Dania na Tacy - Przegląd Tygodnia (11.08-18.08) Odcinek 26 Rok 4
Początek szkoły; Emerytura; Globalny kryzys zdrowotny
Od redakcji
Sytuacja w Danii
To był dziwny tydzień. Więcej pajęczyn niż zwykle. Niemal każdego popołudnia niebo zdobiły klucze gęsi. Żółte liście na ziemi. Tropikalne noce z temperaturą powyżej 20 stopni. Dziwne, a może po prostu Dania nie jest jeszcze gotowa, żeby pożegnać się z latem. Witamy w tym, co Duńczycy nazywają „sensommerem” - czasem na łapanie motyli w ogrodzie.
Zacznijmy raport z tego tygodnia od złożenia hołdu Matce Naturze. Burza geomagnetyczna uderzyła w Ziemię i była widoczna z Danii. Od wtorkowego wieczoru towarzyszyła nam także burza z piorunami. Pogoda staje się coraz bardziej nieprzewidywalna, co może być zarówno groźne, jak i fascynujące.
Dla rodziców małych dzieci ten tydzień oznaczał początek szkoły. Dla wielu to po prostu kolejny rok szkolny, ale dla niektórych był to pierwszy dzień, pełen emocji i obaw. Nie jesteście sami - cały kraj o tym mówi. Niestety, szkoły oferują zupełnie różne doświadczenia (sprawdź tutaj, aby zobaczyć, jak radzi sobie twoja szkoła), co wywołało ogólnokrajową debatę na temat równości.
Podczas gdy jedni dyskutują o szkołach i doświadczeniach dzieci, inni rozmawiają o końcu życia, a dokładniej o legalnej eutanazji, którą rząd planuje wprowadzić w najbliższej przyszłości. Rozważane są różne modele: samodzielne podanie leków, pomoc w ich zażyciu oraz wykonanie zabiegu przez bliskich. W międzyczasie grupa pracowników służby zdrowia stworzyła ruch sprzeciwiający się legalizacji eutanazji.
Na koniec tego tygodnia apelujemy o zachowanie ostrożności wobec podejrzanych telefonów. Jeśli otrzymasz połączenie z głosem brzmiącym jak robot, najprawdopodobniej mówiącym po angielsku, po prostu się rozłącz. Wzrasta liczba hakerów wykorzystujących sztuczną inteligencję do przechwytywania twoich prywatnych danych i pieniędzy.
Dziękujemy za czytanie i udostępnianie Danii na Tacy!
Wszechświat LWID
Linkedin: Nie przegap tych wydarzeń w Kopenhadze
Instagram: Zniesiono zakaz spożywania pikantnych makaronów typu ramen.
Apel o Wasze spostrzeżenia: pomóżcie nam stworzyć przewodnik przetrwania dla nowych obcokrajowców przybywających do Danii! AMIS chce stworzyć broszurę zawierającą wybrane krótkie porady (50–100 słów) od weteranów po nowicjuszy. Wyślij swoje pomysły tutaj do 25 sierpnia. Broszura zostanie wydrukowana i rozpowszechniona na terenie całego kraju.
Duńska polityka
Tygodniowy przegląd
Od lipca 2024 r. można zdawać egzamin na prawo jazdy samochodem z automatyczną skrzynią biegów i uzyskać prawo jazdy uprawniające zarówno do kierowania samochodami z manualną, jak i z automatyczną skrzynią biegów. Jedyny warunek? Siedem godzin jazdy samochodem z manualną skrzynią biegów z instruktorem.
Rządowi zależy na utrwaleniu tradycji porannych śpiewów w szkołach. Szkoły mogą ubiegać się o pieniądze z puli 10 mln DKK. Pieniądze można przeznaczyć na instrumenty lub na podnoszenie kwalifikacji nauczycieli.
W porozumieniu politycznym w sprawie opieki społecznej z 2006 r. ustalono, że wiek emerytalny wzrasta wraz ze średnim trwaniem życia. Aby pokryć koszty rosnącej liczby osób starszych, mamy trzy możliwości: wyższe podatki, niższe emerytury lub podniesienie wieku emerytalnego. Socjaldemokraci (Socialdemokratiet) chcą ograniczenia podwyżki wieku emerytalnego i zmiany porozumienia z 2006 roku. Limit? 70 lat (dziś mamy 67).
