Dania na Tacy - Przegląd Tygodnia (14.05 - 21.05) Odcinek 19 Rok 3
Pragmatyczny idealizm; Nowy język w parlamencie; Zakaz prowadzenia pojazdów
Od redakcji
Czy wiesz, że ponad 50 tys. Polaków mieszka w Danii? Jesteśmy drugą co do wielkości mniejszością w kraju. Na łamach naszego newslettera chcemy promować inicjatywy i projekty, które są dziełem naszej społeczności oraz osoby za nie odpowiedzialne. Napisz na aleksandra.wojcik02@gmail.com, jeśli wiesz o inicjatywach, które mogą zainteresować polską społeczność w Danii.
Duńska polityka
Nowe przepisy ustawowe i wykonawcze
Nowe podejście Danii do wydarzeń na światowej scenie politycznej będzie się opierać na „pragmatycznym idealizmie”: Minister spraw zagranicznych Lars Løkke Rasmussen zapowiedział „historyczną” zmianę w polityce zagranicznej i bezpieczeństwie z tej „opartej na wartościach” na „idealizm pragmatyczny”. Co to znaczy?
Wspieranie Ukrainy w wojnie z Rosją. Kampania na rzecz członkostwa Ukrainy, Mołdawii i Gruzji w Unii Europejskiej.
Wzmocnienie zdolności obronnych Danii. Koncentracja na obronie wschodniej i północnej granicy NATO z Rosją.
Silniejsza obecność dyplomatyczna na Bałkanach Zachodnich, w Mołdawii, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanie, Kazachstanie i na Białorusi. Priorytet w sprawie pomocy rozwojowej dla tych krajów. Walka z rosyjskimi wpływami.
Utrzymanie pozycji Danii jako światowego supermocarstwa w dziedzinie zielonych i medycznych technologii oraz zostanie krajem pionierskim w dziedzinie technologii kwantowych.
Przeciwdziałanie chińskim wpływom na arenie światowej.
Mniejszy nacisk na próby promowania duńskich wartości za granicą (podejście misyjne, jakie mieliśmy do tej pory, na przykład w Afryce). Większa gotowość do współpracy z krajami, które niekoniecznie kierują się tymi samymi wartościami.
Duńskie przepisy dotyczące obywatelstwa, integracji i imigracji
Nowy język w duńskim parlamencie?: Po odważnym akcie Aki-Matildy Høegh-Dam (członkini duńskiego parlamentu), podczas którego zdecydowała się mówić po grenlandzku na posiedzeniu plenarnym, Prezydium Parlamentu zdecyduje 14 czerwca, czy zatrudnić tłumaczy języka grenlandzkiego i farerskiego, tak aby wszystkie posiedzenia parlamentu odbywały się w trzech oficjalnych językach królestwa duńskiego.
Nie zakrywaj naklejki UE na tablicy rejestracyjnej samochodu: Według Motorstyrelsen (Urząd Rejestracji Samochodów) zakrywanie naklejki UE na tablicy rejestracyjnej jest niezgodne z prawem. Możesz dostać grzywnę w wysokości 1000 DKK.
Propozycje prawne
112 szkół w Danii testuje nową metodę egzaminów końcowych: Jest to tzw. „test zorientowany na praktykę”, podczas którego uczniowie będą mogli pracować ze studium przypadku lub produktem, aby stworzyć np. reklamę, blog lub podcast. Jeśli „praktyczny test” okaże się sukcesem, zastąpi on obecny egzamin ustny z języka duńskiego oraz egzamin z matematyki.
Minister edukacji Mathias Tesfaye nazywa obecny egzamin maturalny „nudnym i oderwanym od współczesnego społeczeństwa”.
Automatyczny zakaz podawania nazwisk podejrzanych w sprawach karnych: Krajowe Stowarzyszenie Prawników Obrony zaproponowało automatyczny zakaz podawania nazwisk podejrzanych w sprawach karnych. Dziś tylko sędzia może nałożyć zakaz na nazwisko (najwcześniej 24 godziny po zatrzymaniu). Dwie partie rządowe (Venstre i Moderaterne) oraz kilka partii opozycyjnych (SF, Enhedslisten, Alternativet i Konservative) są otwarte na zmianę zasad.
