ale niedawny sukces Novo Nordisk spowodował ponowne oszacowanie wzrostu na poziomie 1,7%.
Oczekuje się, że w 2025 r., liczba bezrobotnych wzrośnie z 84 tys. do 105 tys. Spadek obserwuje się w wielu dziedzinach budownictwa i w dużej części przemysłu.
Podwyżki wynagrodzeń wydłużą okres „wysokiej inflacji bazowej”.
Rekomenduje się restrykcyjną politykę fiskalną na nadchodzące lata i umiarkowanie w wydatkach publicznych.
Oczekuje się, że w tym roku ceny nieruchomości spadną średnio o 3,2%. Od przyszłego roku powinny znowu wzrosnąć.
Roczne zezwolenia na parkowanie w Aarhus są coraz droższe: Od stycznia 2024 r., cena rocznych zezwoleń na parkowanie w Aarhus wzrośnie z 500 do 2500 DKK. Rada Miasta Aarhus podjęła decyzję o podwyższeniu ceny o 400% w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Samorządowcy chcą, by do 2030 r. Aarhus stało się neutralne pod względem emisji CO2.
W niektórych obszarach zniesione zostanie także bezpłatne dwugodzinne parkowanie.
Jednocześnie wprowadzony zostanie bezpłatny parking w niedziele.
Życie codzienne w Danii
Zdrowie, Punitha Kumar
Obecny limit umożliwiający aborcję do 12. tygodnia powinien zostać podniesiony, oznajmiła przewodnicząca Duńskiego Towarzystwa Położnictwa i Ginekologii. Jednak Lisa Lotte Torvin Andersen mówi, że nie powinna to być konkretna granica, ponieważ społeczeństwo i różne grupy są podzielone w tej kwestii. Jest to pierwszy raz, kiedy zarząd towarzystwa zajął stanowisko w tej sprawie, argumentując, że istnieją trzy główne powody, dla których limit powinien zostać podniesiony:
Pierwsze badanie przezierności karkowej, które pomaga lekarzom ocenić ryzyko zdrowotne, takie jak zespół Downa, można przeprowadzić tylko w 12. tygodniu.
Kobiety wciąż mają prawo do aborcji po 12. tygodniu, pod warunkiem uzyskania zgody od rady ds. aborcji.
Kobiety powinny ostatecznie mieć prawo do decydowania, co chcą zrobić ze swoim ciałem.
Oto limity aborcji w kilku sąsiednich krajach:
Holandia - 24 tygodnie
Islandia - 22 tygodnie
Szwecja - 18 tygodni
Niemcy - 14 tygodni
Norwegia - 12 tygodni
Czy dajesz smartfon lub tablet swojemu dziecku, abyś mieć chwilę spokoju? Być może przyda Ci się przewodnik dotyczący odpowiedniego czasu spędzanego przed ekranem dla dzieci, który został wydany przez Børns Vilkår, podzielony na różne grupy wiekowe. Główne wnioski z obszernego przewodnika wyglądają następująco:
Dzieci poniżej 2. roku życia generalnie nie powinny korzystać z ekranu.
Dzieci w wieku od 2 do 12 lat powinny spożywać posiłki bez elektroniki.
Rodzice powinni stworzyć środowisko wolne od ocen i prowadzić otwarte rozmowy ze swoimi dziećmi w wieku od 13 do 15 lat, jeśli temat jest trudny do zrozumienia lub wystąpiła nieodpowiednia sytuacja online.
Dla młodzieży w wieku od 16 do 18 lat - rodzice powinni szanować prywatność swojego dziecka, ale jednocześnie dać do zrozumienia, że są dostępni, gotowi do rozmów i że interesują się działalnością online swojego dziecka.
Aby przeczytać pełny przewodnik, kliknij tutaj.
Kultura, religia i rodzina królewska, Cicek Eris
Pięć duńskich twierdz zostało właśnie dodanych do listy światowego dziedzictwa UNESCO: Są to Aggersborg (Limfjorden), Borgring (Køge), Fyrkat (Hobro), Nonnebakken (Odense) i Trelleborg (Slagelse).
Te miejsca archeologiczne to system monumentalnych, pierścieniowych twierdz z epoki wikingów, które dzielą wspólny geometryczny wzór. Zbudowane między 970 i 980 rokiem n.e. twierdze te były strategicznie usytuowane w pobliżu ważnych tras lądowych i morskich, a każda z nich wykorzystywała naturalną topografię otaczającego krajobrazu do celów obronnych.
Duńska Rada Języka dokonała obszernej aktualizacji Słownika Ortograficznego: To pierwsza korekta od dwunastu lat i kładzie duży nacisk na promowanie równości płci i neutralności płciowej w języku duńskim. Redaktorzy przeanalizowali wszystkie słowa kończące się na -man, -woman i -person, mając na celu stworzenie odpowiedników neutralnych pod względem płci, tam gdzie to konieczne. Ponadto przykłady w słowniku były dokładnie sprawdzane, aby wyeliminować wszelkie stereotypy płciowe (zwroty takie jak "dziewczyny bawiły się" i "on jest oskarżony o zabójstwo").
Nowa edycja ma być dostępna w wersji drukowanej i cyfrowej do końca 2024 roku.
Biskup Viborga, Henrik Stubkjær, został wybrany na przewodniczącego Światowej Federacji Luterańskiej, która reprezentuje 77 milionów ludzi. Jest pierwszym Duńczykiem, który zdobył to stanowisko.
Nauka i technologia
Druga z rzędu wygrana dla Danii w corocznym Konkursie Unii Europejskiej dla Młodych Naukowców (EUCYS): Martin Stengaard Sørensen (19 lat, student DTU) zdobył pierwsze miejsce w europejskim konkursie dla młodych badaczy (w wieku 14-20 lat). Pracuje nad wykorzystaniem paliwa o mniejszej zawartości substancji toksycznych do chłodzenia małych silników.