Inne propozycje partii politycznych
- Socjaliści (SF) proponują, aby rodzice mogli przebywać w domu z chorymi dziećmi jednorazowo przez maksymalnie pięć dni. Obecnie jest to tylko jeden dzień.
- Liberałowie socjalni (Moderaterne) niepokoją się niskim wskaźnikiem urodzeń (1,5 dziecka na kobietę) i proponują znalezienie rozwiązań pozwalających na podniesienie tego wskaźnika do 2,1 dziecka na kobietę.
- Jakob Engel-Schmidt, minister kultury, chce zmniejszyć biurokrację w stowarzyszeniach. Częścią planu jest ułatwienie uzyskania konta bankowego, pozwoleń na wydarzenia publiczne itp.
- Liberałowie (Venstre) proponują przywrócenie „håndværkerfradrag” (ulgi podatkowej na remont domu), która została zniesiona w 2022 roku.
- Plan reformy zdrowia publicznego zostanie przedstawiony we wrześniu. Częścią reformy jest propozycja ograniczenia liczby specjalistów w dziedzinie zdrowia, którzy mogą być zatrudnieni w jednym szpitalu, w zależności od obciążenia chorobą.
- Partie polityczne rozpoczęły negocjacje w sprawie systemu automatycznego rozpoznawania twarzy.
W powiększeniu
Niezdrowa żywność (słodycze, przekąski i słodzone napoje) powinna być trudniejsza do znalezienia w sklepie, według kilku organizacji zdrowotnych w Danii. Lobbują one, aby Ministerstwo Zdrowia wprowadziło rozporządzenie, które zmusi sklepy do zakazu umieszczania niezdrowej żywności w kuszących miejscach, takich jak wejście, kasy czy inne widoczne obszary.
53% dorosłych w Danii ma nadwagę, a 18,5% poważną nadwagę.
Spożywamy pięć razy więcej słodyczy tygodniowo, niż powinniśmy.
W Wielkiej Brytanii taka zasada obowiązuje już od 2022 r. Co więcej, zakazano tam również wszelkich promocji i ofert, które zachęcałyby do kupowania większej ilości niezdrowych produktów.
Rodzice cieszą się na tę propozycję, ponieważ wielu z nich ma trudności z robieniem zakupów z dziećmi.
Zgodnie z prawem Dania musi stać się neutralna dla klimatu do 2050 r. Rada ds. Klimatu przedstawiła cztery potencjalne scenariusze, w których Dania zdoła osiągnąć ten cel.
Nowa Codzienność 100% - redukcja gruntów rolnych o 34%; redukcja transportu lotniczego i drogowego o 10%; 250 000 hektarów nowego lasu; znaczna konwersja z produkcji i konsumpcji produktów zwierzęcych na alternatywy roślinne.
Nowa Technologia 100% - redukcja gruntów rolnych o 28%; znaczny udział paliw bezemisyjnych dla samolotów i statków (wodór, elektryczność i amoniak); wychwytywanie dwutlenku węgla ze znacznej części punktowych źródeł emisji; umiarkowana konwersja z produkcji i konsumpcji produktów zwierzęcych na sztuczne mięso i mleko.
Nowa Codzienność 110% - redukcja gruntów rolnych o 42%; redukcja transportu lotniczego i drogowego o 20%; 500 000 hektarów nowego lasu; wychwytywanie dwutlenku węgla ze znacznej części punktowych źródeł emisji; bardzo duża konwersja z produkcji i konsumpcji produktów zwierzęcych na alternatywy roślinne.
Nowa Technologia 110% - redukcja gruntów rolnych o 28%; znaczny udział paliw bezemisyjnych dla samolotów i statków; wychwytywanie dwutlenku węgla ze znacznej części punktowych źródeł emisji; karmienie 15% zwierząt biorafinowanym białkiem z trawy.
Scenariusze „100%” opierają się na obowiązującym prawie, natomiast scenariusze „110%” odzwierciedlają ambicje rządu.
Duńska gospodarka
Tygodniowy przegląd
Wskaźnik inflacji w lipcu wyniósł 1.1%. To znaczny spadek w porównaniu z czerwcem, kiedy oscylował wokół 1,8%. Dzięki niskiej inflacji i najwyższym od 35 lat wzrostom płac na rynku pracy siła nabywcza przeciętnego pracownika została w dużej mierze przywrócona.
