Dania na Tacy - Przegląd Tygodnia (16.06-23.06) Odcinek 22 Rok 4
Trzy dni bez prądu; Tańsze dziedziczenie firm; Cła na samochody
Od redakcji
Sytuacja w Danii
"Bądźcie gotowi na radzenie sobie bez prądu i wody przez trzy dni" – powiedział minister obrony Troels Lund Poulsen
Wypowiedź ministra obrony wygłoszona w miniony weekend wstrząsnęła społeczeństwem i obudziła wielu ludzi oraz uświadomiła o rzeczywistości wojny w Europie. Dlaczego teraz? Cóż, pytanie powinno brzmieć, po co czekać? Nasi nordyccy sąsiedzi, Szwecja, Finlandia i Norwegia, już dawno zaczęli przygotowywać swoje społeczeństwa na sytuacje kryzysowe.
Powodem rozpoczęcia może być wzrost liczby i intensywności cyberataków. Centrum Bezpieczeństwa Cybernetycznego (CFCS) podniosło ryzyko destrukcyjnych cyberataków z niskiego do średniego. Innym powodem może być to, że Dania jest postrzegana przez Rosjan jako najsłabsze ogniwo na północnej flance NATO i jest szczególnie narażona na zagrożenia hybrydowe.
Trwają prace nad stworzeniem krajowego planu awaryjnego i poczynione zostaną znaczne inwestycje w nasze zdolności operacyjne. Rząd i służby ratownicze chciałyby jednak, aby ludzie przygotowali się również na sytuacje kryzysowe. Oto lista kontrolna:
9 litrów wody na osobę + więcej w przypadku zwierząt domowych/zwierząt gospodarskich
Jedzenie na 3 dni, które jest długotrwałe i łatwe w przygotowaniu
Apteczka, tabletki z jodem, lekarstwa (spodziewaj się przerwania łańcuchów dostaw, więc zaopatrz się, jeśli jesteś od nich zależny)
Artykuły higieniczne
Koce, kołdry, ciepłe ubrania (upewnij się, że możesz się ogrzać bez dostępu do ogrzewania miejskiego)
Power banki, latarka, baterie, gotówka / inne wartościowe przedmioty, świece i zapałki
Zasymuluj sytuacje awaryjne - brak prądu, brak ogrzewania, brak wody, puste sklepy, zalanie, pożar, konieczność szybkiego wyjścia z domu - i zobacz, co należy wziąć pod uwagę.
Zrób plan przygotowań. Porozmawiaj z sąsiadami i przyjaciółmi i wspólnie koordynujcie potencjalne reakcje kryzysowe.
Ludzie już odpowiedzieli na wezwanie ministra obrony. Popyt na kanistry z wodą, przenośne kuchenki, apteczki i radia awaryjne w Spejder Sport "eksplodował". ReadyBox odnotował również zwiększone zapotrzebowanie na gotowe rozwiązania pakietowe ze sprzętem awaryjnym. Nie kupuj jednak od razu wszystkiego, czego potrzebujesz. Uzbrój się w cierpliwość w swoich zakupach, aby nie podnosić kosztów.
Przygotuj się, ponieważ jest to ważne dla naszej wspólnej odporności w obliczu kryzysu. Nie należy się jednak obawiać. Jak mówi nasza premierka, "Dania jest nadal bezpiecznym krajem", a to tylko ćwiczenie, wyraz troski w samą porę.
Dziękujemy za czytanie i udostępnianie Danii na Tacy!
Płatne partnerstwo
Chcielibyśmy zaoferować naszym czytelnikom mały letni prezent. Aby pomóc lepiej zrozumieć niuanse duńskiej kultury, organizujemy bezpłatny, przyjazny dla początkujących kurs języka duńskiego we współpracy z Siggą Hansen z Lingua Danica. Tematy obejmują alfabet, rodzaje i formy rzeczowników oraz zwroty pomagające przetrwać codzienne rozmowy. Zajęcia odbędą się 25 czerwca o godzinie 18:00, a zarejestrować się można, używając tego linku.
Duńska polityka
Tygodniowy przegląd
Dania będzie pierwszym krajem, który zainwestuje bezpośrednio w produkcję broni na ukraińskiej ziemi. Zarezerwowano na ten cel 1,2 mld DKK, a wkrótce spodziewane jest zielone światło dla inwestycji. Rząd Danii lobbuje inne państwa członkowskie UE, aby zrobiły to samo. Dania będzie też koordynować bezpośrednie inwestycje UE w produkcję broni.