Zakaz ujawniania nazwiska oznacza, że media nie mogą podawać nazwiska podejrzanego w swoich materiałach.
Arena polityczna
Po nielegalnym proteście kierowców ciężarówek z 15 maja, kilku socjaldemokratycznych i liberalnych burmistrzów zaapelowało do rządu o ponowne rozważenie "podatku drogowego dla ciężarówek". Podatek drogowy będzie wynosił od 2025 r. 1,3 DKK za kilometr (lub 0,2 DKK za kilometr dla ciężarówek elektrycznych). Ministrowie transportu i podatków nie planują zmienić zdania.
Burmistrzowie pochodzą głównie z północnej Danii i zachodniej Jutlandii. Obawiają się, że nowy podatek będzie kosztować miejsca pracy w tych dwóch częściach Danii, ponieważ produkcja i transport produktów będzie droższe.
Socjalistyczne spojrzenie na AI (sztuczną inteligencję) i media społecznościowe: SF (socjaliści) ogłosili swoją platformę polityczną dotyczącą wykorzystania sztucznej inteligencji i mediów społecznościowych. Jedna z inicjatyw to ograniczenie dostępu do kanałów mediów społecznościowych dla młodzieży poniżej 15 roku życia. Jak to kontrolować? Ludzie musieliby używać MitID, aby łączyć się z dowolnymi witrynami sieci społecznościowych (Facebook, TikTok itp.).
Dania będzie szkolić ukraińskich pilotów F-16: Minister obrony zapowiedział, że obecnie planuje szkolenie ukraińskich pilotów na myśliwce F-16. Będzie to wspólna inicjatywa z innymi państwami NATO. Dania jest również otwarta na przekazanie Ukrainie myśliwców F-16.
52 osoby w Danii należą do sieci, która rozpowszechnia dezinformację na temat wojny na Ukrainie: Liczba ta martwi Mette Frederiksen, ale premier nie postrzega jej jako zagrożenia dla bezpieczeństwa Danii. Aby lepiej zrozumieć, jak działają Rosjanie w naszym regionie, obejrzyj ten dokument od DR.
Duńska gospodarka
Start-upowe warsztaty w Aarhus (1 czerwca po angielsku): Podczas warsztatów poznasz podstawy zakładania biznesu w duchu ‘lean’, zapoznasz się z różnymi rodzajami biznes-planów, szczegółami dotyczącymi podatków i wieloma innymi ważnymi aspektami dotyczącymi zakładania start-upu. Będzie to również wspaniała okazja do networkingu i poznania innych przedsiębiorców z okolicy. Zarejestruj się tutaj.
Start-upowe warsztaty w Horsens (12 czerwca po angielsku): Naucz się podstaw prowadzenia udanego biznesu. Zarejestruj się tutaj.
Życie codzienne w Danii
33% mieszkańców nie otrzymało alertu podczas testów 3 maja: 3 maja każdego roku odbywa się test syren alarmowych. Ten rok był wyjątkowy, ponieważ test systemu alarmowego objął również nasze telefony - a przynajmniej ich większość. Dlaczego? Tylko nowsze telefony obsługujące 4G lub 5G ze zaktualizowanym systemem operacyjnym mogły otrzymać alert.
S!RENEN to nowy cyfrowy system ostrzegania, który ma wspomagać fizyczne syreny i istniejące już systemy powiadomień alarmowych.
Koniec niepotrzebnej jazdy nocnej w niektórych częściach Kopenhagi: Kopenhaska policja zdecydowała się na wprowadzenie zakazu jazdy bez koniecznej potrzeby od 1 czerwca na terenie obejmującym od Studiestræde do Vester Voldgade, stamtąd do Vestergade, od Vestergade do Gammeltorv, kończąc na Nørregade.
Jeśli mieszkasz w tej okolicy, możesz nadal poruszać się po niej w nocy samochodem, jeśli jest ku temu potrzeba.
Zakaz obowiązuje od północy do 5 rano.
