Dania na Tacy - Przegląd Tygodnia (01.10 - 08.10) Odcinek 38 Rok 3
Wygraj laptopa; Włoska edycja; Mniej dni z fajerwerkami
Od redakcji
50 tys. subskrybentów
To magiczna liczba, która otworzy nam drzwi do finansowania ze środków publicznych. Od trzech lat "Last Week in Denmark" wolontariacko dostarcza newsy dla ekspatów mieszkających w Danii. Motywowani naszą misją "wzmacniania ludzi poprzez informacje" dostarczyliśmy już 124 cotygodniowe edycje newslettera w pięciu różnych językach, zdobywając tym samym ponad 20 tys. subskrybentów.
Aby wprowadzić ten projekt na wyższy poziom, potrzebujemy wśród nas, ochotników, kilku pracowników na pełny etat. Aby sfinansować ich zatrudnienie, potrzebujemy środków finansowych od państwa. Aby otrzymać takie finansowanie publiczne musimy udowodnić, że nasz projekt jest pożądany przez społeczeństwo. Dlatego musimy zdobyć 50 000 subskrybentów do 1 stycznia 2024 roku.
Aby przyspieszyć nasz wzrost, uruchomiliśmy pierwszą kampanię poleceń, sponsorowaną przez firmę IT Bloomtree Technologies. Kampania będzie trwać przez trzy tygodnie (od 8 do 29 października), a trzech najlepszych rekruterów z łącznej listy liderów* otrzyma nagrody od naszego sponsora. Pierwsze miejsce (Dell XPS 13 9370), drugie miejsce (Microsoft Surface Pro 6) i trzecie miejsce (HP Elite Monitor).
Oprócz nagród dla pierwszej trójki, mamy również nagrody dla innych polecających:
Poziom 1 - Jeśli sprowadzisz 2 subskrybentów - 5% rabatu na Bloomtreeit.dk i naklejka**
Poziom 2 - Jeśli sprowadzisz 5 subskrybentów - 10% rabatu na Bloomtreeit.dk i kubek ceramiczny**
Poziom 3 - Jeśli sprowadzisz 10 subskrybentów - 20% rabatu na Bloomtreeit.dk i kubek emaliowany**
Poziom 4 - Jeśli sprowadzisz 25 subskrybentów - 20% rabatu na Bloomtreeit.dk i wybrany przedmiot: butelka aluminiowa, torba bawełniana lub koszulka**
Poziom 5 - Jeśli sprowadzisz 50 subskrybentów - 30% rabatu na Bloomtreeit.dk i bluza lub sweter**
*Łączna lista liderów oznacza punkty zdobywane na wszystkich pięciu listach liderów różnych edycji językowych.
**Naklejka, kubek ceramiczny, kubek emaliowany, butelka aluminiowa, torba etniczna i koszulka muszą zostać odebrane albo w naszej siedzibie w Aalborgu, albo podczas naszych wizyt w całym kraju. Tutaj zobaczysz modele, z których można wybierać. Bluzy i swetry możemy wysłać do Ciebie pocztą.
Jak mogę dołączyć do konkursu?
Kliknij tutaj, znajdź link pośrodku strony*, naciśnij "Kopiuj link" i udostępnij go swoim znajomym, współpracownikom, sąsiadom, grupom społecznościowym itp. Za każdym razem, gdy ktoś użyje tego linku, aby zarejestrować się jako subskrybent, liczymy to jako polecenie. Możesz śledzić swój postęp w czasie rzeczywistym na liście liderów.
*Aby to zadziałało, musisz się wcześniej zalogować na Substack. Jeśli nie jesteś zalogowany/zalogowana, wystarczy kliknąć "Zaloguj się" i wprowadzić swój adres e-mail, a za chwilę otrzymasz wiadomość e-mail umożliwiającą dostęp.
