Dania na Tacy - Przegląd Tygodnia (03.12 - 10.12) Odcinek 47 Rok 3
Cyfrowa karta rejsekort; Nowe programy edukacyjne; Wyższe wynagrodzenia
Od redakcji
Okazja: Bezpłatny kurs online na temat praw i możliwości obywateli Unii Europejskiej mieszkających w Danii, prowadzony przez AMIS przy wsparciu finansowym Europa-Naevnet. Kiedy? Sobota, 16 grudnia, godz. 14:00. Zarejestruj się tutaj.
Pozostało jeszcze 40 wolnych miejsc.
Warsztaty z wystąpień publicznych w Aalborg: Zapraszamy na bezpłatne warsztaty z wystąpień publicznych w International House North Denmark. Warsztaty organizowane przez Centrum Europejsko-Ukraińskie odbędą się 14 grudnia (czwartek) o godzinie 17:00 i prowadzi je Narcis (redaktor naczelny Last Week in Denmark.
Kurs online o historii Danii: Jeśli przygotowujesz się do kursu na duńskie obywatelstwo lub po prostu chcesz lepiej zrozumieć duńskie społeczeństwo, to polecamy Ci ten darmowy kurs online (świetny sposób na spędzenie wolnych dni podczas ferii zimowych - nauka we własnym tempie). Kurs został stworzony przez Aarhus University.
Zagłosuj na Furesø Museer (Muzeum Imigrantów, Mosegaarden i Cornelen) w corocznym konkursie na najlepsze muzeum w Danii - "Årets Bedste Museer 2023".
Jak głosować? Wyślij SMS z kodem MUS 188 na numer 52 51 09 87. SMS nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi kosztami.
Więcej o konkursie można przeczytać tutaj. Głosować można do 14 grudnia.
Jak byłoby fajnie, gdybyśmy się zmobilizowali i "Muzeum Imigrantów" stałoby się muzeum nr 1 w Danii!
Ferie zimowe: 17 grudnia (w najbliższą niedzielę) opublikujemy ostatni newsletter w tym roku, a wrócimy 21 stycznia (trzeci tydzień roku). To długa przerwa (jeden miesiąc) i bardzo za to przepraszamy, ale musimy dać czas na odpoczynek naszym wolontariuszom i zaplanować działania na rok 2024. Otrzymaliśmy wiele przydatnych informacji zwrotnych z ankiet i uwzględnimy je w kolejnym etapie "Last Week in Denmark".
Gratulacje dla trzech zwycięzców konkursu ankietowego. Charls Foster Mataro; Riccardo Garavaldi i Georgian Gabriel Iacob. Każdy z nich otrzymał już swoją nagrodę - laptopa Microsoft Surface 6. Do wyłonienia trójki zwycięzców wykorzystaliśmy program do losowania.
Duńska polityka
Nowe przepisy ustawowe i wykonawcze
6.8 mld DKK podwyżki wynagrodzeń dla pięciu grup pracowników publicznych: Zawarto trójstronne porozumienie między związkami zawodowymi, stowarzyszeniem pracodawców i rządem w sprawie wzrostu wynagrodzeń dla pedagogów, pielęgniarek, SOSU, położnych i strażników więziennych. Podwyżka będzie różna dla różnych grup, a w niektórych przypadkach nawet warunkowa. Będzie ona stopniowo wchodzić w życie do 2026 roku.
W ramach porozumienia rząd obiecał nie angażować się już w sprawy związane z wynagrodzeniami. Pozostaje to do negocjacji między związkami zawodowymi a stowarzyszeniem pracodawców. Ich zaangażowanie tym razem było bardzo nietypowe i sprzeczne z duńskim modelem.
Pedagodzy otrzymają miesięczny wzrost wynagrodzenia o 1800 DKK (od 2026 r. - w przyszłym roku o 600 DKK, a w 2025 r. o 900 DKK).