Pięć z piętnastu posłów do Parlamentu Europejskiego przysłanych z Danii to kobiety. Oznacza to znaczny spadek równości płci w porównaniu z 2009 r., kiedy to prawie połowę członków przysłanych z Danii stanowiły kobiety. Sytuacja wygląda zupełnie inaczej w Finlandii (gdzie 9 na 15 to kobiety) i Szwecji (gdzie 13 na 21 to kobiety).
Danmarksdemokraterne (nacjonalistyczni populiści) wybrali swoją europejską rodzinę, czyli EKR - Europejskich Konserwatystów i Reformatorów, która niedawno stała się trzecią co do wielkości partią w Parlamencie Europejskim. Pojawił się pomysł, aby dołączyć do EPL (największej grupy), aby uzyskać większe wpływy, ale ostatecznie woleli towarzystwo Marion Marechal i Giorgii Meloni.
Według ich lokalnych liderów, Socialdemokratiet (socjaldemokraci) stracili swoją "polityczną tożsamość" będąc w rządzie z Venstre (liberałami) i Moderne (socjalliberałami), gdy partia przesunęła się bardziej na prawo. Pojawiają się wezwania do poważnej reformy wewnętrznej, a wśród zgłaszanych pomysłów niektórzy członkowie chcieliby, aby partia opuściła rząd.
41 inicjatyw mających na celu przekształcenie Danii w "kraj światowej klasy" dla przedsiębiorczości, przedstawionych w ostatniej edycji, stanie się rzeczywistością szybciej niż przewidywano. Rząd zapewnił sobie już większość przy wsparciu DF (nacjonalistycznych konserwatystów). Cena? 25 mln DKK zostanie zainwestowanych w lepsze warunki dla przedsiębiorczości na obszarach wiejskich.
W powiększeniu
Propozycja obniżenia kosztów przekazywania firm dzieciom: Rząd chce obniżyć podatek od spadków i darowizn (boog Giveafgiften) w przypadku firm rodzinnych z 15% do 10%, dzięki czemu przekazywanie ich dzieciom będzie tańsze. Ponieważ wartość podatku opiera się na wartości przedsiębiorstwa, rząd chce także wprowadzić sztywny model ustalania wartości przedsiębiorstwa. Ułatwi to obliczenie kwoty, którą musisz zapłacić przekazując firmie.
Podatek został wcześniej obniżony z 15% do 5% za rządów Larsa Løkke Rasmussena (2017), a następnie podniesiony z powrotem do 15% przez rząd socjaldemokratów w 2019 roku.
W ramach tej samej propozycji rząd chce zwiększyć ulgę podatkową na badania i rozwój od 108% do 120% (do 2028 r.), uprościć procedury dziedziczenia przedsiębiorstwa z branży nieruchomości (2025 r.), nie będzie już możliwości odliczenia w tym samym roku całości kosztów oprogramowania komputerowego czy kosztów związanych z know-how i prawami patentowymi (2025 r.).
Jednocześnie rząd zmniejszy pulę wsparcia dla przedsiębiorstw o 900 mln DKK na sfinansowanie obniżek podatków.
Duńska gospodarka
Czy skrócenie studiów magisterskich o 10% z dwóch lat do roku i trzech miesięcy wystarczy, aby w 2028 r. zwiększyć zatrudnienie o 4600 osób? Ze sprawozdania okresowego wynika, że to może nie wystarczyć. Z raportu wynika, że 23% programów będzie musiało zostać skróconych, co oznacza, że od 2028 r. jeden na czterech studentów będzie studiował krócej na studiach magisterskich.
Rząd twierdzi, że raport okresowy nie jest kompletny i kiedy raport końcowy zostanie przedstawiony w październiku 2024 r., liczby będą bliższe 10% uzgodnionym przez większość polityczną w parlamencie.
Państwowe towarzystwo emerytalne ATP zainwestowało miliardy w duńską firmę Terma produkującą części do broni i sprzętu wojskowego. ATP stanie się udziałowcem mniejszościowym z nieujawnionym procentem własności od 10 do 49% i miejscem w zarządzie. Terma produkuje między innymi części do samolotów bojowych F-35 i zatrudnia w Danii 1700 osób.