Po raz pierwszy od marca 2021 r. inflacja w Stanach Zjednoczonych spadła poniżej 3%. W następstwie Bank Centralny Stanów Zjednoczonych powinien obniżyć stopy procentowe, co spowoduje obniżenie stóp procentowych przez Europejski Bank Centralny, a następnie przez Duński Bank Narodowy. To dobre wieści dla osób z kredytami, ale nie tak dobre dla osób z pieniędzmi.
Narodowe Centrum Badań nad Środowiskiem Pracy opublikowało raport pokazujący, jak długo ludzie są w stanie pracować w zależności od zawodu. Oczekuje się, że dziennikarze, inżynierowie i architekci będą w stanie pracować do 70 roku życia, podczas gdy osoby pracujące w kuchniach, sprzątające lub zajmujące się opieką nad dziećmi przejdą na emeryturę w wieku 63 lat.
Sprawdź, kiedy możesz przejść na emeryturę, korzystając z tego kalkulatora.
Pomysł zamrożenia wieku emerytalnego na poziomie 70 lat od 2040 roku będzie bardzo kosztowny dla duńskiego społeczeństwa. Konkretnie 42 miliardy koron rocznie. Wynika to z wyższej średniej długości życia, większej liczby osób starszych w stosunku do osób pracujących i mniejszej liczby dzieci.
Uber wraca do Danii. Od 2025 roku będzie można korzystać z aplikacji Uber w Kopenhadze. Jednak w przeciwieństwie do zwykłego modelu, to lokalna firma taksówkarska o nazwie Drivr wyśle samochód, a cena będzie taka sama jak w przypadku innych taksówek.
W powiększeniu
Linie lotnicze SAS zostały wycofane z giełdy: wartość jednej akcji SAS wynosi zero. 56 528 akcjonariuszy z Danii i wielu innych z całego świata straciło swoje inwestycje w spółkę. Akcjonariusze zostali poinformowani od października 2023 r., że spółka zostanie wycofana z giełdy, a wartość akcji spadnie do zera; jednak wielu chciało kontynuować do końca. Spółka straciła 99,94% swojej wartości w ciągu ostatnich kilku lat. Największą stratę ponieśli najwięksi akcjonariusze (państwa duńskie i szwedzkie), którzy posiadali po 21,8%.
Obecnie SAS należy do amerykańskiej spółki inwestycyjnej Castlelake, państwa duńskiego, francusko-holenderskiej linii lotniczej Air France-KLM i duńskiej spółki inwestycyjnej Lind Invest.
Akcje spółki farmaceutycznej Bavarian Nordic stają się bardzo cenne w miarę zbliżania się globalnej epidemii mpox. Jako jedyna firma na świecie, która opracowała szczepionkę, ich wartość może gwałtownie wzrosnąć. Zamówienia na szczepionki zostały złożone przez HERA (Europejski Urząd ds. Gotowości i Reagowania na Kryzysy Zdrowotne) i Africa CDC.
Ceny domów, mieszkań i domów wakacyjnych wzrosły przez sześć miesięcy z rzędu. Dokładniej mówiąc, średnio o 3,8%. Świetna wiadomość dla właścicieli, zła wiadomość dla kupujących po raz pierwszy. Dom średniej wielkości (140 m2) jest wart 89 000 DKK więcej w 2024 r. (jak dotąd). Oznacza to, że inwestycja w nieruchomości daje lepsze zwroty niż konta oszczędnościowe.
Kącik przedsiębiorcy
Możliwość dla firm zatrudniających co najmniej dwóch pracowników na pełen etat (stan na 2023 r.). Zgłoś się do 25 sierpnia, aby otrzymać bon o wartości 50 000 DKK od SMV Digital. Na co? Na stronę internetową, marketing online, opracowanie systemu rezerwacji, widoczność i ogólnie zwiększenie konkurencyjności cyfrowej. Skontaktuj się z info@aalborgid.com do 23 sierpnia, aby uzyskać wsparcie.