Pielęgniarki (pracujące w szpitalach) z ponad 4-letnim stażem pracy otrzymają podwyżkę w wysokości 1600 DKK (miesięcznie). Pielęgniarki, które będą chętne do podjęcia "trudnych zmian - np. nocnych", otrzymają średnio 1400 DKK więcej miesięcznie. Te same możliwości dotyczą również SOSU, położnych i innego personelu medycznego pracującego w szpitalach.
W chwili obecnej nie jest jasne, jaki będzie dokładny wzrost wynagrodzeń dla strażników więziennych i personelu medycznego (pielęgniarek, SOSU) poza szpitalami.
Koniec palenia ksiąg religijnych w przestrzeni publicznej: Po długiej debacie parlament przyjął ustawę, która zakazuje palenia uznanych ksiąg religijnych (np. Biblii, Koranu, Tory) w przestrzeni publicznej (w tym w przestrzeni internetowej, takiej jak media społecznościowe). Prawo chroni również pisma religijne 185 uznanych wyznań w Danii przed poniżającym traktowaniem ich w miejscach publicznych.
Dla przypomnienia, istnieje również prawo zabraniające palenia flagi innego narodu. Grozi za to kara pozbawienia wolności do dwóch lat.
Duńskie przepisy dotyczące obywatelstwa, integracji i imigracji
Moderaterne (socjalliberałowie) chcą zniesienia „wymogu uścisku dłoni” przy ubieganiu się o obywatelstwo duńskie: Wymóg ten wprowadziła była ministra integracji Inger Støjberg w 2018 r. Co to oznacza? Jeśli ubiegasz się o obywatelstwo duńskie, musisz wziąć udział w ceremonii, podczas której należy uścisnąć dłoń burmistrzowi. Jeśli odmówisz, nie ma znaczenia, czy spełnisz wszystkie pozostałe warunki, nie otrzymasz obywatelstwa. Zdaniem Moderaterne jest to absurdalny wymóg, który nie pasuje do wolnego społeczeństwa. Powinieneś móc witać się z ludźmi tak, jak ci wygodnie.
Niestety ani Socialdemokratiet (socjaldemokraci), ani Venstre (liberałowie) nie są otwarci na pomysł usunięcia tego wymogu.
Propozycje prawne
Duńska Rada Gospodarcza proponuje wyższe koszty ubezpieczenia od szkód spowodowanych przez sztormy dla osób mieszkających na obszarach przybrzeżnych wysokiego ryzyka: Ostatnia fala sztormowa w październiku pozostawiła szkody o wartości 2 miliardów DKK. Oczekuje się, że w kolejnych latach częstotliwość ekstremalnych fal sztormowych wzrośnie, co może skutkować szkodami rzędu miliardów koron duńskich rocznie. Obecnie wszyscy płacimy to samo ubezpieczenie na wypadek sztormów, niezależnie od tego, gdzie w Danii się znajdujesz. Duńska Rada Gospodarcza chciałaby zniechęcać ludzi do zamieszkiwania na obszarach przybrzeżnych wysokiego ryzyka, zwiększając koszty ubezpieczenia.
DD (populistyczni nacjonaliści) i DF (konserwatywni nacjonaliści) są przeciwni temu pomysłowi. Moderaterne (socjalliberałowie), SF (socjaliści), Sojusz Liberalny (libertarianie) i Enhedslisten (sojusz czerwono-zielonych) popierają ten pomysł. Venstre (liberałowie) uważa, że to niewłaściwy czas, aby o tym rozmawiać.
Arena polityczna
Mia Wagner rezygnuje z fotela ministerialnego po zaledwie 14 dniach: Po zaledwie kilku dniach w roli Ministry ds. Digitalizacji i Równości, Mia Wagner (inwestorka znana z programu Lion’s Den) udała się na chorobowe, a zaledwie tydzień później zrezygnowała. Była ministra, Marie Bjerre wróciła na stanowisko.
To trzecia najkrótsza kariera ministerialna w historii Danii. Rekordzistką była reprezentująca Chrześcijańskich Demokratów Mimi Jakobsen (9 dni jako Ministra ds. Grenlandii - 1987) oraz Socjaldemokrata Hans Larsen-Bjerre (12 dni jako Minister Rybołówstwa - 1965).