Rozbudowa portu w Aarhus została wstrzymana na czas nieokreślony. 70% całego ruchu kontenerowego w Danii odbywa się przez port w Aarhus, co czyni go portem o znaczeniu narodowym. Zarówno świat biznesu, jak i rząd pragną, aby w ciągu najbliższych trzydziestu lat port powiększył się o 84 hektary. Rada miasta Aarhus zdecydowała jednak, że priorytety leżą gdzie indziej i porzuciła ten pomysł, skupiając się zamiast tego na projekcie Aarhus ReWater.
42 785 młodych ludzi w wieku od 15 do 24 lat nie uczęszcza do szkoły ani nie pracuje. Stanowi to 6,3% tej grupy demograficznej, co oznacza wzrost o 0,5% od 2021 r.
38,1% cła na samochody elektryczne produkowane w Chinach od lipca 2024 r. Decyzja o podniesieniu ceł z pewnością podniesie cenę chińskich samochodów elektrycznych, ale także innych marek, które część swoich samochodów produkują w Chinach, jak Tesla, BMW, Volvo i Polestar.
Nowe taryfy celne mają charakter tymczasowy (ostateczna decyzja zostanie podjęta jesienią) i będą obowiązywać w różny sposób w zależności od firmy. Na przykład MG i Maxus będą miały najwyższą stawkę (38,1%), podczas gdy Volvo i Polestar będą miały stawkę obniżoną do wysokości 20%. Chiny mogą nadal negocjować i przywrócić cła do obecnego poziomu 10%.
Koniec przygody z duńskim samochodem elektrycznym. Firma produkująca samochody elektryczne Fisker Inc. złożyła wniosek o ochronę przed upadłością w USA. W 2021 r. wartość firmy wyceniono na 55 miliardów DKK, gdy ludzie ustawiali się w kolejce, aby kupić najbardziej ekologiczny pojazd na świecie. Niestety produkcja samochodów okazała się droższa i bardziej złożona, niż oczekiwano, w związku z czym Fisker była zmuszona wysyłać klientom niedokończone samochody, aby wygenerować przepływy pieniężne. Niedokończone samochody spotkały się z złymi recenzjami, co z kolei doprowadziło do znacznej dewaluacji ceny akcji.
Pomimo złych recenzji, w kolejce po samochód Fisker Ocean czeka ponad 65 000 osób. Dlaczego? Wokół samochodu rozwinął się kult. Jak dotąd na duńskich drogach można spotkać jedynie 362 samochody marki Fisker.
Projektant samochodów Henrik Fisker ogłosił już w 2013 r. upadłość innej firmy samochodowej, która wyprodukowała samochód hybrydowy typu plug-in.
Życie codzienne w Danii
Wgląd w duński styl życia
Glædelig Sankt Hans! Dziś, 23 czerwca, obchodzimy wigilię dnia św. Jana. Dla Duńczyków data ta niekoniecznie ma wymiar religijny, lecz tradycyjny, i świętowana jest wieczornymi ogniskami. Początki tej praktyki sięgają czasów pogańskich, kiedy przesilenie letnie wiązało się z większą aktywnością magicznych żywiołów. Ludzie zbierali zioła dla leczniczych właściwości i rozpalali ogniska, aby odstraszyć czarownice i czarowników. Kiedy Dania około 1000 roku stała się katolicka, rytuały przesilenia letniego 21 czerwca zostały przeniesione na dzień św. Jana, aby ułatwić przejście na chrześcijaństwo.
Nadchodzący tydzień jest również ekscytujący dla uczniów w całym kraju: młodzież kończy szkołę średnią i zaczyna imprezować. Największą związaną z tym tradycją jest studenterhue, czapka w marynarskim stylu, która jest spersonalizowana dla każdego ucznia, szkoły i edukacji. Właśnie dlatego, jeśli zapytasz swoich duńskich znajomych, wszyscy będą w stanie podać ci rozmiar swojej głowy.