Życie codzienne w Danii
Wgląd w duński styl życia
🌈 Wesołej dumy! W zeszłym tygodniu widzieliśmy, jak kolory tęczy rozświetlają cały kraj, aby uczcić (i przypomnieć o znaczeniu) praw osób LGBTQ+. W tym sensie Dania jest oazą – już w 1933 roku zalegalizowano homoseksualną aktywność seksualną. Sondaże stale pokazują, że niemal wszyscy Duńczycy zgadzają się ze związkami osób tej samej płci, które po raz pierwszy pojawiły się w formie „zarejestrowanych związków partnerskich” w 1989 roku, co uczyniło ją pierwszym krajem na świecie, który przyznał to prawne uznanie. W 2012 roku uchwalono oficjalne prawo małżeńskie, w tym małżeństwa homoseksualne w kościele narodowym.
W kraju smørrebrød prawa postępują w podziwu godnym tempie. Pary tej samej płci mogą adoptować dzieci, osoby LGBTQ+ mogą otwarcie służyć w wojsku, a prawo zabrania jakiejkolwiek formy dyskryminacji ze względu na orientację seksualną. Ale mimo wszystko nie czas spocząć na laurach, ponieważ prawa mogą odejść tak „łatwo”, jak przyszły. „Tęcza nie jest już tak wyraźna na europejskim niebie” – pisze DR. Inaczej jest w krajach europejskich, takich jak Włochy, Polska, Rumunia i Węgry, co stawia pod znakiem zapytania kwestie takie jak prawa osób tej samej płci i edukację seksualną.
Na początku tego roku dwaj liderzy węgierskich organizacji pozarządowych odwiedzili kraj, aby nakłonić duńskich polityków do walki o prawa osób LGBTQ+ w Unii Europejskiej. W przeszłości kraje były karane finansowo za sprzeciwianie się wartościom UE. Teraz wydaje się, że Dania będzie musiała stanąć w obronie tych, którzy już nie mogą. Węgier Andras Léderer twierdzi, że nie chodzi tu tylko o prawa seksualne, ale także o pierwszą cegłę niebezpiecznego gmachu. „Ograniczanie praw osób LGBTQ+ to jeden z najstarszych trików politycznych” – mówi. „Kiedy zaczniemy kwestionować podstawowe wartości UE, pewnego dnia możemy się obudzić i zdać sobie sprawę, że nasze prawa również są nam odbierane”.
Tygodniowy przegląd
Ostateczne wyniki Danii na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu 2024. Dwa złote medale (jeden dla badmintonisty Viktora Axelsena i jeden dla męskiej drużyny piłki ręcznej), dwa srebrne medale (jeden dla żeglarki Anne-Marie Rindom i jeden za drużynowe ujeżdżanie w jeździectwie) i pięć brązowych medali (Turpal Bisultanov w zapasach klasycznych, Edi Hrnic w taekwondo, Emma Aastrand Jørgensen w kajakarstwie, żeńska drużyna piłki ręcznej i męski madison kolarski).
Zawodnicy reprezentacyjni w drużynie Danii:
Zdobywcy medali: Turpal Bisultanov (pochodzenia czeczeńskiego) i Edi Hrnic (pochodzenia bośniackiego).
Pozostali: bokser Nikolai Terteryan (pochodzenia ormiańskiego) i tenisistka Caroline Wozniacki (pochodzenia polskiego).
Sprawdź zwycięzcę 33. edycji wyścigu kolarskiego „Danmark Rundt” (Dookoła Danii) - jednego z najważniejszych w Danii - tutaj. Pierwsza edycja „Denmark Rundt” odbyła się w 1985 roku i wygrał ją włoski kolarz Moreno Argentin.
Jonas Vingegaard (Team Visma-Lease a Bike) najprawdopodobniej wygra 81. Tour de Pologne. Dwukrotny zwycięzca Tour de France zachował przewagę w klasyfikacji generalnej po szóstym, królewskim etapie z Wadowic do Bukowiny Tatrzańskiej.
„Tradycja zbieraczy” po dużych festiwalach w Danii. Po dużym festiwalu „zbieracze” mogą wejść na teren festiwalu i zbierać porzucone rzeczy, aby poddać je recyklingowi, zanim wszystko zostanie zebrane do spalenia. Oto przykład ze Smukfest.
„Jeśli nie jesteś pacjentem w szpitalu, unikaj dożylnej terapii witaminowej lub kroplówek dożylnych” — mówi kilku ekspertów ds. zdrowia. Gwiazdy promują nowy „trend zdrowotny”, który niestety jest kolejnym oszustwem. W najlepszym wypadku to strata pieniędzy; w najgorszym może skutkować długotrwałymi problemami zdrowotnymi.