Mia Wagner otrzyma odprawę w wysokości 6-miesięcznej wypłaty. Roczna pensja ministra to 1 374 720 DKK. Przepisy stanowią, że otrzymujesz 6-miesięczną odprawę, nawet jeśli piastowałeś stanowisko przez jeden dzień.
Co zabawniejsze, Marie Bjerre nabrała popularności przez swoje odejście i ponowne osadzenie na fotelu ministerialnym. W zaledwie 14 dni przeszła drogę od anonimowej ministry do bycia nazwaną “przyszłą liderką Liberałów”.
Ślepy zaułek dla Margrethe Vestager; kandydatka Hiszpanii zgarnia prezydenturę Europejskiego Banku Inwestycyjnego: Duńska Komisarz Europejska i wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej, zapewne najbardziej wpływowa duńska polityczka na poziomie europejskim, Margrethe Vestager przegrała wyścig o fotel przewodniczącej Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Kandydatka Hiszpanii, Nadia Calviño otrzyma tę pozycję.
Urodzona w Galicji hiszpanka Nadia jest wicepremierką tego kraju. Ma 55 lat, jest technokratką i nie przynależy do żadnej partii. W czasie swojego urzędowania wprowadziła między innymi dodatkowy podatek dla banków i dostawców energii w związku z ich “nadzwyczajnymi zyskami”.
Co dalej z Margrethe? Wraca ona na swoje poprzednie stanowisko do czasu wyborów do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2024. Czy utrzyma się na tym stanowisku? Najprawdopodobniej nie. Reprezentuje ona Radikale Venstre, którzy nie są częścią rządu. Czy wróci do duńskiej polityki? Po 10 latach z daleka od lokalnej sceny politycznej trudno jej będzie z powrotem się z nią zintegrować, więc najpewniej jej kolejna praca będzie również związana z organizacjami międzynarodowymi.
Kto ma szansę na zostanie Komisarzem UE z Danii? Socjaldemokratyczny Minister ds. Pomocy dla Krajów Rozwijających się i Zmian Klimatu, Dan Jørgensen.
Życie codzienne w Danii
Rejsekort (karta transportu publicznego) zaoferuje wersję cyfrową od 2024: 3.3 miliony ludzi w Danii korzysta z charakterystycznej niebieskiej karty. Ludzie często zapominają zabrać kartę ze sobą wychodząc z domu i muszą kupić osobny bilet. Aby zapobiec takim sytuacjom, od 2024 roku będziesz mógł zainstalować apkę, która pozwoli Ci korzystać z cyfrowej wersji karty.
Apka przypomni Ci również o konieczności odbicia się przy wyjściu z autobusu, czy pociągu, o czym często zapominamy.
Z czasem wersja cyfrowa ma całkowicie zastąpić plastikowe karty.
Wysoki poziom zagrożenia atakami ransomware na firmy w Danii: Atak ransomware to cyberatak, w którym ważne dane są skradzione i haker grozi ich ujawnieniem, jeśli firma nie zapłaci “okupu”. Hakerzy targetują najczęściej firmy produkcyjne, ponieważ z racji niemożności zatrzymania pracy na linii produkcyjnej, firmy te będą bardziej skłonne zapłacić okup.
Zdrowie, Punitha Kumar
Potrzebujesz maski lub innych środków ochrony osobistej? Region Danii Południowej ma w tej chwili ich nadmiar (482 palety), których nie mogli podarować Ukrainie ze względu na sposób przechowywania i przekroczoną datę ważności. Zarząd regionu zachęca więc szczególnie organizacje humanitarne i charytatywne do zaaplikowania i odbioru nieużywanego sprzętu. Aplikować można do 1 marca 2024 roku, do wykończenia zapasów. Przewodniczący regionu, Bo Libergren powiedział, że sprzęt może nadal komuś posłużyć pomimo tego, że nie mógł zostać wykorzystany tak, jak pierwotnie planowano. Przedmioty zostaną zniszczone, jeśli nikt nie odbierze ich przed deadlinem. Więcej informacji i formularz aplikacji tutaj.