*Proszę nie podawać przypadkowych adresów e-mailowych ani adresów e-mailowych osób, które nie chcą otrzymywać newslettera. Oprócz liczby subskrybentów, ważny jest dla nas wskaźnik otwarcia. Obecnie wynosi on 70% i musimy go utrzymać na tym poziomie.
Wybory parlamentarne w Polsce
To ostatnia szansa na zapisanie się na wybory. W Danii zarejestrowała się już rekordowa liczba wyborców: ponad 7 tys. osób planuje oddać tutaj swój głos. W dwóch komisjach (Kopenhaga I i Aarhus) zapisana jest bardzo duża liczba głosujących, przez co władze rekomendują wybranie innej komisji, jeśli to możliwe, aby zapewnić wystarczająco dużo czasu na policzenie wszystkich oddanych głosów. Oto stan zapisów:
Kopenhaga I, Dronning Elisabeths Alle 3, 2300 Kopenhaga S - 1984 zarejestrowanych wyborców
Kopenhaga II, Stadionvej 80, 2600 Glostrup - 1212 zarejestrowanych wyborców
Kopenhaga III, Stadionvej 80, 2600 Glostrup - 1210 zarejestrowanych wyborców
Aarhus, Værkmastergade 17, 8000 Aarhus C - 1923 zarejestrowanych wyborców
Odense, Demanstvej 30, 5260 Odense S - 1043 zarejestrowanych wyborców
Dołącz do Danii na Tacy
Czy chcesz dołączyć do naszego zespołu? Szukamy wolontariuszy, którzy pomogliby nam w tworzeniu działu o polskiej społeczności w Danii i dla polskiej społeczności. Szukamy kogoś, kto co tydzień podsyłałby nam informacje o wydarzeniach i inicjatywach, które mogą być istotne dla Polaków w Danii. Zainteresowany zainteresowana? Napisz do mnie na aleksandra.wojcik02@gmail.com .
Dział Last Week in Denmark
Posłuchaj naszego cotygodniowego podcastu po angielsku na Spotify, Apple Podcasts, Pocket Casts, Google Podcasts, Overcast, Amazon Music, Goodpods, Podfriend, Castbox, Castro, Player FM, Deezer, Podchaser, Podcast Addict, Podcast Index oraz Buzzsprout.
Podcast jest produkowany przez Wizmedia (we współpracy z dziennikarką Wizzi Magnussen).
Sprawdź naszą kolekcję gadżetów “New Denmark”: “Moving Forward”, “Searching for Home”, “Vasil”, “Irina”, “Monika” oraz “Kifaax”.
Przeczytaj na naszej stronie internetowej (po angielsku): Jak rozpocząć inwestowanie w Danii; Urodzić w Danii: Ciąża; Urodzić w Danii: Poród
Nowe artykuły (po angielsku): Emerytura w Danii I: Folkepension; Emerytura w Danii II: Emerytura rynku pracy; Wywiad z Dianą Florescu z listy Forbes 30 under 30; Tłumacz w Danii
Duńska polityka
Propozycje prawne
Reforma systemu szkolnego: Istnieje ponad 4000 celów edukacyjnych dotyczących tego, czego dziecko powinno się nauczyć w trakcie nauki w publicznej szkole (folkeskolen). Premierka Mette Frederiksen chce usunąć 90% z tych celów i dać nauczycielom więcej swobody. W przyszłym tygodniu dowiemy się, w jaki sposób system szkolny zostanie zmieniony przez propozycję reformy.
Prezes "Stowarzyszenia Dyrektorów Szkół" popiera pomysł reformy. Według niego, dzisiejszy system za bardzo skupia się na mierzeniu osiągnięć.
Legalizacja marihuany i dekryminalizacja narkotyków: Lider partii Liberal Alliance zaproponował w podcaście, że powinniśmy zalegalizować narkotyki i pozwolić aptekom na sprzedaż kokainy i amfetaminy, ale jeszcze nie teraz. Najpierw musimy przemyśleć politykę społeczną i przestać karać ludzi uzależnionych.