Podczas ceremonii zakończenia szkoły absolwenci są „koronowani”. Wewnątrz czapki znajdują się podpisy bliskich, a przyjaciele zostawiają na daszku ślady ugryzień i wycięte symbole. Za pływanie nago wycinasz falę na pasku. Jeśli nie zaśniesz do wschodu słońca, otrzymasz trójkątne wycięcie. Jeśli z powodu alkoholu będziesz potrzebować pomocy lekarskiej, w konsekwencji utracisz daszek. Są też symbole związane z rozstaniami, całowaniem i seksem. Z założenia taka czapka ma stanowić znak rytuału przejścia, podczas którego wspomnienia są dosłownie wycinane w tkaninie.
Ta tradycja sięga lat 30. XX wieku, kiedy uczniowie jeździli po mieście powozami konnymi. Dziś jeżdżą studenterkørsel, czyli otwartymi ciężarówkami, i zatrzymują się pod domem każdego z nich na jedzenie i picie. TV2 szacuje, że każdy uczeń wydaje łącznie od 900 do 2300 DKK na czapkę i przejazd ciężarówką. Spraw, aby rodzice byli dumni ze swoich wydatków: pomachaj podekscytowanym, śpiewającym i dmuchającym w gwizdki nastolatkom.
Tygodniowy przegląd
Porozmawiaj ze swoimi dziećmi o przygotowaniu na sytuacje kryzysowe: Niedawny komunikat władz dotyczący przetrwania trzech dni kryzysu może wywoływać niepokój wśród dzieci i młodzieży, ponieważ najprawdopodobniej wyobrażają sobie bomby i schrony. Poświęć czas, aby porozmawiać ze swoimi dziećmi. Oddramatyzuj sytuację, tłumacząc, że chodzi o cyberataki, które mogą odciąć prąd, internet, ogrzewanie i wodę, a nie o konwencjonalną wojnę. Psycholog radzi: nie ignoruj ani nie unikaj tej dyskusji.
Pierwszy dziki bóbr w Danii po 2500 latach: Zobacz wideo tutaj. Nad jeziorami w Maribo można spotkać pierwszego od tysiącleci bobra-imigranta. Przebył 40 km przez Bałtyk i oczekuje się, że kolejne podążą jego śladem.
Niebezpieczeństwo związane z saszetkami nikotynowymi: Młodzi ludzie w Danii uwielbiają białe saszetki nikotynowe, które umieszcza się pod wargami. Zdają się nie wiedzieć, że te małe uzależniające torebki pełne są przyszłych problemów zdrowotnych. Na przykład powodują szarzenie zębów, a następnie trwałe uszkodzenia jamy ustnej i zębów.
Ministerstwo Zdrowia zaproponowało ustawę zakazującą stosowania saszetek z nikotyną smakową i białych saszetek o wysokiej zawartości nikotyny. Jeśli ustawa uzyska poparcie w parlamencie, powinna wejść w życie od lipca 2025 r. Dzięki tej ustawie e-papierosy i inne wyroby tytoniowe na bazie pary mają podlegać takim samym restrykcjom jak papierosy, więc tam, gdzie nie można palić, nie będzie można też używać e-papierosów.
Bezpłatne leczenie niepłodności przy drugim dziecku: Rząd zawarł porozumienie z regionami w sprawie zapewnienia bezpłatnego leczenia niepłodności przy drugim dziecku na łączną kwotę 150 mln koron rocznie. Ustawa powinna wejść w życie od grudnia 2024 r. Bez wsparcia rządu koszt leczenia niepłodności na rodzinę to nawet 100 000 koron.
Aby skrócić czas oczekiwania (który już jest dość znaczny), zawarto umowę z prywatnymi klinikami o świadczenie zabiegów finansowanych ze środków publicznych.
Coraz więcej osób rezygnuje z latania na rzecz pociągu: Zaczęło się to kilka lat temu, kiedy prawie milion osób w krajach nordyckich zobowiązało się nie latać przez pięć lat (w tym nasz redaktor naczelny Narcis George Matache), aby zmniejszyć swój wpływ na środowisko. Obecnie idea rezygnacji z latania stała się już powszechna wśród młodych ludzi.
W porównaniu z poprzednimi pokoleniami młodzi ludzie (w wieku 18–34 lat) mają większe poczucie odpowiedzialności za klimat. Coraz więcej osób jest skłonnych zaprzestać jeżdżenia samochodem, latania i jedzenia mięsa oraz mieć mniej dzieci.