Wzrasta ilość przypadków chorób układu oddechowego i Covid-19, ogłosił Statens Serum Institut. Dr Bolette Søborg powiedziała, że wzrasta również ilość przypadków grypy, pneumowirusów, krztuśca i zapalenia płuc wywołanego mykoplazmą. W związku ze znaczącym wzrostem ilości przypadków krztuśca i zapalenia płuc, obydwie choroby klasyfikuje się już jako poziom epidemiczny. Aby być na bieżąco z informacjami od Serum Institut, wejdź tutaj.
Edukacja
Wyniki PISA za rok 2022 są dostępne - spadek poziomu czytania i matematyki wśród 15-latków w Danii: W porównaniu z ostatnimi wynikami PISA (w 2018 roku), średni poziom czytania i matematyki spadł, podczas gdy poziom nauk przyrodniczych nieznacznie się poprawił. Podobne trendy można zauważyć w innych krajach, gdzie odnotowano podobny spadek w czytaniu i matematyce.
Co trzy lata na całym świecie przeprowadzane jest badanie PISA. W 2022 roku wzięło w nim udział 81 krajów.
Z Danii wzięło udział łącznie 7 800 uczniów z 347 placówek edukacyjnych. 6 200 uczniów zostało przetestowanych z matematyki, czytania i nauk przyrodniczych.
Top 10 krajów pod względem matematyki - Singapur, Makau, Tajwan, Hongkong, Japonia, Korea Południowa, Estonia, Szwajcaria, Kanada i Holandia. Dania zajmuje 13. miejsce.
Top 10 krajów pod względem czytania - Singapur, Irlandia, Japonia, Korea Południowa, Tajwan, Estonia, Makau, Kanada, USA i Nowa Zelandia. Dania zajmuje 15. miejsce.
Top 10 krajów pod względem nauk przyrodniczych - Singapur, Japonia, Makau, Tajwan, Korea Południowa, Estonia, Hongkong, Kanada, Finlandia i Australia. Dania zajmuje 20. miejsce.
19 nowych programów studiów wyższych od 2024 roku: Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego zatwierdziło następujące nowe programy na kolejny rok akademicki: Uniwersytet w Aalborgu (magister zdrowia cyfrowego w języku angielskim, magister dobrostanu i opieki psychologicznej); Uniwersytet Południowej Danii (magister nauk o danych w języku angielskim - Kolding; magister nauk o zdrowiu publicznym i magister zarządzania danymi - Odense) oraz kilka programów AP i PBA (niestety, wszystkie w języku duńskim).
Klimat
Do 12 grudnia liderzy światowi spotykają się w Dubaju, aby omówić zmiany klimatyczne na COP28: Komunikat z Dubaju jest jasny: „Świat zmierza ku katastrofalnemu wzrostowi temperatury i musimy działać razem. Teraz!”. Klimatyczna służba UE (Copernicus) doniosła, że 2023 rok to najcieplejszy rok w historii pomiarów. Według naukowców zmierzamy ku wzrostowi temperatury o 2,9 stopnia do końca wieku.
Dania zajmuje czwarte miejsce w Klimatycznym Indeksie Wydajności (CCPI 2023). Niemniej żaden kraj nie znajduje się w pierwszych trzech miejscach, ponieważ żaden kraj nie wykazał wystarczających wysiłków przeciwko zmianom klimatycznym. Jak Dania mogłaby działać lepiej? Wprowadzając podatek od rolnictwa i od biomasy. Dania powinna przestać promować biomasę jako alternatywne źródło energii.
Dania przekaże 175 milionów DKK na nowy Fundusz Klimatyczny. Jednak większość tych pieniędzy zostanie zabrana z pomocy rozwojowej przeznaczonej dla biednych krajów. Udział Danii w pomocy rozwojowej i klimatycznej zmniejszył się w ostatniej dekadzie z 0,9% dochodu narodowego brutto do obecnych 0,7%.