Konsultant ds. uzależnień uważa, że propozycja legalizacji kokainy jest problematyczna, ponieważ "kokaina powoduje ogromny skok dopaminy w mózgu, co daje większą pewność siebie, więcej energii i większą odporność na wysiłek. Bycie w takim stanie jest niezwykle atrakcyjne dla niektórych osób. Problem polega na tym, że po użyciu kokainy odurzenie szybko ustępuje i wraca się do stanu poniżej punktu wyjścia. A potem szybko można poczuć ochotę na następnego tripa."
Mniej dni z fajerwerkami: Rząd zaproponował zmniejszenie liczby dni, podczas których można odpalać fajerwerki. Obecnie można to robić od 27 grudnia do 1 stycznia. Jeśli ustawa zostanie przyjęta, będzie to dozwolone tylko od 31 grudnia do 1 stycznia i zacznie obowiązywać od sezonu 2024/2025. Dlaczego? Ze względu na weteranów, zwierzęta gospodarskie, koty oraz psy, na które hałas źle wpływa.
Mężczyźni powinni mieć możliwość udania się do ośrodków kryzysowych i skorzystania z bezpłatnej pomocy psychologicznej tak samo jako kobiety: Ministra Równości zaproponowała zmianę ustawy o usługach, dzięki której zarówno mężczyźni, jak i kobiety, które padły ofiarą przemocy domowej, będą mieli prawo pójść do ośrodka kryzysowego i skorzystać z bezpłatnej pomocy psychologicznej.
Najnowsze statystyki z 2021 roku pokazują, że 83 000 mężczyzn padło ofiarą przemocy partnerskiej w tamtym roku. Dla porównania, 118 000 kobiet padło ofiarą przemocy partnerskiej.
Zgodnie z artykułem 109 ustawy o usługach, gmina musi zapewnić tymczasowe zakwaterowanie kobietom, które padły ofiarą przemocy, gróźb przemocy lub podobnego kryzysu związanego z rodziną lub wspólnym mieszkaniem. Kobiety mogą być ta ze swoimi dziećmi i otrzymują wsparcie oraz opiekę podczas pobytu.
Arena polityczna
Parlament wraca do pracy: Co roku w pierwszy wtorek października duński parlament (Folketinget) wznawia swoją działalność po długiej wakacyjnej przerwie. Premierka wygłasza przemówienie otwierające (podobnie jak przemówienie o stanie Danii), po którym następuje debata otwierająca, nadająca ton priorytetom parlamentu na następną kadencję.
Poparcie dla czerwono-niebieskiego rządu spada: Sondaże nie wyglądają za dobrze dla trzech partii rządowych. Gdybyśmy dzisiaj mieli wybory, nie udałoby im się zgromadzić większości. Aby zmienić obecne nastroje, przywódcy partii rządowych udali się w promocyjną podróż po Danii i tej jesieni zostanie uchwalonych wiele nowych ustaw, aby usatysfakcjonować społeczeństwo.
Partie rządowe borykają się także z wewnętrznymi konfliktami. Socjaldemokraci walczą o dodatkowe obniżki podatków, a liberałowie o podatek rolny.
Wyborcy socjaldemokratów uciekają do SF (socjalistów). Poparcie dla dodatkowych obniżek podatków zamiast przeznaczania środków na opiekę społeczną odepchnęło wiele wyborczyń. Więcej kobiet pracuje w sektorze opieki społecznej i między innymi z tego powodu kobiety częściej orientują się politycznie pod wpływem debaty na temat opieki społecznej.
toczy się wewnętrzna walka w Venstre (liberałach) pomiędzy wiejską i miejską frakcją partii. Pierwsi są przeciwni podatkowi rolnemu, drudzy są za nim i chcą bardziej ambitnego stanowiska klimatycznego partii. Danmarksdemokratene mają na celowniku członków Venstre z terenów wiejskich, podczas gdy Konservative celują w członków Venstre z miast.