Unia Europejska
Ta kategoria obejmuje ciekawe wydarzenia z innych krajów członkowskich UE, krajów kandydujących do UE i krajów EFTA (Norwegia, Islandia, Szwajcaria).
Nadzwyczajna pomoc z tytułu suszy dla rolników w Danii: Komisja Europejska zdecydowała przeznaczyć 47 mln DKK dla rolników w Danii dotkniętych suszą tego lata. Pieniądze zostaną wypłacone pod koniec stycznia 2024 roku.
Kolejne poszukiwanie skarbów w Norwegii: wydobycie z dna morskiego: Norwegia chce rozpocząć wydobycie minerałów ziem rzadkich z dna morskiego. Podczas swoich wypraw badawczych znaleźli cenne kamienie zawierające żelazo, mangan i kobalt. Na norweski parlament wywierana jest znaczna presja ze strony organizacji międzynarodowych oraz innych krajów, aby nie zatwierdzić wydobycia z dna morskiego. Dlaczego? Nie znamy wpływu eksploatacji dna morskiego na ekosystem.
Jeśli wydobycie zostanie zatwierdzone, Norwegia będzie pierwszym krajem na świecie, który rozpocznie eksploatację dna morskiego.
Rosja wycofuje się z Euro Arktycznej Rady Morza Barentsa: Region Morza Barentsa składa się z najbardziej wysuniętych na północ części Norwegii, Szwecji, Finlandii i północno-zachodniej Rosji. Obszar obejmuje 1,75 miliona kilometrów kwadratowych, z czego około 75% leży w Rosji.
Droga do wyborów do Parlamentu Europejskiego 2024
Spidskandidat (kandydat z numerem 1 na liście) dla Radikale Venstre został wybrany. Sigrid Friis Frederiksen, była liderka młodzieżowej partii, stanie na jej czele w kampanii do Parlamentu Europejskiego.
Tablica ogłoszeń
Tą sekcją zarządza Cicek Eris. Jeśli wiesz o jakichś ciekawych wydarzeniach, które moglibyśmy tu zamieścić, wyślij e-mail na adres denmarkhappenings@gmail.com. Tutaj możesz rzucić okiem na newsletter autorstwa Cicek poświęcony wydarzeniom kulturalnym w Danii.
Online, 26 września, 14:00-15:45: Czy dopiero zaczynasz szukać pracy w Danii? A może przydałaby Ci się praktyczna pomoc i wskazówki, jak skutecznie szukać pracy? International House North Denmark zaprasza na bezpłatne seminarium, podczas którego zapoznasz się z podstawami poszukiwania pracy w Danii oraz uzyskasz wiedzę na temat pisania CV i listu motywacyjnego zgodnie z duńskimi wymogami. Podczas seminarium, które odbędzie się później, zostaniesz zapoznany z platformą LinkedIn jako narzędzia do poszukiwania pracy i nawiązywania kontaktów w północnej Danii.
Esbjerg, 26 września, 09:00-14:00: Podczas tych warsztatów zanurzysz się w dynamikę związaną z życiem międzykulturowym i zrozumiesz zjawisko szoku kulturowego, w tym typowe reakcje i narzędzia radzenia sobie z tym wyzwaniem.
Esbjerg, 28 września, 16:30-18:00: Dowiedz się więcej o kulturze i kodeksie postępowania w zakresie bankowości, zakupu domu i powszechnych ubezpieczeń w Danii.
Aarhus, 30 września, 10:00: Dołącz do Aarhus City Welcome 2023 i uzyskaj wskazówki dotyczące nawiązywania kontaktów, poszukiwania pracy, szkoleń językowych, obsługi obywatelskiej, sportu, wypoczynku i wielu innych. Będzie również możliwość spotkania się z ponad 40 organizacjami.
Stock Games 2023, Andreea Bianca Pascalau Buza
OMX C25 (często nazywany „indeksem C25”) to indeks 25 największych duńskich spółek notowanych na giełdzie. Novo Nordisk jest jedną z firm na liście.
Jak na razie nie jest to dobry rok dla indeksu C25, część ekspertów twierdzi, że wynik byłby negatywny, gdyby nie sierpniowy wzrost Novo Nordisk. Eksperci przewidują jednak, że akcje spółki stracą na wartości (przynajmniej krótkoterminowo) w związku z wprowadzeniem przez USA regulacji dotyczących firm farmaceutycznych i obniżek cen leków.
Zwycięstwo biotechnologii (Bio-tech) w Aktiespil
Od 2019 r. każdy zwycięzca Børsen Aktiespil wygrywał dzięki inwestycji w biotechnologię. W poniedziałkowym odcinku podcastu Millionærklubben rozmówcy opowiadali o tym, jak analitycy i zarządzający portfelami często skupiają się na spółkach C25, podczas gdy małe spółki umykają ich uwadze. To skłoniło mnie do refleksji nad tym, że może znalezienie „następnego Novo Nordisk” może pomóc w wygraniu gry :)
Miesięczne oszczędności
A raczej miesięczne inwestycje. W przeciwieństwie do gry Aktiespil, inwestując „w prawdziwym życiu”, płacisz „kurtage” (opłatę maklerską) za każdym razem, gdy kupujesz lub sprzedajesz. Jeśli inwestujesz za pośrednictwem Månedsopsparing Nordnet, masz szansę na inwestycję za darmo. Napisałam poradnik jak to zrobić krok po kroku tutaj. Znajdziesz mnie także na Instagramie @moneylikealocal.dk, gdzie piszę o inwestycjach, posiadaniu domu, pożyczkach i nie tylko.