Sport
Zaskakująca porażka z Japonią: Dania to pierwszy z trzech nordyckich krajów gospodarzy, który doznał porażki w tegorocznej edycji Mistrzostw Świata w piłce ręcznej kobiet. Rozczarowanie w Herning było namacalne po zaskakującej porażce z Japonią w czwartek.
Unia Europejska
Ta kategoria obejmuje ciekawe wydarzenia z innych krajów członkowskich UE, krajów kandydujących do UE i krajów EFTA (Norwegia, Islandia, Szwajcaria).
Najbardziej wpływowe Kobiety Świata 2023: Przewodnicząca Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen, to najbardziej wpływowa kobieta na świecie. Pierwszą piątkę uzupełniają Christine Lagarde (Prezeska Europejskiego Banku Centralnego), Kamala Harris (Wiceprezydentka USA), Giorgia Meloni (Premiera Włoch) i Taylor Swift (Muzyczka, USA).
Dania ma tylko jedną kobietę w pierwszej setce. Premierę Mette Frederiksen zajmuje 72. miejsce.
Tablica ogłoszeń
Odense, 12 grudnia, 09:00-12:00: Czy chcesz nauczyć się, jak skutecznie korzystać z LinkedIna w poszukiwaniu pracy? Jeśli tak, dołącz do tego seminarium, na którym dowiesz się wszystkiego o praktycznym wykorzystaniu LinkedIna i podstawach zakładania konta. Ostatni dzień na zapisy to 11 grudnia.
Kopenhaga, 12 grudnia, 17:00-19:00: Czy znasz (nie)pisane zasady w swoim miejscu pracy? Czy znasz swoje prawa i obowiązki jako pracownik w Danii? Zastanawiałeś się, jak radzić sobie z konfliktami w zespole? To wydarzenie informacyjne pomoże Ci zrozumieć unikalną duńską kulturę pracy.
Kopenhaga, 13 grudnia, 17:30-20:00: Jeśli szukasz swobodnej atmosfery, gdzie utalentowane lokalne przedsiębiorczynie spotykają się razem, to to wydarzenie świąteczne zorganizowane przez Professional Women’s Network może być dla ciebie.
Kopenhaga, 14 grudnia, 18:00-20:00: Czy chcesz dowiedzieć się więcej o tradycyjnym duńskim Bożym Narodzeniu? Może spędzasz grudzień w nowym miejscu, z dala od rodziny i przyjaciół? W takim razie zapraszamy na wydarzenie „Welcome to Denmark” zorganizowane przez Gminę Kopenhaga.
Media zagraniczne o Danii
Dania i Holandia donoszą o wzroście zapaleń płuc u dzieci, podczas gdy Chiny walczą z epidemią (The Standard).
Dania nakazuje wojsku ochronę izraelskich i żydowskich miejsc w kraju (Jerusalem Post).
Dania: Główny producent wieprzowiny próbuje odzwyczaić się od spożywania mięsa (BBC).
Przestrzeń Last Week in Denmark
Posłuchaj naszego cotygodniowego podcastu po angielsku na Spotify, Apple Podcasts, Pocket Casts, Google Podcasts, Overcast, Amazon Music, Goodpods, Podfriend, Castbox, Castro, Player FM, Deezer, Podchaser, Podcast Addict, Podcast Index oraz Buzzsprout.
Podcast jest produkowany przez Wizmedia (we współpracy z dziennikarką Wizzi Magnussen).
Sprawdź naszą kolekcję gadżetów “New Denmark”: “Moving Forward”, “Searching for Home”, “Vasil”, “Irina”, “Monika” oraz “Kifaax”.
Przeczytaj na naszej stronie internetowej (po angielsku): Jak rozpocząć inwestowanie w Danii; Urodzić w Danii: Ciąża; Urodzić w Danii: Poród; Emerytura w Danii I: Folkepension; Emerytura w Danii II: Emerytura rynku pracy; Wywiad z Dianą Florescu z listy Forbes 30 under 30; Tłumacz w Danii
Znajdź nas na Facebooku.