Duńska gospodarka
Niezbędne umiejętności finansowe dla przedsiębiorców: Przejmij kontrolę nad finansami swojej firmy, zoptymalizuj koszty, podejmuj bardziej zrównoważone finansowo decyzje biznesowe i zaoszczędź tysiące koron na opłatach księgowych. Dołącz do serii praktycznych warsztatów organizowanych przez Instytut Rozwoju w Aalborg i Iværksætterdanmark z zakresu księgowości, podatków, budżetowania i planowania finansowego. Zainwestuj trzy godziny w każdą sobotę od 14:00, pomiędzy 14 października a 4 listopada, aby uzyskać lepszy obraz przepływu pieniędzy w Twojej firmie i móc wykorzystać tę wiedzę do podejmowania strategicznych decyzji na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Kurs jest bezpłatny, możesz zapisać się tutaj. Naciśnij niebieski przycisk „Sign up here”, a następnie wybierz „Nej - Opret profil”.
Płace w Danii wzrosły o 4,8% w trzecim kwartale 2023 r.: Jest to największa podwyżka wynagrodzeń od kryzysu finansowego w 2008 r. W tej chwili wynagrodzenia rosną szybciej niż ceny (inflacja na poziomie 2,4%), zatem obserwuje się wzrost „płac realnych” (to, co faktycznie dostajemy za nasze pieniądze).
MobilePay wprowadza opłatę transakcyjną w wysokości 0,99% dla właścicieli firm: Od 1 października MobilePay zmieniło swój model biznesowy. Wcześniej transakcja kosztowała od 0,3 DKK do 0,75 DKK (na przykład podczas wizyty w lokalnej pizzerii i płatności za pomocą MobilePay) plus miesięczny abonament wynoszący 49 DKK. Od teraz będzie to 0,99% całej transakcji.
Ekstremalne globalne warunki pogodowe tego lata wpłynęły na podaż żywności:
Ceny oliwy z oliwek wzrosły o 38% w porównaniu z rokiem ubiegłym. Dlaczego? Susza i ekstremalne upały w regionie Morza Śródziemnego zmniejszyły plony o 50%.
Oczekuje się, że w następnym okresie ceny pomarańczy znacznie wzrosną. Dlaczego? Choroby i zła pogoda (huragany zniszczyły zbiory amerykańskie, a choroby zniszczyły zbiory brazylijskie).
Cena kakao wzrosła o 40% w porównaniu do roku ubiegłego. Dlaczego? Afryka Zachodnia doświadcza najgorszej suszy od 20 lat (cztery kraje Afryki Zachodniej – Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Kamerun i Nigeria odpowiadają za 75 procent światowej produkcji kakao).
Życie codzienne w Danii
Właściciele firm otrzymają w październiku nowe plakietki z uśmiechami: O raportach z inspekcji w restauracjach i sklepach możesz przeczytać na findsmiley.dk. Tutaj sprawdzisz jak nowa “uśmiechnięta” plakietka ułatwi Ci podjęcie decyzji o wyborze restauracji (czy miejsce z jedzeniem jest bezpieczne, czyste etc. czy nie).
Zdrowie, Punitha Kumar
Liczba przypadków atypowego zapalenia płuc rośnie – podaje Statens Serum Institut (SSI). Choroby nie należy mylić ze zwykłym zapaleniem płuc, wywołanym przez pneumokoki. Atypowe zapalenie płuc jest często wywoływane przez inną bakterię zwaną mykoplazmą. W ciągu ostatnich siedmiu tygodni zgłaszano od 28 do 73 przypadków tygodniowo. Objawy obejmują suchy kaszel, ból głowy, ból gardła, łagodną gorączkę i trwają do czterech tygodni. Chociaż choroba jest mniej poważna niż zwykłe zapalenie płuc, SSI zaleca lekarzom monitorowanie pacjentów zgłaszających się z infekcjami dróg oddechowych lub zapaleniem oskrzeli, ponieważ zwykła penicylina nie jest skutecznym antybiotykiem w leczeniu atypowego zapalenia płuc.