Jak ochronić się przed aplikacjami, które zbierają Twoje dane: Apki bawią i ułatwiają życie, ale oprócz bycia użytecznymi, często zbierają również dane na temat swoich użytkowników i czerpią z tego zyski. TV2 wyemitowała ostatnio materiał o tym, jak gry mobilne i aplikacje zbierają nielegalne dane na temat duńskich dzieci.
Lokalizacja, treść wiadomości tekstowych, maile, zdjęcia, lista kontaktów, spotkania w kalendarzu - to tylko część informacji, do których dostęp zyskują firmy, kiedy pobierasz niektóre gry na swój telefon.
Dobrą praktyką jest ograniczenie dostępu apek do Twojego telefonu. Sprawdź w ustawieniach, do których danych dokładnie ma dostęp dana aplikacja i czy te dane są niezbędne do jej funkcjonowania. Nie loguj się do różnych aplikacji i stron za pomocą Facebooka. Zaktualizuj swoje aplikacje do najnowszej wersji, przez co będą trudniejsze do zhakowania. Skasuj stare, nieużywane aplikacje.
Kiedy odinstalowujesz aplikację/grę lub kasujesz swój profil na jakiejś stronie, firma nie usuwa automatycznie danych, które już zebrała na Twój temat. Dzięki RODO masz prawo zażądać od firmy skasowania tych danych. Jak? Wypełnij ten szablon i prześlij firmie.
Zdrowie, Punitha Kumar
Twierdzenie, że porody szpitalne są niebezpieczne ustanawia niebezpieczny precedens. Tak Duńskie Towarzystwo Bezpieczeństwa Pacjenta ostrzega Moderhuset Maia, prywatną firmę położniczą, która lobbuje za porodami domowymi. Dyrektor Towarzystwa, Inge Kristensen stwierdziła: “To niebezpieczny trend. Oferujący usługi ciążowo-porodowe muszą się wzajemnie uzupełniać i wspierać, a nie rzucać wzajemnie kłody pod nogi. Wszyscy pracujemy wspólnie dla dobra naszego systemu opieki zdrowotnej, wliczając w to prywatne położne.” Komentarz Inge pojawił się w związku z doniesieniami od rodziców, którzy korzystali z usług Moderhuset Maia i twierdzą, że firma oczernia porody szpitalne i system publicznej opieki zdrowotnej w Danii oraz straszy pacjentów, popychając ich w stronę porodów domowych.
„Deszczowe” dni przed Szpitalem Uniwersyteckim w Aalborgu. Przemoczona izolacja ścian wewnętrznych, wilgotne cegły z rosnącym na nich mchem, cuchnąca woda kapiąca ze ścian i źle wykonany mur to tylko niektóre z problemów spowodowanych przez wodę w Szpitalu Uniwersyteckim w Aalborgu. Chociaż wiadomości o szkodach zostały zgłoszone w marcu, nowe informacje zaobserwowane przez DR wykazały, że problemy te istnieją od 2019 roku. Adiunkt Lene Faber Ussing z Uniwersytetu Aalborg powiedziała, że śmierdząca woda w ścianach wskazuje na to, że woda gromadziła się z czasem. Podkreśliła również, że firma budowlana, deweloperzy i organy kontroli powinny współpracować, aby rozwiązać narastający problem, zanim się pogorszy.
Czy bezpłatna aborcja powinna być dozwolona do 22 tygodnia ciąży kobiety? Rosa Lund (Enhedslisten) uważa, że tak. Twierdzi, że daje to kobietom więcej czasu na otrzymanie wszystkich potrzebnych informacji i skanów macicy, zanim będą musiały zdecydować, czy dokonać aborcji. Dania zezwala obecnie na bezpłatną aborcję do 12. tygodnia ciąży. Jeśli przekroczyłaś limit czasu i chcesz dokonać aborcji, musisz uzyskać zgodę rady aborcyjnej. Oto limity aborcji w kilku sąsiednich krajach:
Holandia - 24 tygodnie
Islandia - 22 tygodnie
Szwecja - 18 tygodni
Niemcy - 14 tygodni
Norwegia - 12 tygodni
Tymczasem minister zdrowia Sophie Løhde dała jasno do zrozumienia, że rząd zajmie stanowisko dopiero wtedy, gdy Rada Etyki zakończy swoje narady w tej sprawie. Oczekuje się, że sprawozdanie będzie gotowe jesienią.