8883 rodziny zwróciły się o wakacyjną zapomogę z Mødrehjælpen: To mniej niż w rekordowym roku 2023 (9611), ale wciąż liczba ta jest niepokojąco wysoka. Organizacja spodziewała się, że rekordowy poziom zatrudnienia i dobra sytuacja ekonomiczna w Danii wyciągną więcej rodzin z biedy (według duńskich standardów).
Zapomoga wakacyjna wynosi 400 koron na dziecko.
Unia Europejska
Ustawa o Odbudowie Przyrody została zatwierdzona w Radzie Europejskiej: Po dramatycznym głosowaniu, w którym austriacka ministra środowiska zagłosowała za ustawą, wbrew instrukcjom austriackiego premiera, propozycja przywrócenia co najmniej 20% obszarów lądowych i morskich UE do 2030 roku oraz wszystkich ekosystemów wymagających odbudowy do 2050 roku stała się prawem. Przeczytaj więcej po angielsku tutaj.
Przywódcy państw członkowskich Unii Europejskiej nie mogli dojść do porozumienia, kto powinien rządzić Europą przez następne pięć lat. Będą ponownie próbować osiągnąć konsensus w przyszłym tygodniu. Pakiet pozostaje bez zmian - Ursula von der Leyen (EPP, Niemcy) jako przewodnicząca Komisji Europejskiej, Roberta Metsola (EPP, Malta) jako przewodnicząca Parlamentu Europejskiego, Antonio Costa (S&D, Portugalia) jako przewodniczący Rady Europejskiej oraz Kaja Kallas (Renew, Estonia) jako wysoka przedstawicielka Unii do spraw zagranicznych. Jaki jest punkt sporny? EPP chce więcej - kadencja przewodniczącego Rady Europejskiej wynosi 2,5 roku i chcą, aby następny przewodniczący był z EPP.
80 krajów zgodziło się na plan działania na rzecz pokoju na Ukrainie: Główny wniosek? Ukraina nie powinna akceptować rosyjskich roszczeń terytorialnych w przypadku oferty pokojowej. 92 kraje zebrały się w Szwajcarii na szczycie pokojowym (Rosja nie została zaproszona, a Chiny postanowiły nie uczestniczyć). Chociaż Brazylia, Republika Południowej Afryki i Indie uczestniczyły, zdecydowały się nie popierać planu działania na rzecz pokoju.
Obecna oferta pokojowa Rosji ma trzy główne punkty - Ukraina ma zrzec się regionów Donieck, Ługańsk, Chersoń i Zaporoże (prawie połowa terytorium), Ukraina nigdy nie będzie mogła dołączyć do NATO, a UE ma znieść wszystkie sankcje nałożone na Rosję.
Prawicowa grupa z Danii jest na liście terrorystycznej USA: Nordycki Ruch Oporu (Nordfront), neonazistowska grupa pierwotnie pochodząca ze Szwecji, została umieszczona na liście terrorystycznej USA. Organizują się w Danii jako "gniazda" z "liderami gniazd" jako lokalnymi dowódcami. Członkowie grupy przeprowadzali brutalne ataki na przeciwników politycznych, protestujących i dziennikarzy. Stowarzyszenie zostało zakazane w Finlandii w 2020 roku.
Stowarzyszenie organizuje szkolenia w walce wręcz i nożem, wysyła członków na różne misje, takie jak (umieszczanie naklejek z wiadomościami na skrzynkach pocztowych o żydowsko brzmiących nazwiskach; ulotki z groźbami w skrzynkach pocztowych cudzoziemców; duński lider został skazany po pokryciu farbą 84 żydowskich nagrobków).
Tablica ogłoszeń
Online, 27 czerwca, 17:00-19:00: W tym bezpłatnym webinarze dowiesz się, jak może wyglądać dzień w przedszkolu, poznasz swoje opcje opieki nad dziećmi, dowiesz się, jak zapisać swoje dziecko oraz czego oczekiwać jako międzynarodowy rodzic. Skupimy się na opiece nad dziećmi w wieku 0-6 lat.
Aarhus, 28 czerwca, 10:00-12:00: Dołącz do Międzynarodowej Społeczności na poranną kawę, gdzie poznasz nowych ludzi i będziesz mógł zadawać pytania okazjonalnym prelegentom.