Według Statens Serum Institut (SSI) w tym roku szczepionki na Covid-19 o wartości 2 miliardów DKK zostaną wyrzucone. Ilość ta odpowiada 10 milionom dawek, które wkrótce przekroczą termin przydatności do użycia. W tym roku SSI pozbyło się już ponad czterech milionów dawek. Ponieważ wirus Covid-19 stale mutuje, a szczepionki należy dostosowywać, aby chronić przed najnowszym wariantem, nie ma już zapotrzebowania na tę dostawę, nie można jej też przekazać innym krajom. W odpowiedzi na zapytanie kilku grup, które wezwały do wyjaśnień w sprawie marnotrawstwa, ministra zdrowia Sophie Løhde powiedziała, że Dania nie zakupiła żadnych nowych szczepionek na Covid-19. Dodała też, że przełożyła i zaktualizowała dostawy szczepionek zgodnie z umową UE, tak aby ludność mogła otrzymać szczepionki chroniące je przed najnowszymi wariantami wirusów. Jeśli chcesz zaszczepić się przeciwko Covid-19 lub grypie, zarezerwuj wizytę w najbliższej przychodni lub aptece, korzystając z tej interaktywnej mapy.
Aktywna eutanazja nie może być zalegalizowana w Danii, stwierdziła w środę Rada Etyki. W orzeczeniu większości 16 członków czytamy, że taki akt spowoduje „niedopuszczalne zmiany w podstawowych normach społecznych, opiece zdrowotnej i sposobie, w jaki traktujemy ludzi”. Przewodniczący Rady Leif Vestergaard powiedział: „Obawiam się, że jeśli wprowadzimy aktywną eutanazję, rozluźnimy naszą odpowiedzialność wobec siebie nawzajem i najsłabszych oraz że nie zapewnimy wystarczającej opieki paliatywnej”. Tymczasem jedyny członek 17-osobowego panelu, który wyraził sprzeciw, stwierdził, że być może władze powinny zbadać i określić możliwości dla tych, którzy o to wystąpili. To już czwarty raz, kiedy Rada Etyki odrzuciła propozycję zalegalizowania aktywnej eutanazji w Danii.
Unia Europejska
Ta kategoria obejmuje ciekawe wydarzenia z innych krajów członkowskich UE, krajów kandydujących do UE i krajów EFTA (Norwegia, Islandia, Szwajcaria).
Prorosyjska partia zwyciężyła w wyborach na Słowacji: Socjaldemokratyczna, populistyczna i nacjonalistyczno-lewicowa partia Smer-SD, której przewodniczącym jest były premier Robert Fico, wygrała wybory na Słowacji, zdobywając 42 miejsca w parlamencie. Drugie miejsce zdobyła proeuropejska partia Progresywna Słowacja, zdobywając 32 miejsca. Były premier Peter Pellegrini i jego socjaldemokratyczne ugrupowanie Hlas-SD wprowadzi do parlamentu 27 posłów i posłanek. Hlas oddzielił się od Smeru w 2020 roku i z tyloma mandatami partia będzie miała silną pozycję negocjacyjną przy tworzeniu rządu.
Nagroda Nobla w kategorii Fizjologia i Medycyna: Katalin Karikó oraz Drew Weissman otrzymali nagrodę za odkrycie modyfikacji bazy nukleozydowej, która pozwoliła na stworzenie skutecznych szczepionek mRNA przeciwko COVID-19. Katalin Kariko pochodzi z Unii Europejskiej (Węgier).