Edukacja
25% uczniów czwartej klasy w Danii nie potrafi interpretować, czytać między wierszami, ani krytycznie rozumieć tekstu: Wśród 60 krajów, które uczestniczą w międzynarodowym teście czytania PIRLS, Dania i Norwegia zajęły najniższe miejsce pod względem "4-klasistów, którzy lubią czytać". Umiejętność czytania i rozumienia wśród 4-klasistów w Danii spadła do historycznie niskiego poziomu. Dlaczego?
Wzrósł odsetek uczniów ze słabym zrozumieniem (mają trudności z przypomnieniem sobie tego, co przeczytali).
Nawyki czytelnicze rodzica (jeśli w domu nie ma książek, to jest to zły przykład dla dzieci).
Więcej 4-klasistów czuje się zbyt zmęczonych, aby czytać lub zbyt głodnych (znak, że ubóstwo wzrosło w Danii).
Kultura, religia i rodzina królewska, Cicek Eris
Ministerstwo Kultury wydało pierwsze od 1997 roku kompleksowe oświadczenie w sprawie polityki kulturalnej, zawierające przegląd życia kulturalnego, stowarzyszeniowego i sportowego. Minister kultury Jakob Engel-Schmidt podkreślił gospodarcze znaczenie kultury w Danii, zauważając, że przemysł kulturalny w 2021 r. wniósł do gospodarki 109 mld DKK, zatrudniając około 160 tys. osób. W oświadczeniu podkreślono wartość sztuki i kultury w demokratycznym społeczeństwie, a także konieczność usunięcia przeszkód, z którymi borykają się pracownicy kultury i artyści.
Raport ujawnia, że 71 procent Duńczyków angażuje się w działalność kulturalną poza domem, a biblioteka, kino lub wizyty w muzeach są popularnym wyborem.
Debata nad sprawozdaniem odbędzie się 23 maja.
Obraz duńskiego artysty Vilhelma Hammershøi ustanowił nowy rekord najdroższego duńskiego obrazu, jaki kiedykolwiek sprzedano. Obraz zatytułowany "Wnętrze. Pokój muzyczny Strandgade 30" został sprzedany na aukcji w Sotheby's w Nowym Jorku za imponującą kwotę 62,8 miliona DKK. Nabywcą dzieła sztuki jest amerykańskie muzeum.
Poprzedni rekord należał do innego obrazu Hammershøi, "Wnętrze z kobietą z fortepianem, Strandgade 30", który sprzedał się za 39,5 miliona DKK w 2017 roku.
Obraz sprzedany na aukcji wisiał w mieszkaniu przedstawionym na dziele od połowy 1900 roku i nie był wystawiony na aukcję od 1944 roku.
Nauka i technologia
Formuła matematyczna opracowana przez trzech duńskich naukowców powie nam, czy istnieje więcej wszechświatów: Oczywiście, jeśli ta zagadka zostanie kiedykolwiek rozwiązana. Po sześciu latach badań w „Journal for General Philosophy of Science” opublikowano badanie, które zawiera wzór na obliczenie, czy może istnieć więcej wszechświatów, czyli wieloświatów. Naukowcy spodziewają się, że rozwiązanie formuły może zająć kilkaset lat.
Zapłać za telewizor swoimi danymi: Niepokojące informacje napływają z USA. Firma o nazwie Telly TV rozdaje bezpłatne plazmy w zamian za monitorowanie korzystania z telewizora i zbieranie danych. Możesz pomyśleć, że to okazja, ale w rzeczywistości dane, które im dostarczasz, są znacznie cenniejsze niż myślisz.
Ekspaci w duńskich mediach
Rekordowa liczba obcokrajowców przeniosła się do Danii w pierwszych trzech miesiącach 2023 roku: 22 tys. osób przeprowadziło się do Danii w pierwszym kwartale roku z Niemiec, Polski, USA, Indii, Ukrainy i innych krajów. Publikacja Berlingske zauważa, że jest to „bardzo pozytywna zmiana”, podczas gdy SMV Denmark (stowarzyszenie małych i średnich przedsiębiorstw) twierdzi, że „międzynarodowość to czysty zysk z ekonomicznego punktu widzenia. Nie trzeba się obawiać, że zabiorą pracę Duńczykom, bo ofert pracy jest niewiarygodnie dużo. 30% stanowisk ogłoszonych w zeszłym roku nie zostało obsadzonych”.