Załóż ogród morski z sąsiadami i ciesz się świeżymi małżami. Jak? Zarejestruj się w Duńskiej Agencji Rybołówstwa (Fiskeristyrelsen). Nabądź hobbystyczny ośrodek hodowlany (hobbyopdrætsanlæg). Stwórz stowarzyszenie z sąsiadami i ciesz się hodowlą morską. Ogród morski z Middelfart wyhodował 3700 kilogramów małży w zeszłym roku.
Alert o globalnym kryzysie zdrowotnym. Rzadka choroba wirusowa zwana mpox (spokrewniona z ospą prawdziwą, dawniej zwaną ospą małpią) spowodowała, że Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła globalny kryzys zdrowotny. Choroba jest przenoszona poprzez bliski kontakt fizyczny (taki jak całowanie czy seks), z osobą, która okazuje objawy choroby. W tym roku mieliśmy w Danii pięć przypadków.
Społeczność międzynarodowa w Danii HQ
Migawki z mojego życia w Danii,
nieregularna rubryka autorstwa Narcisa George'a Matache
W młodości nigdy tak naprawdę nie przejmowałem się pieniędzmi. Jakimś sposobem zawsze miałem wystarczająco na to, czego potrzebowałem. Jednak po przekroczeniu Styksu i dołączeniu do grona osób powyżej 30. roku życia, myśli o pieniądzach zaczęły powoli pojawiać się w mojej głowie.
Na początku nie zwracałem na nie uwagi. Z czystej ciekawości, a nie z potrzeby, przeczytałem kilka książek o inwestycjach, zagrałem w symulacyjną grę, aby zrozumieć, jak to działa, przeczytałem jeszcze więcej książek, a także dowiedziałem się, kim jest Warren Buffet i dlaczego jest uważany za największego inwestora wszech czasów, przynajmniej tak o nim mówią.
Przenieśmy się o kilka lat do przodu, do dzisiaj. Oto siedzę na mojej ikonicznej kanapie z Ikei w środku nocy, przeglądając opcje oszczędności i inwestycji w moim banku. Pierwszy krok jest dość oczywisty: trzeba mieć pieniądze, żeby zarobić pieniądze. Czas pożegnać się z obiadami na mieście, winem do kolacji, siłownią, na którą i tak nigdy nie chodziłem, oraz wszystkimi dziwnymi subskrypcjami, na które się nabrałem przez lata. Oszczędności, oto nadchodzę. A nawet lepiej, oto nadchodzi budżetowanie.
Cel? 40% miesięcznego dochodu powinno trafiać na oszczędności i inwestycje. 10% na konto oszczędnościowe na wakacje, 10% na przyszłe duże wydatki, również na konto oszczędnościowe, 10% na specjalne konto inwestycyjne z 17% podatkiem od zysków kapitałowych i 10% na konto inwestycyjne o średnim do wysokiego ryzyku. Jeśli, jakimś cudem, pod koniec miesiąca coś zostanie z tych 60%, trafi to na specjalne konto, z którego na koniec roku kupię złoto.
To jest mój plan dotyczący oszczędności i inwestycji na ten moment. Jestem świadomy, że trzymanie pieniędzy na moim „grundkonto” / koncie, na które wpływają dochody, oznacza stratę, ponieważ roczna inflacja odbije się na wartości tych pieniędzy.
Podziel się ze mną swoimi przemyśleniami na temat oszczędzania i inwestycji, pisząc na lastweekdk@gmail.com, a ja uwzględnię je w kolejnych edycjach.
Tablica ogłoszeń
Odense, 20 sierpnia, 11:00-13:00: Dołącz do Międzynarodowej Społeczności Odense na letni piknik i poznaj nowych ludzi! Wydarzenie jest bezpłatne, ale nie zapomnij się zarejestrować!
Odense, do 25 sierpnia: Festiwal H.C. Andersena to tygodniowy festiwal, w ramach którego odbędzie się 500 wydarzeń kulturalnych i muzycznych dla ludzi w każdym wieku, na cześć najsłynniejszego syna Odense, Hansa Christiana Andersena. Znajdziesz tam spektakle teatralne, sztukę uliczną, koncerty, pokazy świetlne, wystawy sztuki, opowiadania, występy uliczne i wiele więcej, więc koniecznie sprawdź program!