Droga do wyborów do Parlamentu Europejskiego 2024
Premierka ogłosiła, że głosowanie w Danii będzie miało miejsce 9 czerwca 2024 r.
Tablica ogłoszeń
Tą sekcją zarządza Cicek Eris. Jeśli wiesz o jakichś ciekawych wydarzeniach, które moglibyśmy tu zamieścić, wyślij e-mail na adres denmarkhappenings@gmail.com. Tutaj możesz rzucić okiem na newsletter autorstwa Cicek poświęcony wydarzeniom kulturalnym w Danii.
Aarhus, 13 października, 16:00–18:00: Jeśli chcesz poszerzyć swoją sieć kontaktów, możesz dołączyć do tego eventu i poznać nowe osoby z okolic Aarhus. Nie zapomnij się zarejestrować - pierwszych 20 uczestników otrzyma darmowe piwo lub napój.
Kopenhaga, 12 października, 17:00 - 20:00: Food For Thought oferuje platformę dla osób reprezentujących różnorakie pochodzenie aby zebrać się razem i opowiedzieć o swoich doświadczeniach. Celem jest zachęcenie do nauki, zainspirowanie innych poprzez sztukę opowiadania oraz stworzenie bezpiecznego, stymulującego i otwartego na różnorodność środowiska, a wszystko to przy smacznym obiedzie :)
Media zagraniczne o Danii
Grenlandki żądają od Danii zadośćuczynienia za aplikowanie im antykoncepcji bez ich zgody w latach 60-tych (Reuters)
Na mrozie: szpiegowski skandal w Danii (Podcast po angielsku: The Guardian)
Gry Giełdowe 2023, Andreea Bianca Pascalau Buza
Kupowanie bezwartościowych akcji: Widzieliście zapewne najnowsze newsy na temat SAS, które okupowały finansowe nagłówki w tym tygodniu. Co się stało? W ciągu ostatnich lat, pomimo ciągłych problemów finansowych firmy, SAS ratowały różne zbiegi okoliczności. Jedną z ich silnych stron - oraz powodem, dla którego inwestorzy ciągle decydowali się inwestować w firmę pieniądze, jest fakt, że jest częściowo własnością duńskiego rządu.
Cena akcji firmy stopniowo spadała od 2007 roku, z małym wzrostem tu i tam. Akcje były najdroższe w 2007, kosztując wtedy 73,55 DKK - dziś jest to 0,019 DKK.
Firma ogłosiła we wtorek, że wycofa się z kopenhaskiej i sztokholmskiej giełdy oraz norweskiej giełdy w 2024 roku, co pozostawia inwestorów z bezwartościowymi akcjami. Zaskakujący jest w tej sytuacji ruch inwestorów, którzy zaczęli skupować więcej i więcej akcji po 95% spadku ich wartości we wtorek.
Co to oznacza dla Ciebie, jeśli posiadasz ich akcje? Zakładając, że już straciłeś pieniądze, jeśli sprzedasz akcje przed zejściem SAS z giełdy w 2024 roku, otrzymasz redukcję podatku ze względu na straty. Jeśli nie sprzedasz akcji, Twoje akcje zostaną ‘anulowane’ - tracisz pieniądze i nie możesz otrzymać obniżki podatku. Sprzedanie akcji, czyli "zrealizowanie" Twojej straty, jest niezbędne do uzyskania obniżki podatku.
SAS wygrywa Aktiespil: Jeśli w Twoim portfolio Aktiespil przed 4 października znajdował się SAS, Twoje wirtualne pieniądze mocno straciły na wartości. Jednakże ci, którzy zdecydowali się na ‘kupno’ 4 października zwiększyli swoje portfolio nawet dwukrotnie i mogą wygrać w tegorocznej Grze Giełdowej.
Zainteresowani inwestowaniem? Więcej o inwestowaniu, pożyczkach, kredytach hipotecznych znajdziecie na moim instagramie @moneylikealocal.dk :)