Dane z Dansk Erhverv pokazują, że w 2021 r. obywatele międzynarodowi przyczynili się do wzrostu PKB Danii w wysokości 210 mld DKK. To równowartość płacenia 25 000 pełnoetatowych pielęgniarek. Obecność obcokrajowców w Danii wzmacnia finanse publiczne.
SMV Denmark zwraca uwagę, że każdy obcokrajowiec przybywający do Danii w wieku produkcyjnym jest zyskiem dla społeczeństwa, ponieważ Dania nie musiała płacić za jego wychowanie i edukację.
SMV Denmark domaga się również, aby przepisy imigracyjne były bardziej elastyczne, aby przyciągnąć jeszcze większą liczbę obcokrajowców, ponieważ daleko nam do osiągnięcia optymalnego poziomu.
Dlaczego jesteśmy dobrzy dla Danii? Nasza obecność utrzymuje inflację w ryzach, wzmacnia finanse publiczne w okresie wyzwań demograficznych oraz pozwala firmom wykorzystać dynamikę gospodarczą i zaradzić niedoborom siły roboczej.
Unia Europejska
Partia mniejszości duńskiej w Niemczech wygrywa wybory we Flensburgu: Po raz pierwszy w historii SSV (partia mniejszości duńskiej) stała się największą partią w radzie miasta Flensburga, zdobywając 25% głosów. Dlaczego? Niemcy chcą duńskiego modelu opieki społecznej.
SSV została założona w 1948 roku w celu reprezentowania interesów mniejszości duńskiej i fryzyjskiej w Niemczech.
Wśród ich zwycięstw na przestrzeni lat znajdują się: niemieckie dotacje państwowe dla duńskich szkół oraz promocja języka północnofryzyjskiego i innych idei opartych na już istniejących przepisach w Danii.
Bitwa o Turcję, druga tura: W pierwszej turze Erdogan (49,5%) i Kilicdaroglu (44,9%) zdobyli większość głosów i zakwalifikowali się do drugiej tury głosowania 28 maja.
Głównymi tematami kampanii była gospodarka (inflacja ponad 50% - wyobraźcie sobie jej skalę, gdy w Danii walczymy z inflacją na poziomie 5%) oraz reakcja na trzęsienie ziemi w lutym, w którym zginęło 50 tys. osób. Większość analityków przewidywała, że Erdogan przegra z powodu tych problemów.
Cała opozycja w Turcji stanęła za Kemalem Kilicdaroglu mając nadzieję na zakończenie reżimu terroru Erdogana. Doszło do ataków zwolenników Erdogana na kilku polityków opozycji.
Tablica ogłoszeń
Kuratorem tej sekcji jest Cicek Eris. Jeśli wiesz o wydarzeniach, które moglibyśmy tutaj umieścić, wyślij e-mail na denmarkhappenings@gmail.com. Możesz także przeczytać prowadzony przez Cicek newsletter o wydarzeniach kulturalnych w Danii tutaj.
Kopenhaga, 23 maja, 17.00-19.30: Czy znasz (nie)pisane zasady w swoim miejscu pracy? Czy znasz swoje prawa i obowiązki jako pracownik w Danii? Zastanawiałeś się, jak radzić sobie z konfliktami w zespole? To wydarzenie pozwoli Ci zrozumieć wyjątkową duńską kulturę pracy.
Odense, 23 maja, 17.45-20.00: Od ponad 140 lat łodzie rzeczne z Odense Åfart zabierają mieszkańców Odense z centrum miasta do malowniczego lasu „Fruens Bøge”. Możesz teraz dołączyć do Międzynarodowej Społeczności Odense, aby udać się w górę rzeki, cieszyć się kwitnącą wiosną i obserwować zwierzęta z zoo.
Media zagraniczne o Danii
Dania dąży do zacieśnienia nordyckich powiązań bezpieczeństwa w regionie Arktyki i Morza Bałtyckiego. (Reuters)